ઇંધણ તરીકે હવાથી ચાલશે પ્લેન?: મુશ્કેલ છે, પરંતુ અશક્ય નથી, જાણો વિગત...
Planes Can Run on Air: એવિએશન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં હવે એક મોટા રિવોલ્યુશનની રાહ જોવામાં આવી રહી છે. ઇંધણની જગ્યાએ હવે હવા દ્વારા ચાલતા પ્લેન બનાવવા વિશે શોધ કરવામાં આવી રહી છે. આ માટે સસ્ટેનેબલ એવિએશન ફ્યુલ પર કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે જે હવામાંથી કાર્બન ડાયોક્સાઇડ લેશે અને એનાથી પ્લેન ચાલશે. આ માટે ખૂબ જ મોટો ખર્ચ થાય છે એથી એ માટે દરેક કંપની આ ફ્યુલ પર ચાલતા પ્લેનનો ઉપયોગ નહીં કરે. ધ યુરોપિયન એવિએશન સેફ્ટી એજન્સી મુજબ ઇ-ફ્યુલનો એવરેજ ખર્ચ 8720 અમેરિકન ડોલર પ્રતિ ટન છે.
શું છે સસ્ટેનેબલ એવિએશન ફ્યુલ?
સસ્ટેનેબલ એવિએશન ફ્યુલને બે કેટેગરીમાં વહેચવામાં આવ્યાં છે જેમાંથી એક છે બાયો બેઝ્ડ ફ્યુલ અને બીજુ છે ઇ-ફ્યુલ. બાયો ફ્યુલમાં રાંધવા માટેનું તેલ અને એગ્રીકલ્ચર વેસ્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ઇ-ફ્યુલમાં ઇલેક્ટ્રોફ્યુલ અથવા તો ઇ-કેરોસીનનો સમાવેશ થાય છે. હવામાંથી રીન્યુએબલ હાઇડ્રોજન અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું શોષણ કરી તેને બનાવવામાં આવે છે. આ ફ્યુલ કાર્બન ન્યુટ્રલ હોવા છતાં એ પાછળ ખૂબ જ ખર્ચ થાય છે. હાઇ કાર્બન કેપ્ચર અને ઇલેક્ટ્રોલિસિસનો ખર્ચ ખૂબ જ હોવાથી આ ફ્યુલ બનાવવા માટેનો ખર્ચ સામાન્ય ફ્યુલ કરતાં વધી જાય છે.
એવિએશનના કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ માટે ઇ-ફ્યુલ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ
એક એવિએશન પોલીસી ઓફિસરના કહ્યા મુજબ ઇ-ફ્યુલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો પ્લેન દ્વારા જે કાર્બન-ડાયોક્સાઇડ ઉત્પન્ન થાય છે એમાં ખૂબ જ ઘટાડો થઈ જશે. બાયો-ફ્યુલ મટિરિયલ પર આધારિત હોય છે. આથી એ કેટલું છે અને એમાંથી કેટલુ ફ્યુલ બનશે એના પર બધુ નિર્ભર છે. એના કારણે રાંધણ માટેના તેલની કિંમત પર પણ અસર પડી શકે છે. જોકે ઇ-કેરોસીન બનાવવાથી એવિએશનના ફ્યુઅલ ડિમાન્ડને પહોંચી શકાશે. જોકે સામાન્ય જેટ ફ્યુલ કરતાં ઇ-કેરોસીનની કિંમત હાલમાં વધુ છે.
વાતાવરણમાંથી અથવા તો કંપનીઓના કાર્બનનો ઉપયોગ કરશે
ઇ-ફ્યુલ અત્યારે જે પણ બાયો-ફ્યુલ છે એની સામે કાર્બનમાંથી ઇકો-ફ્રેન્ડ્લી ફ્યુલ તૈયાર કરવું એ સૌથી શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. અત્યારે બાયો-ફ્યુલ ખાસ કરીને શેરડીમાંથી બનાવવામાં આવે છે. એથી એની અસર ફૂડ પ્રોડક્શન પર પડે છે. ઇ-ફ્યુલ વાતાવરણમાંથી અથવા તો કંપનીઓમાંથી ઉત્પન્ન થતા કાર્બન ડાયોક્સાઇડને ખેંચી લે છે. તેમ જ રીન્યુએબલ ઇલેક્ટ્રીસિટી દ્વારા ઇલેક્ટ્રોલિસિસની પદ્ધતિથી પાણીમાંથી હાઇડ્રોજન મેળવવામાં આવે છે. આ દ્વારા જે પ્રોડક્ટ બનાવવામાં આવે છે તેને સિન્થેટિક જેટ ફ્યુલ એટલે કે ઇ-ફ્યુલ કહેવામાં આવે છે. અત્યારના પ્લેનના એન્જિન માટે આ ફ્યુલનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આથી કાર્બન ઉત્પન્ન કરવા કરતાં કાર્બન ઓછું કરવું વધુ યોગ્ય છે.
કંપનીઓ આ પ્રકારનું ફ્યુલ બનાવી રહી છે
કેલિફોર્નિયાની એક સ્ટાર્ટ-અપ કંપની ટ્વેલ્વ આ માટે લો-ટેમ્પરેચર કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઇલેક્ટ્રોલિસિસ રીતનો ઉપયોગ કરીને ઇ-ફ્યુલ બનાવી રહી છે. માર્કેટમાં આ કંપની ખૂબ જ જોરથી આગળ વધી રહી છે. કાર્બન ડાયોક્સાઇડ અને પાણી દ્વારા સિન્થેટિક ગેસ બનાવવામાં આવે છે અને ત્યાર બાદ સિન્થેટિક ફ્યુલ બને છે. ફોસિલ ફ્યુલનો ઉપયોગ કરતાં પ્લેન દ્વારા જેટલો કાર્બન ઉત્પન્ન થાય છે એમાં 90 ટકા ઘટાડો થઈ શકે છે. આ કંપની હવે વોશિંગટનમાં પ્લાન્ટ શરૂ કરવાનું વિચારી રહી છે અને વર્ષે 50000 ગેલન ઇ-ફ્યુલ ઉત્પન્ન કરવાનું પ્લાનિંગ છે. આ કંપની સાથે યુનાઇટેડ એરલાઇન્સે ડીલ પણ કરી છે. આગામી 14 વર્ષમાં આ કંપની યુરોપની ઇન્ટરનેશનલ એરલાઇન્સના ગ્રૂપને 260 મિલિયન ગેલન ઈ-ફ્યુલ આપશે.
ઇ-ફ્યુલ છે ભવિષ્ય
ઇ-ફ્યુલ હવે ભવિષ્ય છે, પરંતુ એ માટે ઘણી ચેલેન્જ આવી શકે છે. ઓઇલમાં હાલમાં જે પણ ઇનવેસ્ટમેન્ટ કરવામાં આવી છે, તેમ જ પોલિટિક્સ અને આ માટે જરૂરી પરવાનગીઓ મળવી વગેરે માથાનો દુખાવો સાબિત થઈ શકે છે. ઇ-ફ્યુલની કિંમતમાં ઘટાડો થાય એ ખૂબ જ જરૂરી છે. એની કિંમત વધુ હોવાથી મોટાભાગની એરલાઇન્સ એનો ઉપયોગ નથી કરી રહી. જોકે સરકાર દ્વારા આ ફ્યુલ માટે સપોર્ટ મળ્યો તો કિંમતમાં ખૂબ જ ઘટાડો થશે અને બહુ જલદી દરેક કંપનીઓ એનો ઉપયોગ કરશે.