18 વર્ષ પછી IPOની સંખ્યા પહેલી વાર 100ને પાર

અમદાવાદ : ૨૦૨૫ના કેલેન્ડર વર્ષમાં ૧૮ વર્ષ પછી મેઇનબોેર્ડઆઈપીઓ ક્ષેત્રે નવો રેકોર્ડ સર્જાયો છે.  ૨૦૦૭ પછી પહેલી વાર પ્રારંભિક જાહેર ઓફર (આઈપીઓ)ની સંખ્યા ૧૦૦ને વટાવી જવાની તૈયારીમાં છે. આ વર્ષે કંપનીઓએ ઇશ્યૂ દ્વારા રૂ. ૧.૭ લાખ કરોડથી વધુ એકત્ર કર્યા છે. આ અઠવાડિયે, આઈપ્રુ એસેટ, પાર્ક મેડી વર્લ્ડ, કોરોના રેમેડીઝ, નેફ્રોકેર હેલ્થ અને વેકફિટ ઇનોવેશન તરફથી નવા આઈપીઓની જાહેરાત સાથે, આ વર્ષે ઇશ્યૂની સંખ્યા ૧૦૦ને વટાવી જશે. આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં ૯૬ કંપનીઓ આઈપીઓ સાથે બજારમાં પ્રવેશી છે. ગયા અઠવાડિયા સુધીમાં, આઈપીઓ દ્વારા એકત્ર કરાયેલી રકમ ગયા વર્ષે ૯૧ આઈપીઓ દ્વારા એકત્ર કરાયેલા રેકોર્ડ રૂ. ૧.૫૯ લાખ કરોડને વટાવી ગઈ હતી.

આ પહેલી વાર છે જ્યારે ભારતમાં સતત બીજા વર્ષે પ્રાયમરી બજારમાં રેકોર્ડ મૂડી એકત્ર કરવામાં આવી છે. ૨૦૨૫માં આઈપીઓ બજારમાં તેજી ગૌણ બજારમાં અસ્થિરતા વચ્ચે આવી છે. નબળા કોર્પોરેટ નફા અને યુએસ સાથેના વેપાર સોદાને લગતી અનિશ્ચિતતાએ જૂનથી બેન્ચમાર્ક સૂચકાંકો પર દબાણ જોવા મળ્યું છે. આમ છતાં, આઈપીઓ બજાર સ્થિતિસ્થાપક રહ્યું છે, જૂનથી દર મહિને ઓછામાં ઓછા ૮ ઈશ્યુ બજારમાં આવ્યા છે.

જુલાઈ અને ઓગસ્ટમાં નિફ્ટી, નિફ્ટી મિડકેપ અને નિફ્ટી સ્મોલકેપ સૂચકાંકોમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં, ૨૫ કંપનીઓએ આઈપીઓ દ્વારા રૂ. ૨૬,૫૭૯ કરોડ એકત્ર કર્યા હતા. ફક્ત સપ્ટેમ્બરમાં જ ૨૫ આઈપીઓ જોવા મળ્યા, જે જાન્યુઆરી ૧૯૯૭ પછી પ્રાથમિક બજાર માટે સૌથી વ્યસ્ત મહિનો રહ્યો હતો.

આ વર્ષે, કેટલીક મોટી કંપનીઓના આઈપીઓ પણ રજુ થયા હતા છે. જેમાં ટાટા કેપિટલ (૧૫,૫૧૨ કરોડ), LG ઇલેક્ટ્રોનિક્સ (૧૧,૬૦૪ કરોડ), લેન્સકાર્ટ સોલ્યુશન્સ (૭,૨૭૮ કરોડ), અને ગ્રોવ પેરેન્ટ બિલિયન બ્રેઇન ગેરેજ વેન્ચર્સ (૬,૬૩૨ કરોડ)નો સમાવેશ થાય છે.

બેંકરોના મતે, રિટેલ રોકાણકારોએ પણ નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવી છે. ૯૩ નવી લિસ્ટેડ કંપનીઓમાંથી, લગભગ બે તૃતીયાંશ, અથવા ૬૩ આઈપીઓના શેરના લિસ્ટિંગ પર રોકાણકારોને વળતર મળ્યું છે. 

કેટલીક કંપનીઓના આઈપીઓમાં ૭૬% સુધીનો ફાયદો થયો છે. આનાથી ઘણા રિટેલ રોકાણકારો ઝડપી નફો મેળવવા માટે આકર્ષાયા છે. જોકે, ઇશ્યૂ કિંમતથી વર્તમાન બજાર મૂલ્ય સુધી સરેરાશ વળતર ફક્ત ૮% છે, જે લિસ્ટિંગ દિવસ પછી નબળા પ્રદર્શન દર્શાવે છે. 

સિક્યુરિટીઝ એન્ડ એકસચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી)ના ડેટા પ્રમાણે  દેશમાં રોકાણકારોની સંખ્યા ૧૩.૬૦ કરોડ જેટલી છે તથા ૨૧ કરોડથી વધુ ડીમેટ ખાતા છે. 

દેશમાં ઈક્વિટીસના જાહેર ભરણાં સાથે પ્રાઈમરી માર્કેટમાં પ્રવૃત્તિમાં વધારો થતા  ડીમેટ ખાતા ખોલવામાં રોકાણકારોનો ધસારો શરૂ થયાનું જોવા મળી રહ્યું છે. વર્તમાન ૨૦૨૫ના વર્ષમાં ઓકટોબર બીજો એવો મહિનો હતો જેમાં ડીમેટ ખાતાનો ઉમેરો ૩૦ લાખથી વધુનો થયો હતો. 

વર્તમાન વર્ષના પાછલા ત્રણ મહિનામાં જાહેર ભરણાંના સૂચિત ધસારાને ધ્યાનમાં રાખતા ડિસેમ્બર ત્રિમાસિકમાં ડીમેટ ખાતા ખોલાવવાની સંખ્યામાં વધારો જોવા મળવાની અપેક્ષા છે.