વનુ અને હનુ .

- શનુ શિયાળ તો હનુ હાથીને સદાય ચેતવતો જ રહેતો કે વાંદરાનો ક્યારેય વિશ્વાસ ના કરતો. જો જંગલમાં શિકારીઓ આવશે તો પોતાના સ્વાર્થ માટે વનુ તારો જીવ લેતાં પણ નહીં અચકાય.

- અર્જુનસિંહ કે.રાઉલજી 

વ નુ વાંદરો અને હનુ હાથીની દોસ્તી આખા જંગલમાં જાણીતી હતી. બધાં જ પ્રાણીઓ એના વિશે વાતો કરતાં હતાં. બધાં પ્રાણીઓને એની નવાઇ પણ લાગતી હતી.ભલા વાંદરા અને હાથીની દોસ્તી કેવી રીતે શક્ય બને? એ બે વચ્ચે કેમનો મેળ પડે? છતાં બંને વચ્ચે દોસ્તી હતી અને બંને દોસ્તી સારી રીતે નિભાવતા હતા, એ વાત જગજાહેર હતી. જંગલના બધા જ રહેવાસીઓ પોતાની સગી આંખે એમની દોસ્તી જોતા હતા અને તેનાં સાક્ષી પણ બનતા હતા. 

ક્યારેક વનુ વાંદરાને પોતાની પીઠ ઉપર બેસાડીને હનુ હાથી ફરવા લઈ જતો, નદીએ નહાવા લઈ જતો, નદીના ઊંડા ધરામાં વનુને ડુબકી ખવડાવીને તેને ખુશ કરી દેતો... તો સામે વનુ વાંદરો પણ જંગલનાં ઊંચાં ઊંચાં વૃક્ષો ઉપરથી ખાટાં-મીઠાં ફળો તોડી લાવીને હનુ હાથીને ભરપેટ ભોજન કરાવતો, લાંબા લાંબા વેલા અને લીલાં લીલાં મસ્ત મજાનાં પાંદડાં પણ પોતાના મિત્ર માટે તોડી લાવતો. 

સંકટ સમયે એકબીજાની રક્ષા કરવાનું અને એકબીજાને મદદ કરવાનું પણ એમણે વચન આપ્યું હતું. આમ છતાં જંગલનાં કેટલાંક પ્રાણીઓને એમની દોસ્તીની ઇર્ષ્યા થતી. શનુ શિયાળ જેવાં વિઘ્નસંતોષી પ્રાણીઓ એમની દોસ્તીમાં તિરાડ પડાવવાનો પણ પ્રયત્ન કરતાં. શનુ શિયાળ તો હનુ હાથીને સદાય ચેતવતો જ રહેતો કે વાંદરાનો ક્યારેય વિશ્વાસ ના કરતો. જો જંગલમાં શિકારીઓ આવશે તો પોતાના સ્વાર્થ માટે વનુ તારો જીવ લેતાં પણ નહીં અચકાય. તેની વાત સાંભળી હનુ તેના તરફ તાકી રહેતો અને પછી હસતાં હસતાં બોલ્યો, 'ના, મારો વનુ એવો નથી જ.' 

આમ છતાં જો એકની એક વાત વારંવાર કરવામાં આવે તો શંકાનાં બી અવશ્ય રોપાય છે. 

એવામાં એક દિવસ સાચે જ હાથીનો શિકાર કરવા શિકારીઓ જંગલમાં આવી ચઢયા. તેઓ હનુને સારી રીતે ફસાવી શકાય એ માટેની યોગ્ય જગ્યા શોધવા જંગલમાં ફરતા હતા. એક ઊંચા લીમડાની ઉપર બેઠેલા વનુ વાંદરાએ એમને જોઈ લીધા એટલે એને શંકા પડી. તે તેમની પાછળ પાછળ લપાતો છૂપાતો ફરતો રહ્યો. શિકારીઓએ એક ટેકરીની વચ્ચે આવેલું મેદાન પસંદ કર્યું અને પોતાની સાથે લાવેલા કોદાળી, પાવડા અને ત્રિકમથી ખોદકામ શરૂ કર્યું. આ રીતે હનુ હાથી આખોને આખો તેમાં ગળાડૂબ સમાઇ જાય એવો મોટ્ટો ખાડો કર્યો. પછી એ ખાડા ઉપર મોટી મોટી ચાદરો પાથરી. પછી હાથીને ભાવતાં અને પ્રિય હોય તેવાં કેળાં અને બીજાં ફળો, ફૂલો અને વેલા નાખી આખી ચાદરને ઢાંકી દીધી કે જેથી હાથી એ ખાવા આવે અને સીધો ખાડામાં જ ઉતરી જાય. ત્યાર બાદ પછી એને ચારેબાજુથી ઘેરી, એને પકડીને શહેરમાં પોતાના સર્કસમાં લઈ જવાનો તેમનો પ્લાન હતો. વનુ ઝાડ ઉપર છુપાઇને આ બધું જોઇ રહ્યો હતો. તે હૂપ... હૂપ... કરતો દોડયો અને પોતાના મિત્રને ચેતવ્યો કે પેલી ટેકરીઓની વચ્ચે આવેલા મેદાન તરફ ના જતો. ત્યાં જે ચારો પાથરેલો છે તે ખાવાનો તો પ્રયત્ન ના જ કરતો, નહીં તો ફસાઇ જઈશ. 

હનુ હાથીએ કહ્યું તા ખરું કે પોતે ત્યાં નહીં જાય, પણ શનુ શિયાળે તેના મગજમાં શંકાના જે બી રોપ્યાં હતાં. તેથી તેને વનુની વાત ચકાસવાની ઇચ્છા થઈ. અલબત્ત, ફસાઇ ના જવાય તેની કાળજી પણ રાખી. તે ટેકરીઓ તરફ આગળ વધ્યો. વનુ વાંદરાએ તેને એ તરફ જતો જોયો એટલે એને શંકા પડી. તે ટેકરીઓથી થોડેક જ દૂર હતો અને વાંદરો પહોંચી ગયો. તેણે હનુને એક મોટું ભારે લાકડું બતાવી કહ્યું, 'તે ખાડા પાસે ના જતો, પણ આ વજનદાર લાકડું તારી સૂંઢથી ગબડાવીને ખાડા તરફ ધકેલ...' 

હનુ હાથી એ લાકડું ફળો-ફૂલો અને વેલા પાસે લાવ્યો. તે સાથે જ ધડામ કરતું લાકડું ખાડામાં પડયું. અવાજ સાંભળીને શિકારીઓ દોડી આવ્યા એટલે હનુ હાથીને નિરાંત થઈ. હાશ... બચી ગયો! એ શિકારીઓ તરફ દોડયો. શિકારીઓ ડરીને નાસી ગયા. વનુ પણ હૂપ હૂપ કરતો ઝાડ ઉપર ચઢી શિકારીઓ સામે ઘુરકિયાં કરવા માંડયો. 

પછી હનુ હાથીએ વનુને કહ્યું, 'સોરી, દોસ્ત. મેં તારા પર શંકા કરી. મને માફ કરજે.'

વનુ કૂદતો હનુ હાથી પાસે દોડી આવ્યો ને પ્રેમથી એને વળગી પડયો.  

જોઇને બાળદોસ્તો, દોસ્તીની મિસાલ!