તમે પણ સિમ કાર્ડ સ્કેમનો સહેલાઈથી ભોગ બની શકો છો, જાણો તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય
Sim Card Scam: આજના જમાનામાં મોબાઇલ નંબરની સાથે બેન્ક એકાઉન્ટ, સોશિયલ મીડિયા અને પર્સનલ કમ્યુનિકેશન જોડાયેલા હોય છે. આથી સિમ કાર્ડ ફ્રોડ ખૂબ જ મોટો ઇશ્યુ બની ગયો છે. સ્કેમ કરનારને અન્ય વ્યક્તિના નામનું સિમ કાર્ડ મળી જાય છે અને ત્યાર બાદ તેઓ અન્ય માહિતી મેળવી બેન્કમાંથી પૈસા કાઢી લે છે. જોકે આ કેવી રીતે શક્ય બને છે એ જોઈએ.
સ્કેમ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે?
• ઓળખની ચોરી: મોબાઇલ ઓપરેટર્સ પાસેથી સિમ કાર્ડ મેળવવા માટે ફ્રોડ કરનાર કોઈ પણ વ્યક્તિને આધાર કાર્ડ અથવા તો અન્ય ઓળખપત્ર ચોરી કરી લે છે. કેટલીક વ્યક્તિ ફિશિંગ વેબસાઇટ અથવા તો અન્ય કોઈ જગ્યાએ પોતાની માહિતી આપે હોય તો એની આ સ્કેમ કરનાર મેળવી લે છે.
• ખોટા ડોક્યુમેન્ટ્સ: કેટલાક ક્રિમિનલ ડિજિટલ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ખોટા ડોક્યુમેન્ટ તૈયાર કરે છે. આ માટે સાચી દેખાતી હોય એવી જ ખોટા ડોક્યુમેન્ટ તૈયાર કરે છે જેથી ટેલિકોમ વેરિફિકેશન પ્રોસેસને બાયપાસ કરી શકાય.
• અંદરની વ્યક્તિ સાથે સંપર્ક: કેટલીક વાર ટેલિકોમ શોપમાં કામ કરતી વ્યક્તિ સાથે સંપર્ક બનાવવામાં આવે છે. ત્યાર બાદ એ વ્યક્તિ દ્વારા અન્ય વ્યક્તિના ડેટાનો ઉપયોગ કરીને ગેરકાયદેસર રીતે સિમકાર્ડ શરૂ કરાવી દેવામાં આવે છે.
• સિમ સ્વેપ ફ્રોડ: કેટલીક વાર સ્કેમ કરનાર વ્યક્તિ મોબાઇલ ઓપરેટર્સ પાસેથી જૂનો સિમ બંધ થઈ ગયો હોવાનું કહીને નવો સિમ કઢાવી લે છે. આ માટે કોઈના પણ ચોરી કરેલા ડેટાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
સિમ ફ્રોડ કેટલું ખતરનાક છે?
• ઓટીપીનો એક્સેસ: સિમ કાર્ડ અન્ય વ્યક્તિ પાસે જતી રહેતો એના પર તમામ નાણાકિય મેસેજ આવે છે. આ સાથે જ સોશિયલ મીડિયાના પણ ઓટીપી એ સિમ કાર્ડ પર આવે છે. આથી, સિમ કાર્ડ અન્ય વ્યક્તિ પાસે પહોંચી ગયો તો બેન્ક એકાઉન્ટ ખાલી થવાની સાથે સોશિયલ મીડિયા પણ હેક થઈ શકે છે અને એ દ્વારા અન્ય ફ્રેન્ડ્સ પાસે પણ પૈસા માગીને ફ્રોડ થઈ શકે છે.
• નાણાકિય ફ્રોડ: ઓળખ મેળવી કોઈ પણ વ્યક્તિ નાણાકિય ફ્રોડ એટલે કે લોન લેવી અથવા તો કોઈ પણ ઓનલાઇન ટ્રાન્ઝેક્શન કરી શકે છે. જોકે જ્યાં સુધી નુક્સાન નહીં થાય અથવા તો પૈસા ઉઘરાવવા માટે નહીં આવે ત્યાં સુધી વ્યક્તિને આ વિશે કોઈ માહિતી પણ નથી હોતી.
• ક્રાઇમ માટે ઓળખનો ઉપયોગ: સાઇબર ફ્રોડ, ખંડણી અથવા તો કોઈ ગેરકાયદેસરના કામ માટે યુઝરના સિમ કાર્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવી શકે છે. જ્યાં સુધી કોઈ કાયદાકીય કાર્યવાહી નહીં થાય ત્યાં સુધી આ વિશે મોબાઇલ નંબર જેના નામ પર હોય એને કોઈ માહિતી પણ નથી મળતી.
પોતાને કેવી રીતે પ્રોટેક્ટ કરશો?
• સિમ એક્ટિવિટી ચેક કરવી: આ માટે જે-તે ટેલિકોમ ઓપરેટર્સ પાસે જઈને તમારા નામ પર કોઈ મોબાઈલ નંબર છે કે નહીં એ ચક કરતાં રહેવું. આ માટે ઘણાં ઓપરેટર ઓનલાઇન પોર્ટલ રજૂ કર્યા છે જ્યાં એ ચેક કરી શકાય છે.
• અંગત માહિતીથી દૂર રહેવું: આધાર કાર્ડ, પાસપોર્ટ અને લાયસન્સ જેવી તમામ ઓળખપત્રની માહિતી કોઈને પણ આપવાની નહીં. તેમ જ, કઈ જગ્યાએ આપવામાં આવી રહી છે એ પણ પહેલાં ચેક કરવું.
• સિમ ચેન્જ રિક્વેસ્ટ માટે ચેતીને રહેવું: યુઝરને ગમે ત્યારે પણ સિમ રિક્વેસ્ટ માટેનો મેસેજ આવે તો તરત જ ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડરને કોલ કરવું. આ માટે તરત જ કાર્યવાહી શરૂ કરવાથી સિમ કાર્ડને ચેન્જ થતો અટકાવી શકાય છે.
• મલ્ટી-ફેક્ટર ઓથેન્ટિકેશન શરૂ કરવું: ઓટીપી પર નિર્ભર રહેવા કરતાં વેરિફિકેશન મેથડ માટે એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ કરવો. આ માટે Google Authenticator જેવી ઘણી એપ્લિકેશન છે જેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
• સ્કેમની જાણ કરવી: યુઝરને જો કોઈ પણ નંબર ફ્રોડ લાગે તો એ માટે તરત જ ટેલિકોમ પ્રોવાઇડરને ફોન કરીને જાણ કરવી અથવા તો Cyber Security Cell નો સંપર્ક કરી એ વિશે માહિતી આપવી.