SCAM 1992 .

- ગુજરાતીઓની કથા કહેતી ગુજરાતીઓ દ્વારા બનેલી વર્લ્ડ કલાસ વેબ સીરિઝ અર્થશાસ્ત્રને થ્રિલરની જેમ. રજૂ કરીને વધુ સાબિતી આપે છે કે શા માટે ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ સેન્સરમુક્ત હોવા જોઈએ !

શે ક્સપિરિયન ડ્રામા કોને કહેવાય?

યસ, બહુ જાણીતો શબ્દ છ, આર્ટહાઉસ બૌદ્ધિકોમાં વપરાતો. પણ એટલે શું? ક્લાસિકલી કોમેડી ન હોય એવી વિખ્યાત ટ્રેજેડી જે વિલિયમ શેક્સપિયરે રચી, એના માટે વપરાતો આ શબ્દ છે. જેમાં માત્ર નાટકના પ્લોટની વાત નથી. જીવનનું પ્રતિબિંબ છે. મોટે ભાગે એવું મુખ્ય પાત્ર, નાયક કે નાયિકા હોય કે જે પ્રકૃતિએ ખરાબ ન હોય. ઇરાદાઓ એના ઉમદા હોય. પણ એકાદ એબ, કહો કે નબળાઇ કે ક્ષતિ એવી છૂપાયેલી હોય કે... જમણા પગના અંગૂઠેથી જેમ નળ-દમંયતીની કથામાં કલિ પ્રવેશી ગયો હોય, કે હોમરની ગ્રીક ટ્રેજેડી 'ઇલિયાડ' (ટ્રોયનું યુદ્ધ)માં યોધ્ધા ઓકિલસની પગની પાનિ દુર્યોધનની વજ્ર થતાં રહી ગયેલી જંઘાની વાર્તા યાદ છે) તીરથી ભેદાઇ શકે એમ હોય... એમ એ સેન્ટ્રલ કેરેક્ટરનું પતન થાય.

રાઇઝ એન્ડ ફોલ. એ જ તો છે ડ્રામા. ક્લાસિકલ શેક્સપિરીયન ટ્રેજેડીમાં એ મુખ્ય ચરિત્ર એકલું પડી જાય, ચક્રવ્યૂહના અભિમન્યુની જેમ ઘેરાઇ જાય એ પ્લોટપોઇન્ટ હોય અને આરંભની હસીખુશી કે પ્રેમ તરબોળ મસ્તીમાં ય દર્શકને સતત આશંકાના ઓછાયા ઝળુંબતા હોય એવો ભાસ થાય. જાણે આ આનંદ કિલ્લોલનો ઘટાટોપ કોઇક અદ્રશ્ય પણ અવશ્ય એવા ઘટનાચક્રમાં વીખેરાવાનો છે, એ ઓથાર (સેન્સ ઓફ ફીઅર) સતત રહે. નીયતિ, વિધાતાની એવી શતરંજ જેમાં પ્યાદું બનવા સિવાય માણસથી કશું થાય નહિ, અને મોત સિવાય એને છૂટકારો મળે નહિ! એની ગેરસમજો રહસ્ય બની જાય, અને એના નિર્ણયો ભૂતાવળ થઇ એને પીડે!

બેસુમાર તેજી જેમાં આવી છે, એવી વેબ સીરિઝોની, ખાસ તો હિન્દી વેબ સીરિઝોની દુનિયામાં હંસલ મહેતાએ છેલ્લી ડામાડોળ કરિઅરની ફિલ્મો પછી સોનીલિવ માટે બનાવેલી હર્ષદ મહેતા સ્ટોરી 'સ્કેમ ૧૯૯૨' શક્સપિરિયન ડ્રામાના તમામ લક્ષણોને રાઇટ ટિકમાર્ક કરે છે. હંસલભાઇ જુદા જ ટેકનિકલ ફિનેસ સાથેના ટચમાં આ ગુજરાતી કલાકારોના કાફલાવાળી દસ હપ્તાની સીરિઝમાં છવાયા છે, કદાચ યુવાન પુત્ર જય (બધે નેપોટિઝમ નુકસાનકારક જ હોય એવું નથી હોતું હોં!) કો-ડાયરેક્ટર તરીકે છે એટલે. ઓલરેડી ભારતીય વેબસીરિઝોના ઇતિહાસમાં હાઇએસ્ટ રેટેડ પોપ્યુલર બની ચૂકેલી અને ગેમ ઓફ થ્રોન્સ કે બ્રેકિંગ બેડ જેવા ઇન્ટરનેશનલ શોઝની પંગતમાં હક્કથી અને વટથી ગોઠવાઇ ચૂકેલી આ સીરિઝને લખાણ-વખાણની ગરજ પણ નથી રહી, એટલી હદે એ પોપ્યુલર થઇ ગઇ છે. કાર્ટૂનિશ કેરિકેચર, કોમેડી, કોમ્યુનલ ટેન્શન કે કલ્ચરલ ટૂરિઝમ સિવાયનું રિયલ ફ્લેવરવાળું ગુજરાત નેશનલ મેઇનસ્ટ્રીમ પર ભાગ્યે જ ચમકે છે.

આ વખતે સર્કિટબ્રેકર તેજી એવી આવી છે કે ઘણા મિત્રો તો શેરબજારની સુધરેલી તબિયતનો જશ આ વેબ સીરિઝે ઉભા કરેલા આકર્ષણને આપે છે! આ થીમ પર એક 'ધપલા' ફિલ્મ આવી ગઇ અને (બિચારા! આમાં ય હાર્ડ લકવાળા રહી ગયેલા) અભિષેક બચ્ચનની 'બિગ બુલ' ફિલ્મ આવવાની છે પણ ચિરાગ વોરા, હેમંત ખેર, જય ઉપાધ્યાય, અંજલિ બારોટ, પરેશ ગણાત્રા કવિન દવે જેવા ગુજરાતી કલાકારોથ ઉભરાતી સ્કેમનો જાદુ જુદો છે. બિઝનેસની સાપસીડી પર તો બસ ઇતના સા ખ્વાબ હૈ, શિખર બાઝાર જેવી ફિલ્મો આવી જ છે. (એફવાયઆઇ: બાઝાર વોઝ રિયલી ગુડ) હોલીવૂડમાં તો ૧૯૮૭માં ઓલિવર સ્ટોને બનાવેલી કલ્ટ ક્લાસિક 'વોલ સ્ટ્રીટ' (જેનો ૨૦૧૦માં બીજો ભાગ પણ આવ્યો)થી 'આર્બિટ્રેજ' અને 'વુલ્ફ ઓન ધ વોલ સ્ટ્રીટ' જેવી ડઝનબંધ ફિલ્મો ખુંર્રશ મેકર્સની આવી ગઇ છે. પણ આ સ્કેમની મજા એ છે કે અઘરા ઇકોનોમિક્સને એમણે ફરસાં ઢોકળાં જેવું સુપાચ્ય બનાવી દીધું છે! હર્ષદ મહેતા સ્કેમના સમાચારો, ટીનએજમાં વાંચતી વખતે જે કોઠાકબાડા સમજાયા નહોતા, એ બધા ભેદભરમ સામાન્ય માણસને સહેલાઇથી અહીં સમજાય ને છતાં એને જરાય કંટાળો તો ન આવે, ઉલટો જોતાં જોતાં સ્થિરતામાં હાથપગ પર ખાલી ચડી જાય એમ એકીટશે એકધ્યાન થઇ જવાય એ લેવલનો રસ ઉભો કરાયો છે!

ક્રેડિટ ગોઝ ટુ રાઇટર્સ.. સૌરવ ડે, સુમિત પુરોહિત, વૈભવ વિશાલ અને કરણ વ્યાસ. જાણવા મળ્યું કે ૫૧૫ પાનાની દળદાર સ્ક્રિપ્ટ હતી. જૂના વિન્ટેજ લાગતા '૮૦-'૯૦ના દાયકાની વાત. એનાં ટોક હેવી મૂડ, બધા જ પાત્રો ખૂબ - સંવાદો બોલે. સેન્ટ્રલ પ્લોટ ફાઇનાન્સ એન્ડ પોલિટિક્સનો. ડલ લાગે એવો. વળી સૂત્રધાર પણ આવે. બધા જાણીતા ચહેરાઓ નહિ. છતાં એટલી સરસ રીતે પાત્રાલેખનો થયા છે કે રજત કપૂરનું પાત્ર માત્ર દોઢેક એપિસોડ પુરતું આવે, ને સતીશ કૌશિકનું શૂટિંગ જ ત્રણ-ચાર દિવસનું હોવા છતાં તમામ છવાઇ જાય. એક ગજબનાક ઓથેન્ટિક ફીલ આવે, એન્ડ વેલસ્ટડીડ બેલેન્સ.

અને મ્યુઝિક. અંચિત ઠક્કર નામના ગુજરાતી જુવાનિયાએ આજની નિયો- જનરેશન રેડિયો પર નથી સાંભળતી એવા એવા '૭૦, '૮૦, '૯૦ના ગીતોને દરેક એપિસોડ જે 'હવે શું?' ના હૂક પોઇન્ટ પર એન્ડ થાય, ત્યાં ગોઠવ્યા છે એ અને સીમમાં સંભળાતા હેએએએના લહેકાવાળા સાદ સાથે ગ્રાફિકલ ઉતારચડાવવાળું કેવી ટાઇટલ મ્યુઝિક. 

પંચલાઇન્સ બધી એવી ઢાંસૂ છે કે 'સ્કેમવોટ્સ'નુ એક પુસ્તક બહાર પડી શકે. પણ મજા એ છે કે, એ કૃત્રિમ રીતે કહેવાઇ નથી. નેચરલ ફીલ એન્ડ ટોન સાથે મૂકાઇ છે.

જેનો મુખ્ય જશ સિન્સિયર ગુજરાતી અભિનેતા પ્રતીક ગાંધીને જાય! સુશાંતસિંહ રાજપૂત એક જ એન્જિનિયર આઉટસાઇડર નહોતો ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં. ટિપિકલ મિડલ ક્લાસ ગુજરાતી ફેમિલી લાઇફ જીવતો ને ઝાકઝમાળ વચ્ચે અલિપ્ત અડગ રહી અનલાઇક હર્ષદ મહેતા પ્રલોભનોની માયામાં ન લપસનાર પ્રતીક ગાંધી પણ એન્જિનિયર થઇ એક્ટર બનનાર ઇન્ટેલીજન્ટ, હમ્બલ, ટેરિફિક ટેલેન્ટેડ ગુજરાતી છે. સંજીવકુમાર, પરેશ રાવલ પછી લાંબી ઇનિંગ્સની ત્રેવડ ધરાવતો જીવ. 'ઇરફાન' ઘરાનાની એક્ટિંગ કરી જાણે છે. રાજકુમાર રાવ, નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી, મનોજ બાજપાઇ, વિજય વર્મા કે પંકજ ત્રિપાઠીએ જરા સાંકડમુંકડ થઇને એને માટે જગ્યા કરી દેવી પડે એમ છે. વેલ ડિઝર્વ્ડ એરાઇવલ ઓન હિન્દી સ્ક્રીન બાય ગુજરાતી ફિલ્મ-ડ્રામા સ્ટાર.

પણ સ્કેમની ક્રેડિટસ વાંચતા એક નોન ગુજરાતી નામ પણ ચોંટી ગયું.ભારતીય ટેલીવિઝનનો ઇતિહાસ લખાય તો એમાં પહેલું નામ ભાસ્કર ઘોષનું લેવું પડે. આઈએએસ 'બાબુ' ઓની દુનિયામાં વર્લ્ડ સિનેમા, આર્ટ, લિટરેચર, ડાન્સ, બધાને ઘોળીને પી ગયેલા આ જીનિયસ બ્રેઇને ૧૯૮૬માં દૂરદર્શન સંભાળ્યું અને આખો એક રણમાં ધોધમાર વરસાદ જેવો ચેન્જ આવ્યો. રામાયણ, મહાભારત, ભારત એક ખોજ, તમસ, બુનિયાદ જેવી 'ડીડી'ના સુવર્ણયુગની અનેક શ્રેણીઓ એમની ભેંટ હતી. (રાજદીપ સરદેસાઈની વાઇફ સાગરિકા એમની દીકરી). એ પછી આવ્યા એવા જ તેજસ્વી રતિકાન્ત બાસુ. આર. બાસુ. જેમણે સેટેલાઇટ ચેનલોમાં ય સરકારી નોકરી છોડીને એન્ટ્રી કરી. પછી રવીના રાજ કોહલીની જેમ એક નામ જાણીતું થયું, જેમણે ભારતીય ટીવીનો આખો ચહેરો બદલાવી નાખ્યો. સ્ટાર ટીવી પર કૌન બનેગા કરોડપતિનો ગેમ શો ને એકતા કપૂરની સાસ બહુ સીરિયલ સાથે આજે ય પ્રભાવી એવી ફોર્મ્યુલાનું મિક્સ લઇ આવનાર સમીર નાયર ! એ સમીર નાયર હવે ઓટીટી પર નંબર વન સ્કેમ સીરિઝના પ્રોડયુસર છે ! મહાન કૃતિઓ અનાયાસ બધા ભેગા થવાથી સર્જાતી હોય છે એવું !

પણ આટલી બધી ડિટેઇલ્સ ભેગી કરવી પડે, એવું તો શું છે એમાં ? ઓલરેડી સુચેતા દલાલ - દેવાશિષ બાસુની બૂક છે. સત્યઘટના તો જગજાહેર છે. હર્ષદ મહેતા જેલમાં જઇ ગુજરી ગયેલ, એ એન્ડ તો પહેલેથી ખબર છે બધાને. છતાં માઇલ્ડ સ્પોઇલર એલર્ટ સાથે આ સફળતા બ્લુ ચિપ કેમ બની એનું ય એનાલિસિસ કરીએ.

* * *

કોન્ફિડન્સ. ઓવરકોન્ફિડન્સ. ઇગો. એરોગન્સ. અચાનક જ રેગ્સ ટુ રિચિઝ યાને 'રાઈનો પર્વત'થી સુખ્યાત એનોલોજીમાં રંકથી રાય સુધીની કહાનીઓમાં ઘણીવાર આ ગ્રાફ જોવા મળે. રાજેશ ખન્ના હોય કે ફ્રેડી મરક્યુરી. સક્સેસ મેળવવા કરતાં અઘરી હોય છે, સક્સેસ પચાવવી. અને એથી ય અઘરું છે, તમારી સફળતા જે લોકો પચાવી ન શકે, એના વેરઝેરના કાવાદાવાથી જાતની બચાવવી !

સ્વયં રામને મંથરા. અને કૃષ્ણને શિશુપાલ ભટકાય, તો ધંધાદારી વેપારીઓ આમે ય દૂધે ધોયેલા નથી હોતા. એમણે તો બધુ જ સત્કર્મ કર્યું હોય એવું નથી હોતું. અને સત્કર્મો કરનારાનો ય વખત ફરે, તો પાસા અવળા પડે, ત્યાં બદલતા પવનમાં નાવડીના સઢ ફાટી જાય.

સ્કેમની મજા એ છે કે, એણે આ નીયતિની શતરંજ અને મૃગતૃષ્ણાની દોટ બધું જ જજમેન્ટલ બન્યા વિના બખૂબી રજુ કર્યું છે. અહીં મહાભારત જેવી શૈલી છે. કોઈ વિલન નથી, કોઈ હીરો નથી. બધા કર્મોની ચોપાટમાં કુંડાળે ચડયા છે, અને અતિની કોઈ ગતિ નથી.

ઘણીવાર એવું થાય છે કે તમારી જે શક્તિ હોય, એ જ તમારી મર્યાદા બને. જેમ અતિશય ફાસ્ટ બોલિંગ કરનાર એના જ જોરે પ્રસિદ્ધ થાય, ને એ ફાસ્ટ બોલિંગમાં જ સ્નાયુ ખેંચાતા ઇજાગ્રસ્ત થઇ કરિઅર સમાપ્ત કરે એવું. હર્ષદ મહેતા સાથે આ જ થયેલું. બેહદ મજબૂત મનોબળથી જીવ પર આવી જાતને સાબિત કરવા ચેલેન્જ ઉપાડવાની શક્તિ અને પ્રચંડ મહત્વાકાંક્ષા ટોપ પર પહોંચીને વૈભવ ભોગવવાની એનો ડ્રાઇવિંગ ફોર્સ હતો. ચાલીઓમાં રહીને ધંધો કરી માલદાર થવાના ખ્વાબ તો આજે ય ઘણા જુવાનિયા લોઅર મિડલ ક્લાસ ગુજરાતી/ભારતીય કુટુંબોમાં જુએ છે. એ બધા હર્ષદ મહેતા નથી બની શક્તા. જીગર હોય તો આવડત ઘટે, આવડત હોય તો જીગર ઘટે. ને બેઉ હોય તો તક ઝડપી લેવા સમયની પરખ ન હોય. મહેનત કરવાની તૈયારી ન હોય.

હર્ષદ મહેતાની ધાર આ બાબતોથી નીકળી. રાજ કરતા 'કોબ્રા' મનુ માણેક સામે શિંગડા ભરાવવાનું ને એનાથી ફાટી ન પડવાનું ડેરિંગ એમાંથી આવ્યું ને ન મળી શકે એને મળીને પોતાના કરી લેવાની ચેલેન્જ પણ. માણસને સુખસગવડ તો સાધુતા પછી ય ગમતી જ રહે છે. કબૂલવું નથી ગમતું. વાતચીતમાં ટુ ધ પોઇન્ટ એ મુદ્દાનું બટન દબાવવાની કળાથી હર્ષદ મહેતાની લિફ્ટ જેટ સ્પીડમાં ઉપર ગઈ. પેલો પાર્ટીમાં વિઝિટિંગ કાર્ડ વેઇટરની ટ્રેમાં મૂકી દેવાનો સીન યાદ કરો. એમાં તડાફડીવાળા ડાયલોગ કરતાં પ્રતીક ગાંધીની આંખમાં આગ ભભૂકે છે, એ 'એલાઇટ ક્લાસ'ને દેખાડી દેવાની.

પણ પછી સેમ સોર્ટ ઓફ થિંગ્સ આવે છે. ગોલ્ફ બાબતે. હવે પ્રવાહ પલટાયો છે. ફોકસ ખુદનું ઇકોનોમિક્સ સેટ કરવા પર રાખવાનું છે, છતાં પેલો સેલ્ફ સેન્ટર્ડ ટણીવાળો ઇનબિલ્ટ સ્વભાવ જતો નથી. એટલે ઘરની અગાસીમાં ગોલ્ફ પરફેક્ટ કરે છે. બાદશાહી ઠાઠથી કાર ખરીદવાનું ટટ્ટાર મસ્તક ઝૂકવાનું હોય ત્યાં ઝૂકવાને બદલે ઓર કડક થાય છે. ડીલ ફગાવીને જેલમાં જવા માટે. રોકડા જવાબો એ હર્ષદની તેજ ધાર સ્ટાઈલ છે. રિયલ લાઈફના હર્ષદ મહેતાએ એમને ફરવા જવા આમંત્રણ દેવા ગયેલા એક નિકટ દોસ્તને કહેલું : 'અત્યારે કોઇ સામાજીક મેળાવડામાં મારી હાજરીની અપેક્ષા ન રાખતો. આ ટાઈમ કમાવાનો છે. મને મારી રીતે કમાવા દે. બધા તમે બૂઢા થશો ત્યારે દરેકને એક-એક કરોડ આપી સાચવીશ.'

આ એટીટયુડમાં દિલાવરી ને ફોકસ બંને છે. પણ આપણો સમાજ ઈમોશનલી બહુ ટચી છે. સ્પષ્ટ વક્તા 'દુ:ખી' ભવેત. એને માઠું લાગી જાય. એ જખમ પંપાળીને યાદ રાખી ટાંટિયાખેંચ કરે. હર્ષદ મહેતાના આવા છુપા શત્રુઓ બહુ હતા. દુશ્મનો બનાવવા માટે નડવા કે લડવા જવું જ જરૂરી નથી. તમે જેમ જેમ ટોચ પર પહોંચવા માટે આગળ વધો એમ આપોઆપ જલનને લીધે ભેટમાં મળતા હોય છે. સ્કેમે આ પાસું ય ઝીલ્યું છે. એ સત્ય નીચે ય રેડ અન્ડરલાઇન થઇ છે કે રીઢા રાજકારણીઓ એમને ફાયદો થાય ત્યાં સુધી જ તમારા રહે છે. બાકી જેવું તોફાન આવે એટલે એ પહેલા છટકી જાય. આજના આર્થિક કૌભાંડી માલ્યા-મોદીઓ ચાલાક હતા. રાજકારણીઓ સામે ઘુરકિયાં કરવાને બદલે એમને પાર્ટનર બનાવી દેશ છોડી ભાગી ગયેલા. હર્ષદ મહેતાને એમ ભાગવાને બદલે પોતાનો કક્કો ખરો કરવાની જીદ હતી. એ જીદથી ચગ્યા, એ જીદમાં જ પડયા.

'સ્કેમ'માં ડગલે ને પગલે ચુસ્ત એડિટિંગ છતાં ઠકરાવથી મુકાયેલા ક્રિએટીવ ટચ છે, જે તકલાદી એવી મીરા નાયરની સ્યુટેબલ બૉયમાં ય શોધ્યા જડતા નથી. અહીં હર્ષદ ફેમિલી મેન છે. શરાબ-શબાબમાં લપસતો નથી. પણ અહંમાં લપસે છે. વોઇસ ઓફ રિઝન તરીકે ભાઇ અશ્વિનનું પાત્ર છે. પણ અંતરાત્માનો અવાજ સંભળાતો નથી. સીરિઝમાં સેક્સ્યુઆલિટી તો છે નહિ, પણ ગાળોનો ય ઉપયોગ થયો છે. વારંવાર બોલાતી નથી. અકળામણ ને ફ્રસ્ટ્રેશનમાં સ્તીષ કૌશિકનું પાત્ર બોલે છે. પણ હર્ષદ ગુસ્સા કે પીડામાં નથી બોલતો. છેલ્લા એપિસોડમાં જ બોલે છે. મિત્રનો દગો એ તૂટેલ ભરોસો, ફરી જેલ ને સીબીઆઈના ટૉર્ચરની યાત્રાથી માંડ સરૂ કરેલ યાત્રાનું અંધકારમય ભાવિ, પોતે બીજાને છેતરી શકે પણ એને ય કોઇ માથાનો મળી છેતરી જાય એ ધૂંધવાટ ને એમાં હાથ ને જીભ બેઉ છૂટા થઇ જાય છે ! આવા ટચીઝ પારાવાર છે. પોતે જ મીડિયા મેનેજ કરી ફેલાવેલી દંતકથા પોતે જ સાચી હોય એ માનવા લાગે, એને રૂપિયા મળે તો ય શાાંતિ ન મળે. પેલા બેંક કર્મચારીમાં ધીમે ધીમે ડર છતાં પ્રવેશતો લોભ, ઈમાનદારીથી વધુ પડતા કડક એવા સીબીઆઈ અફસર માધવનને ય હર્ષદની જેમ જ આંખે ચડીાને નડી ગયેલી ખૂબી, પિતા-પુત્ર અને પતિ-પત્ની વચ્ચેની સંવેદનશીલ પળો, ટ્રસ્ટને સૌથી મોટી મૂડી માનતા કે.કે. રૈનાના પાત્રનો ગભરાટ, રિઝર્વ બેન્કના અપરાઇટ અનંત મહાદેવનના પાત્રની દ્રઢતા, કાનૂનીને રાજકીય દાવપેંચ...

સૌથી સારી વાત એ છે કે સુચેતા દલાલના પાત્રને ફિલ્મી હિરોગીરી કે હર્ષદ સેન્ટ્રલ કેરેકટરની સામે વિલન એમ ફ્રેમમાં ફિટ કરવાને બદલે મોરલ હ્યુમન બીઇંગ તરીકે દર્શાવાયું છે. ભારતના બધા જ કૌભાંડો તપાસ એજન્સીઓની દક્ષતાથી નહિ, કોઇને કોઇ પત્રકાર કે મીડિયા જૂથના સ્ટેન્ડને લીધે જ એક્સપોઝ થયા છે. જેને જેલ થઇ એ એને લીધે થઇ છે. શાસકોને લીધે નહિ. સુચેતા આધુનિકા છે. એની પત્રકારત્વની યાત્રા રહેલા જ સીનથી ઓથેન્ટિક લાગે છે. પ્રેમી-પતિ દેવાશિષ સાથેના સીન્સ એની ય ડાયલેમાનો, ઈન્ટરનલ ફીઅરનો સ્પર્શ આપે છે. શ્રેયા ધન્વંતરિએ દીવારના અમિતાભ-શશી કપૂરના મેરે પાસ મા હૈ સીનની યાદ અપાવતો હોટલ સીન ગ્રેસફુલી કેરી કર્યો છે. પ્રતીક અહીં બચ્ચન હોય તો શ્રેયા પણ શશી કપૂર છે. એને પૂરા કમિટમેન્ટથી જનહિતમાં સત્ય ઉજાગર કરવું છે. પણ હર્ષદને પર્સનલી ટાર્ગેટ નથી કરવો. હર્ષ એ નેક્સસનો ફેસ છે, જેને લીધે અમુક લોકો જલસા કરે છે, બાકીના સેંકડો નાના માણસો બરબાદ થઇ જાય છે.

એક્ચ્યુઅલી, સ્કેમમાં ઘણા સ્કેમ પેરેલલ છે. મોટી ઈન્ટરનેશનલ બેન્કોના ફ્રોડનું સ્કેમ. રાજકારણ અને ધર્મની સાંઠગાંઠની ખાનગી સોદાબાજીનું સ્કેમ. સીબીઆઈની અંદર ચાલતી હૂંસાતૂંસીનું સ્કેમ. પત્રકારત્વમાં ઘટતો જતો રિસર્ચ બેઝ્ડ મોરોલિટીનું સ્કેમ. સંસદીય અને અદાલતી કાર્યવાહીનું સ્કેમ. વારસાગત સંપત્તિના જોરે 'કાર્ટેલ ક્લબ' બનાવી બેઠેલા કોઇ એકલપંડે આગળ આવતા ફર્સ્ટ જનરેશનના ટેલેન્ટેડ તોખારને સહન ન કરે, ને એને પોતાનો સભ્ય ન ગણતા ઉતરતો ગણી 'ક્લાસ'ના નામે મજાક ઉડાડે એ અહંકારી  તેજોદ્વેષનું સ્કેમ !

અને એક સ્કેન સર્જનહારે મૂકેલી મૂકેલી ગ્રીડ, તૃષ્ણાનું. આઈકોનિક મૂવી કેરેકટર ગોર્ડન ગ્રેકો (વૉલ સ્ટ્રીટ)નો ડાયલોગ હતો એમ ''એક ટકા લોકો અડધોઅડધ સંપત્તિ ભોગવે. જે સંપત્તિનો ૨૫% ભાગ મહેનતથી આવે, ૫૦% વારસાથી આવે ને ૨૫% વ્યાજથી અને નેવું ટકા સામાન્ય માણસોને કદી એ જોવા કે વાપરવા મળે જ નહિ ! એટલે મની ઈઝ ગ્રેટેસ્ટ ગેમ. ગ્રીડ ઈઝ ગુડ.  ગેમ્બલિંગ ઈઝ ગોડ !''

હર્ષ કોઇ વ્યક્તિ નથી. ઘટના છે. વારંવાર બન્યા જ કરશે સ્ટોક માર્કેટના કસિનોમાં. એટલે જ એમાં કબીરવાણી ય મૂકાઇ છે : મત કર માયા કો અહંકાર, મત કર માયા કો અભિમાન.. ઝોંકા પવન કા લગ જાયે, ક્યા તેરી ધૂલ હો જા સી !''

- ઝિંગ થિંગ -

''શેરબજારમાં બુલ પૈસા બનાવે, બેઅર પૈસા બનાવે પણ સેંકડો પિગ્સ (ડુક્કરો) તો કાયમ કપાતા જ રહે.'' (ગોર્ડન ગ્રેકો વૉલ સ્ટ્રીટર)