કિટ્ટા-બુચ્ચા .

- કલ્લુ કાગડો તકનો લાભ લઈ કૂદતો કૂદતો માન્યા પાસે આવ્યો અને બોલ્યો, 'માન્યા, તને એક વાત કહું તને ખરાબ તો નહીં લાગેને? ભલે હું રંગે કાળો છું. પણ દિલનો હું સાફ છું.'

- ભરત પંચોલી

માન્યા સ્કૂલનું હોમવર્ક કરી રહી હતી. ત્યાં તેને મિઆંઉ... મિઆંઉ... મિઆંઉ... અવાજ સાંભળ્યો. માન્યા હોમવર્ક પડતું મૂકીને ઊભી થઈ.  તેણે બિલાડીનું એક સુંદર બચ્ચું જોયું.

બચ્ચું માન્યા સામે જોઈને મિઆંઉ... મિઆંઉ... કરીને કહેવા લાગ્યું, 'મારી મમ્મી ખોવાઈ ગઈ છે. મને મળતી નથી. મને ખૂબ ભૂખ લાગી છે. મને ખાવાનું આપને!'

માન્યા રસોડામાં જઈને દૂધ અને રોટલી લઈ આવી. મીની મ્યાઉંને ખાવા આપ્યું. મીની મ્યાઉં આંખો બંધ કરીને કહેવા લાગી, 'મને ઘરની બહાર કાઢતી નહીં. હું તારી સાથે રહીશ. અંધારામાં હું ક્યાં જાઉં? મને ડૉગીની બહુ બીક લાગે છે. હું તો અહીં જ રહેવાની.'

'સારું મીની. તું અહીં જ રહેજે. આજથી તું મારી બેસ્ટ ફ્રેન્ડ!' માન્યાએ કહ્યું.

માન્યા તો પછી હોમવર્ક મૂકીને મીની સાથે વાતો કરવા લાગી. મીની મ્યાંઉ થોડી વાર પછી સૂઈ ગઈ. માન્યાએ વિચાર્યું કે જો હું મારું હોમવર્ક પૂરું નહીં કરું તો ટીચર મને વઢશે. માન્યાએ ફટાફટ હોમવર્ક પૂરું કર્યું.

માન્યાએ તેનાં દાદા, દાદી, મમ્મી-પપ્પાને કહ્યું, 'આ મીની મારી બેસ્ટ ફ્રેન્ડ છે. એ મારી સાથે જ રહેશે. તમે એને કાઢી ના મુકતા.' 

બધાએ કહ્યું, 'સારું, મીની ભલે અહીં રહે.'

વેકેશન પૂરું થઈ ગયા પછી માન્યાની સ્કૂલ થોડા દિવસો પહેલાં જ ખૂલી હતી. સ્કૂલ ડ્રેસ પહેરીને એ સ્કૂલે જવા નીકળી. મીની મ્યાંઉ માન્યાને ઝાંપા સુધી મૂકવા ગઈ. મીની મ્યાંઉ દાદા-દાદી સાથે રમે અને કૂદાકૂદ કરે.

બપોરે માન્યા રીક્ષામાં બેસીને સ્કૂલેથી ઘરે આવી. મીની મ્યાંઉ પૂંછડી પટપટાવતી મિઆંઉ.. મિઆંઉ કરી તેના ફરતે ગોળ ગોળ ફરવા લાગી. માન્યા મીનીને ઊંચકીને ઘરમાં લઈ ગઈ. દાદીએ કહ્યું, 'માન્યાને સારી ફ્રેન્ડ મળી ગઈ.'

માન્યાના ઘર પાસેના ઝાડ ઉપર કલ્લુ કાગડો રહેતો હતો. તે ખૂબ ઈર્ષાળુ હતો. કોઈનું સારું જોઈ શકે નહીં. તે માન્યા અને મીનીની દોસ્તી જોઈ શકતો નહોતો. તેણે વિચાર્યું, 'હું એવું કંઈક કરું કે બન્ને વચ્ચે ઝઘડો થાય, ને મીની અને માન્યા કાયમ માટે દૂર થઈ જાય. દાદી મીનીને સારું સારું ખાવાનું આપે છે, તે મીનીને ના મળે, મને જ મળે. હું બેઠો બેઠો એકલા એકલા ખાઈશ...'

આમ વિચારીને કલ્લુ કાગડો કૈંકતો કૈંકતો નીચે આવ્યો. કહે, 'મીની, મીની... હું તને એક વાત કહું. ખોટું તો નહીં લાગેને?'

'ના, મને ખોટું નહીં લાગે.' 

'તો મીની, મારી વાત તું ધ્યાનથી સાંભળજે. મેં માન્યાની મમ્મી અને દાદીને વાતો કરતા સાંભળ્યા'તાં. દાદી કહેતાં હતાં કે મીનીને ઘરમાં રાખવી સારી નહીં. તે ઘરમાં પેંધી પડી જશે તો ઝટ નિકળશે નહીં. માન્યાની મમ્મીએ પણ કહ્યું કે, જો મીની હવે ઘરમાં રહેશે તો હું છૂટી લાકડી મારીને ભગાડીશ. આપણું મફતનું ખાય છે!' 

આટલું કહીને કલ્લુ કાગડાએ ઉમેર્યું, 'આ વાત મેં જાણી એટલે તને કરી. બાકી તારે જે કરવું હોય તે કર.'

મીનીએ કહ્યું, 'કલ્લુ, જો તારી આ વાત સાચી હોય તો મારે અહીં ના રહેવું જોઈએ. હવે હું અહીં નહીં રહું...' 

એમ કહી મીની ત્યાંથી જતી રહી. કલ્લુ કાગડો ખુશ થઈ ગયો. એને થયું, હાશ... મારું કામ થઈ ગયું! 

એને ખબર નહોતી કે પિન્ટુ પોપટે ઝાડ ઉપર બેઠા બેઠા આ બધું સાંભળી રહ્યો હતો! 

માન્યાએ મીનીને ઘરમાં ન જોતાં તે ચિંતા કરવા લાગી. મીની ક્યાં ગઈ હશે? 

કલ્લુ કાગડો તકનો લાભ લઈ કૂદતો કૂદતો માન્યા પાસે આવ્યો અને બોલ્યો, 'માન્યા, તને એક વાત કહું તને ખરાબ તો નહીં લાગેને? ભલે હું રંગે કાળો છું. પણ દિલનો હું સાફ છું. મીની તારી ગેરહાજરીમાં તારા વિશે ખરાબ બોલતી હતી.'

માન્યાને નવાઈ લાગી. એ કહે, 'શું કહેતી હતી મીની?'

'મીની કહેતી હતી કે માન્યા કેવી ડફોળ છે, હું મારી મીઠી મીઠી વાતોથી માન્યાને કેવી ભોળવું છું. મને મફતમાં રહેવાનું અને જમવાનું મળે છે. મારે તો મઝા જ મઝા છે.'

'એમ?' માન્યા કાળઝાળ થઈ ગઈ, 'મીનીએ મને ડફોળ કહી?'

'પણ સાંભળ તો ખરી, માન્યા. મારી વાત હજુ પુરી થઈ નથી. આ વાત તો તારી મમ્મીએ સાંભળી હતી. તારી મમ્મીએ મીનીને ધમકાવીને કાઢી મુકી.'

માન્યા ગુસ્સે થઈને કહે, 'એમ વાત છે? હવે હું મીનીને ક્યારેય નહીં બોલાવું. એની કિટ્ટા! મને ડફોળ કહેવાવાળી એ કોણ?'

આ બધી વાતો પણ ઝાડ ઉપર બેઠા બેઠા પિન્ટુ પોપટે સાંભળી. પણ તે ચૂપ રહ્યો.

થોડી કલાકો પછી માન્યાની મમ્મીએ પૂછયું : 'મીની કેમ દેખાતી નથી? તારાથી રિસાઈ ગઈ છે કે શું? એ છે ક્યાં?' 

મીની વિશે કલ્લુ કાગડાએ જે વાત કરી હતી તે વાત માન્યાએ મમ્મીને કહી.

મમ્મી કહે, 'ઓહ, એમ વાત છે? તો તો મીનીને ઘરમાં ના રખાય. મીની આપણા સારા સ્વભાવનો ગેરલાભ ઉઠાવી રહી છે...'

આ બાજુ માન્યા દુ:ખી છે અને મીની પણ દુ:ખી છે. બંનેએ નક્કી કર્યું કે કિટ્ટા એટલે કિટ્ટા. બુચ્ચા તો નહીં જ કરીએ.

એક-બે દિવસ એમ જ પસાર થઈ ગયા. આખરે પિન્ટુ પોપટ માન્યા પાસે આવ્યો. કલ્લુ કાગડાની જે વાત સાંભળી હતી તે વાત પિન્ટુએ માન્યાને કહી. એ કહે, 'માન્યા, મીની મ્યાંઉ તો સારી છે. કલ્લુ કાગડાએ તને ખોટી વાત કરીને તમારી વચ્ચે દુશ્મની ઊભી કરી છે. તારી મમ્મીને પૂછજે કે મીનીને ઘરની બહાર કાઢવાની વાત કરી હતી કે નહીં?'

માન્યા ઘરમાં ગઈ. પિન્ટુ પોપટ પાછો ઝાડ પર બેસી ગયો.

મીની ઉદાસ હતી ને રડતી હતી. માન્યાની મમ્મીએ મને આમ કેમ કહ્યું? હું તો માન્યાની બેસ્ટ ફ્રેન્ડ હતી... પણ હવે હું માન્યા સાથે નહીં બોલું. તેની કિટ્ટા!

પિન્ટુ પોપટે મીની મ્યાંઉને પણ સાચી હકીકત જણાવી. 'સાંભળ, માન્યાને કલ્લુ કાગડાએ તારી વિરુદ્ધ કાન ભંભેરણી કરી હતી. તેનાથી તમારી દોસ્તી જોવાતી નહોતી. તે તમને છૂટા પાડવા માગતો હતો. મેં મારી સગી આંખે જોયું અને મારા સગા કાને સાંભળ્યું છે!'

'ઓહ... એમ વાત છે?' મીની મિયાઉંએ કહ્યું, 'તો મારે માન્યાની માફી માંગીને ગેરસમજ દૂર કરવી જોઈએ. મારે માન્યા સાથે બિચ્ચા કરવી છે... પણ હું માન્યાના ઘરે કેવી રીતે જાઉં? પિન્ટુભાઈ, તમે મને મદદ કરો તો જ અમારી કિટ્ટામાંથી બિચ્ચા થાય.'

પિન્ટુ પોપટે કહ્યું, 'તું ચિંતા ના કર. હું તમારી દોસ્તી પાછી કરાવી દઈશ. તું ચાલ મારી સાથે.' 

એમ કહી પિન્ટુ પોપટ અને મીની માન્યાના ઘરે ગયાં.

પિન્ટુએ માન્યાને કહ્યું, 'તમારે બંનેએ જે એકબીજાને જે પૂછવું હોય તે પૂછો. તમારી શંકાને દૂર કરો. બાકી હકીકતમાં વાત જુદી જ છે એ હવે તમે જાણો છો.'

મીનીએ માન્યાની મમ્મીને બધી વાત કરી. માન્યાની મમ્મીએ કહ્યું, 'પણ હું તો આવું બોલી જ નથી! અમે તો તારી ચિંતા કરતા હતા, મીની!'

માન્યાએ પૂછયું, 'મીની, તું મારા વિશે શું બોલી હતી?' 

મીનીએ કહ્યું, 'હું તો કશું બોલી જ નથી. આ બધી વાત કલ્લુ કાગડાએ કરી હતી. કલ્લુ કાગડો આપણને અંદર અંદર ઝઘડાવીને છૂટા પાડવા માંગતો હતો.'

દાદી આ બધું સાંભળી રહ્યાં હતાં. તેઓ બોલ્યાં:

'કોઈને વાદે ચડીએ નહીં,

કોઈના લડાએે લડીએ નહીં,

વગર વિચારે કરીએ નહીં.

પાછળથી પસ્તાવું નહીં.'

માન્યા અને મીની બોલ્યાં, 'દાદી, વી આર વેરી સોરી. હવે અમે એકબીજાને કિટ્ટા નહીં કરીએ...' 

માન્યા અને મીનીએ પિન્ટુ પોપટનો આભાર માન્યો. માન્યા કહે, 'અમે ફરી બેસ્ટ ફ્રેન્ડ બની ગયાં છીએ.' 

એમ કહી માન્યાએ મીનીને ઉંચકી લીધી. પિન્ટુ પોપટને ખૂબ સંતોષ થયો. એ ઉડીને પાછો ઝાડની ડાળીએ બેસી ગયો અને આનંદપૂર્વક ફળ ખાવા લાગ્યો.