ઘુવડની આંખ .

- બધા ઘૂવડો તેની વાત પર હસવા લાગ્યા. 'અલ્યા મૂરખ કાગડા ! કેવી નકામી વાત કરે છે ! આવું નકામું જ્ઞાાન તને કોણે આપ્યું ?' 

બે ગામની વચ્ચે એક જંગલ હતું. એક કાગડો થોડા દિવસ એક ગામમાં રહી બીજા ગામે જતા રહેતો. તે જુદા જુદા સ્વાદનું ભોજન ખાવાનો શોખીન હતો. બન્ને ગામના લોકોનું વધેલું ભોજન વારાફરતી ખાવાની તક તેને મળતી હતી. ઉનાળાનો સમય હતો. સખત ગરમી પડતી હતી. કાગડાનો રંગ કાળો હતો એટલે તેને બીજા કરતાં વધારે ગરમી લાગતી. એક દિવસ તેણે વિચાર કર્યો કે સવારનું ભોજન તો થઈ ગયું છે હવે તે જંગલ પસાર કરી બીજે ગામ જઈ જમીને ત્યાં જ રાત પસાર કરશે. તે ઉડતો ઉડતો જંગલમાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો. એક તો ઉનાળાનો તાપ અને વળી ગામ હવામાં ઉડવાની મહેનત ! તેને થાક લાગ્યો. પણ હજુ થોડું જંગલ પસાર કરવાનું બાકી હતું. તેણે છાંયડાવાળું એક ઝાડ શોધ્યું અને 'હાશ' કરીને એક ડાળી ઉપર બેઠો. બેઠા પછી તેણે જોયું કે એક ઘુવડ પહેલાંથી એ ડાળ ઉપર બેઠેલું હતું.

ઘુવડ એક એવું પક્ષી છે જે રાત્રે જ જોઈ શકે છે. એ રાતનો અંધકાર અને ચંદ્રની ચાંદની સારી રીતે પારખી શકે છે. કાગડો ગરમીના ત્રાસથી અકળાતો હતો એટલે સ્વાભાવિક જ બોલ્યો - ''બાપરે ! કેટલી ગરમી છે. આજે તો સૂરજદાદાનો પ્રકાશ પણ સહેવાતો નથી. આંખોય અંજાઈ જાય છે.'' તરત ઘુવડ બોલ્યું - ''હા, ગરમી તો મનેય લાગે છે. પણ એ તો આજે પવન વાતો નથી ને એટલે એવું લાગે છે. બાકી સૂરજ ? ક્યાં છે સૂરજ ? કાગડાએ કહ્યું - ''સૂરજ આકાશમાં હોય છે. રોજ સવારે ઊગે છે ને આખો દિવસ પ્રકાશ અને ગરમી આપે છે. એના લીધે તો આપણને બધું દેખાય છે.'' ઘુવડ ધૂક્...ધૂક... કરી ઘૂઘરાયું. જાણે ગુસ્સે થયું હોય તેવું લાગ્યું. તેણે કહ્યું - ''તારી વાત ખોટી છે, કાગડા! પ્રકાશ તો ચન્દ્ર આપે છે. આવી ખોટી ખોટી અફવા ના ફેલાવ. સૂરજ કેવો, પ્રકાશ કેવો અને ગરમી કેવી ?'' કાગડો ગભરાયો તે જાણતો હતો કે તે સાચો છે પણ સાચી વાત કેવી રીતે સમજાવવી. છતાં કાગડાએ ઘૂવડને શાંતિથી બધી રીતે સમજાવવી પ્રયત્ન કર્યો. પણ આ તો ઉલ્લુ (ઘૂવડ) કહેવાય તે ઓછું માને ?

ઘૂવડ કોઈ રીતે ન માન્યું કે સૂરજ હોય છે, તેનો પ્રકાશ હોય છે અને તેના લીધે ગરમી હોય છે. ઉપરથી ઘૂવડે કાગડાને કહ્યું - ''જો ભાઈ કાગડા આ સામેના ઝાડ ઉપર મારા ઓળખીતા કુટુંબી ઘુવડો બેઠા છે. તે બધા બુદ્ધિશાળી છે. ચાલ મારી સાથે આપણે એમને જ પૂછી જોઈએ.''

કાગડો ઘૂવડ સાથે સામેના વિશાળ વૃક્ષ ઉપર ગયો. ત્યાં ઘણા બધા ઘુવડો આંખો મીંચીને બેઠા હતા. કાગડાને સમજાયું નહિ કે તે આંખો મીંચીને બેઠા છે કે ઊંઘે છે ! કાગડાએ સૂરજની વાત કરી. સૂરજના પ્રકાશની, સૂરજની ગરમીની વાત કરી. બધા ઘૂવડો તેની વાત પર હસવા લાગ્યા.'' અલ્યા મૂરખ કાગડા ! કેવી નકામી વાત કરે છે ! આવું નકામું જ્ઞાાન તને કોણે આપ્યું ? ખબરદાર, આવી અફવા જંગલમાં ફેલાવી છે તો ! કેવાં સૂરજ ને કેવી વાત ! ભાગ અહીંથી...ભાગ...નહિ તો તારી ખેર નથી.

એ તો સારૂં હતું કે દિવસ હતો. એટલે કાગડો ત્યાંથી ઝડપથી ઊડી શક્યો. નહિતર ઘૂવડો ભેગા મળીને કાગડાને ઘાયલ કરી દેત. કાગડો પોતાની જાત બચાવવા ઝડપથી પાંખો ફેલાવી બીજા ગામ તરફ ઉડવા લાગ્યો. પણ આજે તેને સમજ પડી ગઈ કે આમ તો ગમે એટલે બહુમતી હોય પણ તે સાચાને ખોટું સાબિત કરી શકતી નથી. પણ જ્યાં દિવસેય જુએ નહિ એવું ઘૂવડોનું ટોળું હોય તો ગમે તેવો સમજદાર પણ સાચી વાતને સાબિત કરી શકતો નથી. સત્ય જોવા માટે આંખોનું તેજ જોઈએ.... ઘૂવડની આંખો દિવસેય સત્ય ના જોઈ શકે... - સાવી શાહ