સ્પેસ સ્ટેશન પર 45 મિનિટમાં થઈ જાય છે દિવસ અને રાત, તો પછી ઊંઘ કેવી રીતે પૂરી કરે છે એસ્ટ્રોનૉટ્સ? જાણો

How Astronauts Complete Sleep In ISS: અંતરિક્ષ યાત્રા કરીને ઇતિહાસ રચનાર ભારતીય વાયુસેનાના વિંગ કમાન્ડર શુભાંશુ શુક્લા અવકાશમાં પહોંચી ગયા છે. ત્યાં હાજર અંતરિક્ષ યાત્રીઓએ તેમનું સ્વાગત કર્યું હતું. શુંભાશુ શુક્લા પહેલા ભારતીય છે કે, જેઓ IISમાં પહોંચ્યા છે. તેમણે અંતરિક્ષમાં પહોંચનારા બીજા ભારતીયનો ખિતાબ મેળવ્યો છે. પહેલો ખિતાબ રાકેશ શર્માના નામે છે. 

આ પણ વાંચો: ટોલ બચાવવું બન્યું સરળ: આ માટે ઉપયોગ કરો રાજમાર્ગયાત્રાના નવા ફીચરનો

અંતરિક્ષ યાત્રી અવકાશમાં પહોંચ્યા પછી તેમના શેડ્યુલ વિશે વાત કરીએ તો તેમનું સમગ્ર શેડ્યુલ બદલાઈ જાય છે અને તેઓ ત્યાંના હિસાબે કામ કરે છે. ISS પૃથ્વીથી 400 કિ.મી. ઉપર છે. તે નીચલા પૃથ્વી ભ્રમણ કક્ષામાં છે. તે એક વિશાળ વૈજ્ઞાનિક લેબ છે, જ્યાં અંતરિક્ષયાત્રીઓ રિસર્ચ કરે છે. ચાલો જાણીએ કે અંતરિક્ષયાત્રીઓ અવકાશમાં તેમનું કાર્ય કેવી રીતે પૂર્ણ કરે છે અને ઊંઘ કેવી રીતે પૂરી કરે છે. 

ઊંઘ કેવી રીતે પૂરી કરે છે એસ્ટ્રોનોટ્સ 

ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશનને અમેરિકા, કેનેડા, રશિયા, જાપાન અને યુરોપે સાથે મળીને બનાવ્યું છે. તેની સ્પીડ 28000 કિમી પ્રતિ કલાકની છે. આ દર 90 મિનિટે પૃથ્વીનું એક ચક્કર પૂરું કરે છે અને દર 45 મિનિટમાં અંતરિક્ષ યાત્રીઓને દિવસ-રાત જોવા મળે છે. અહીંથી એક દિવસમાં 16 વાર સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત જોવા મળે છે. એ પ્રમાણે પ્રમાણે પૃથ્વીના 24 કલાકથી બિલકુલ અલગ છે. અહીં સમય Coordinated Universal Time(UTC)ના હિસાબે ચાલે છે. બહાર ભલે દિવસ-રાત બદલાતા રહે, પરંતુ સ્પેસ સ્ટેશન પર સવારે 6 વાગે દિવસ શરુ થઈ જાય છે અને અહીં શેડ્યુલ કામ અને આરામને બેલેન્સ કરે છે. 

કેવી રીતે ફિક્સ કરે છે કામ અને ઊંઘવાનો સમય

અંતરિક્ષયાત્રી દિવસમાં 8-10 કલાક કામ કરે છે, આ દરમિયાન પ્રયોગો ઉપરાંત મેન્ટનેસ અને કસરતનો પણ સમાવેશ થાય છે. દરેક દિવસનું કાર્ય ગ્રાઉન્ડ કંટ્રોલને મોકલવામાં આવે છે. દરરોજ બે કલાક કસરત કરવામાં આવે છે, જેથી મસલ્સ નબળા ન પડે. બાકીનો સમય મીટિંગ્સ અને ચર્ચાઓમાં વિતાવે છે. અંતરિક્ષયાત્રીઓ 8 કલાકમાં તેમની ઊંઘ પૂરી કરે છે. તેના માટે તેઓ સ્લીપિંગ બેગનો ઉપયોગ કરે છે, જે દિવાલો પર લટકાવવામાં આવે છે. ત્યાં શૂન્ય (0) ગુરુત્વાકર્ષણમાં કોઈ બેડ નથી. આ ઉપરાંત, બારીઓ પર શેડ લગાવવામાં આવે છે, જેથી જ્યારે સૂર્ય ઉગે છે, ત્યારે તેના પ્રકાશની આંખો પર કોઈ અસર ન પડે. ઊંઘનો સમય UTC અનુસાર નક્કી કરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: કપડાં ટ્રાય કરવાની ઝંઝટમાંથી મળશે રાહત, ગૂગલે આ માટે લોન્ચ કરી 'ડોપલ' એપ 

ખાવા પીવા અને મનોરંજનનો જુગાડ

ખાવા -પીવા વિશે વાત કરીએ તો, અવકાશયાત્રીઓનો ખોરાક ફ્રીઝ-ડ્રાય અને વેક્યુમ પેક્ડ હોય છે. તેમાં ચોખા, ફ્રૂટ જેવો ખોરાક હોય છે. ખોરાક ગરમ કરવા માટે નાનું ઓવન પણ હોય છે અને પાણી રિસાયકલ કરવામાં આવે છે. દિવસમાં 16 વખત સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત ભલે ખૂબ સરસ લાગતો હોય, પરંતુ તે ખૂબ જ થકવી નાખનારો હોય છે. તેના માટે અંતરિક્ષયાત્રીઓ પુસ્તકો વાંચે છે, સંગીત સાંભળે છે અને પૃથ્વીના ફોટા પાડે છે. આ ઉપરાંત, તેઓ ગ્રાઉન્ડ કંટ્રોલથી ફેમિલીને કોલ પણ કરે છે. જેથી આ મિશન દરમિયાન તેમનો તણાવ ઘટે છે.