ભારતીય મસાલા ઉદ્યોગની હવે રશિયા અને આફ્રિકાના નવા બજારો પર નજર

અમદાવાદ : ભારતીય મસાલા નિકાસકારો ભવિષ્યના જોખમોને ટાળવા માટે રશિયા અને આફ્રિકામાં નવા બજારો શોધી રહ્યા છે. વર્લ્ડ સ્પાઈસ ઓર્ગેનાઈઝેશને જણાવ્યું હતું કે, વર્તમાન પરિસ્થિતિને જોતાં, ભારત માટે ફક્ત એક કે બે બજારોથી આગળ વિસ્તરણ અને વિસ્તરણ કરવું અનિવાર્ય બની ગયું છે. હાલમાં, ભારતનું બજાર યુએસ અને ચીનમાં કેન્દ્રિત છે. તેથી, ભારત માટે રશિયા, આફ્રિકા અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયા જેવા અન્ય બજારોની શોધખોળ કરવી જરૂરી બની ગઈ છે.

વાણિજ્ય મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ઓક્ટોબરમાં ભારતની મસાલા નિકાસ આશરે ૩,૨૧૦.૭ મિલિયન ડોલર હતી, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં ૧૫.૮૧ ટકાનો ઘટાડો છે. એપ્રિલથી ઓક્ટોબર ૨૦૨૫ દરમિયાન ભારતની મસાલા નિકાસ ૨૪,૬૭૯.૭ મિલિયન ડોલર  હતી, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં ૦.૧૦ ટકાનો ઘટાડો છે.

દક્ષિણપૂર્વ એશિયા મસાલા અને સીઝનીંગ માટે એક મોટું બજાર છે, પરંતુ વૈશ્વિક સીઝનીંગ સેગમેન્ટમાં ભારતનો હિસ્સો ખૂબ જ ઓછો છે, જે ૦.૬ બિલિયન ડોલર થી ૧૪.૨ બિલિયન ડોલર સુધીનો છે.

વેપાર સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા ૧૦ વર્ષોમાં ભારતની મસાલા નિકાસમાં ભારે વધારો થયો છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૫ માં, ભારતે રૂ. ૪૦,૦૦૦ કરોડ, લગભગ ૪.૭ બિલિયન ડોલરની રેકોર્ડ ઊંચી નિકાસ કરી હતી. 

અમેરિકા ઉપરાંત, ચીન ભારતનું સૌથી મોટું બજાર છે. કુલ નિકાસમાં એકલા અમેરિકાનો હિસ્સો ૧૫-૧૬ ટકા છે. ભારત આ બજારોમાં આખા મસાલા અને મૂલ્યવર્ધિત મસાલા (જેમ કે ઓલિઓરેસિન અને ગ્રાઉન્ડ મસાલા) બંનેની નિકાસ કરે છે. ભારત વાર્ષિક આશરે ૧૧૮ મિલિયન ટન મસાલાનું ઉત્પાદન કરે છે, અને દેશમાં મસાલાનું ઉત્પાદન વાર્ષિક આશરે ૩-૪ ટકાના દરે વધી રહ્યું છે. ભારત આશરે ૧.૮ મિલિયન ટન મસાલાની નિકાસ કરે છે, છેલ્લા ૧૦ વર્ષમાં મસાલાની નિકાસમાં આશરે ૪-૬ ટકાનો વધારો થયો છે.