શિક્ષણ પ્રત્યેના ભાવનું પરિણામ જીયાકુમારી

- વામાવિશ્વ-અનુરાધા દેરાસરી

- ભારતમાં થતા ભાષાવાદ અને ખેંચતાણ કરતા રાજકારણીઓને એક દસમા ધોરણની મજૂરની દીકરીએ દર્પણ બતાવી દીધું

જ્યા રે આખો ભારતદેશ ભાષાવાદની ચર્ચા કરી રહ્યો હતો. તામીલ સામે તેલુગુ ભાષા, ને તેલુગુ ભાષા હિન્દી સામે, એવી રીતે દરેક રાજ્યો પોતાની ભાષાને મહત્વ આપી રહ્યા હતા અને રાષ્ટ્રભાષાની એકતા ખંડીત થઈ રહી હતી, સાથે રાજકારણીઓએ પણ તેમાં ઝંપલાવ્યું હતું ત્યારે તામીલનાડુની સરકારી શાળાની એક દસમા ધોરણની છાત્રાએ, એ આખા ભારતને એક દર્પણ બતાવી દીધું. કે બધી ભાષાઓનું મહત્વ સરખું જ છે. ભાષા શીખવી તે તો વ્યક્તિની પોતાની પસંદગી, રસ અને ખંતની વાત છે. એ પર ભાષાની પકડ આવે છે, નહિ કે રાજ્ય પ્રમાણે કે ભાષાવાદના ઝઘડાઓ પ્રમાણે.

આ દીકરીનો વિડિયો ને સમાચાર ભારતભરતમાં પ્રચલીત થયા, તે છોકરી એટલે બિહારની જીયા કુમારી, જેની માતૃભાષા હિન્દી છે પરંતુ ચેન્નાઈનાં (તામિલનાડુ) ના દસમા ધોરણના બોર્ડમાં હિન્દી ભાષા હોવા છતાં, તામીલ ભાષામાં સોમાંથી ૯૩ માર્ક લાવી અને કોઈપણ તામીલ વિદ્યાર્થી કે વિદ્યાર્થીની કરતા આગળ રહી, તામિલનાડુમાં તામિલ ભાષાને, તામિલ સમાજ, સંસ્કૃતિ સાથે જોડી રાખવામાં આવે છે. અને તેણીએ ભાષાવાદને પાછળ પાડી, સફળતાનો મુકામ હાંસીલ કર્યો.

જીયાકુમારી તામીલનાડુ સ્ટેટ દસમાના બોર્ડમાં ટોપર રહી અને પ્રથમ આવી. જીયાકુમારીની વાત પર ફોકસ કરીએ તો, જીયા બિહારની હોવા છતાં તેની જીવનકહાની બિહાર કે પટના થી શરૂ નથી, થતી, જીયાની કહાની શરૂ થાય છે, ચેન્નાઈની ક્રાઉલ બજાર વિસ્તારની ગલીઓમાંથી જ્યાં ચેન્નાઈમાં દરરોજની મજૂરી કરીને કમાનારા મજૂરોની વસાહતો છે. અને આ વસાહત પાસે તેની સરકારી શાળા ક્રાઉલ બજારમાં આવેલી છે.

જીયાકુમારી અને તેનું કુટુંબ બિહારમાં રહેવાસી. પિતા મજૂરી માટે ૨૦૦૮માં ચેન્નાઈ આવ્યા. શિક્ષણ ન હોવાથી છૂટક મજૂરીથી જીવનની શરૂઆત કરી. શરૂ કરી અને એક ભાડાની ઓરડી રાખી.

પિતા ભણ્યા ન હતા પરંતુ શિક્ષણની કિંમત સમજતા હતા. આથી ત્રણ દીકરીઓ અને પત્નીને તામીલનાડુ - ચેન્નાઈમાં બોલાવ્યા કારણ કે, તેમની સમજમાં આવ્યું કે તામીલનાડુ સરકાર ૧ થી ૧૦ ધોરણ સરકારી શાળાઓમાં મીડ ડે પેકેજ આપે છે, જે મફત હોય છે. જેમાં મીડ ડે મીલ, દરેક ધોરણના પુસ્તકો, નોટબુક્સ, ચોપડાઓ, યુનિફોર્મ અને બુટ બધું જ મફત આપવામાં આવે છે. જીયાના પિતાએ આ શાળામાં ત્રણે દીકરીઓને મૂકી.

ત્રણે સમજણી થતાં જણાવ્યું કે, તેમણે ખાનગી શાળાની ફી પોસાઈ શકે તેમ નથી આથી, આ સરકારી શાળામાં જ ભણવાનું છે, જેટલું ભણવું હોય તેટલું.

બસ શરૂ થઈ જીયા કુમારીની શિક્ષણયાત્રા.... જીયા કુમારીની શિક્ષણયાત્રા. વધુ માહિતી જીયાના શબ્દોમાં જ જોઈએ.

જીયા જણાવે છે કે, 'સૌપ્રથમ પડકાર ભાષાનો હતો. તામીલનાડુમાં, દરેક જગ્યાએ ચાલુ દિનચર્યામાં તામીલ જ બોલાય છે. આથી જ્યારે પ્રથમ દિવસે હું શાળામાં ગઈ ત્યારે દરેક જણ તામીલ બોલતા હતા. હું તો રહી હિન્દી ભાષી. શિક્ષકો ભણાવે પણ તામીલમાં. મેં ડરવાને બદલે, દોસ્તો બનાવ્યા અને દોસ્તો અને શિક્ષકો પાસેથી તામિલ શીખવાનું શરૂ કર્યું. ખરીદી કરવા જઈએ ત્યારે પણ દુકાનકારો તામીલ જ બોલતા, આથી તેમની પાસેથી પણ હું તામીલ ભાષા શીખતી ગઈ. ધીરે ધીરે મેં તામિલ ભાષામાં રસ કેળવ્યો. ખંત અને ધીરજથી પહેલા બોલચાલવાળી તામિલભાષા, પછી ભણવામાં આવતી તામિલભાષા, પછી વ્યાકરણ, કવિતાઓ, વાર્તાઓ અને છેલ્લે સાહિત્ય. આમ તામીલ ભાષા પર પકડ મેળવી અને એટલો રસ અને હથોટી આવી ગયા કે, તામિલભાષામં બોર્ડમાં મેં સૌથી વધારે માર્કસ મેળવ્યા.'

ભાષા કોઈપણ હોય તે ઝઘડાઓ, વિવાદને અને ચર્ચાઓ કરવાથી મહત્વની નથી બનતી, તે શીખવાથી મહત્વની બને છે. ભાષાઓ તો બધી સરખી જ તામીલનાડુ રાજ્ય અંગેના સર્વેમાં ભારતમાં બીજા નંબરે છે અને વિદ્યાર્થીઓના શિક્ષણમાં ત્રીજા નંબરે છે. મીડમીલ (ભોજન)ની શરૂઆત પણ તામીલનાડુમાં થઈ હતી. દરેક લેવલે ગર્લ્સ એજ્યુકેશન મફત છે અને છોકરીઓ શિક્ષણ પૂરું કરે તે મોટે ભાગે શાળા અને માતા-પિતા ધ્યાન રાખે છે. ભણે ભલે દીકરીઓ સરકારી શાળામાં.

જીયાકુમારીના પિતા મહિને દસ હજાર કમાય છે. અને જીયા કુમારી એક નાની ખોલીમાં રહે છે. તેની મોટી બહેન બારમા ધોરણમાં છે, જે વઈઈ ની ૫રીક્ષા અને બારમા બોર્ડની તૈયારી કરે છે. નાની બહેન નવામાં ધોરણમાં છે અને એ પણ આગળ વધુ શૈક્ષણિક કારકીર્દી બનાવવા માગે છે.

જ્યારે જીયાકુમારીનું દસમા ધોરણનું પરિણામ આવ્યું ત્યારે પ્રેસ સમક્ષ અંગ્રેજીમાં ઈન્ટરવ્યુ આપતાં કહ્યું કે, 'મારી આ સફળતા મારી શાળા, અને 'મીડ ડે મીલ' અને 'મીડ એજ્યુકેશન' યોજનાને આભારી છે.મને આ યોજના હેઠળ શાળાની ફી, યુનિફોર્મ, શુઝ, પુસ્તકો, નોટો, ચોપડાઓ મળ્યા આથી જ હું આટલે સુધી ભણી શકી. ઘણીવાર હું ભૂખી શાળાએ જતી ત્યારે 'મીડ ડે મીલ' ભોજન વ્યવસ્થા દ્વારા હું પેટ ભરતી. આમ આ યોજનાઓને આભારી મારી સફળતાનું પ્રથમ પગથિયું આ સરકારી શાળામાં મળતી સુવિધા છે. જીયાકુમારી આગળ જણાવે છે, 'અમે ત્રણે બહેનો રાત્રિના ઘરનું ગૃહકાર્ય પૂરું થાય પછી એક એક ખૂણો અમે ત્રણે બહેનો લઈ લેતા અને અડધી રાત્રી સુધી લેમ્પના અજવાળામાં વાંચતાં.'

જીયાકુમારીની સગવડ એટલે  એ ખૂણો ના કોઇ રીડીંગ ટેબલની સગવડ કે, ના કોઈ માતા-પિતાની આગવી પળોજણ. બસ જાત મહેનત અને અંદરની શિક્ષણ માટેની ધગશ એ જ સાચી સફળતાનું રહસ્ય.

ખાસ આ લેખ ભાષાવાદીઓ ઉપરાંત, દસમા, બારમા ધોરણમાં આવતા સંતાનો અને તેમના માતા-પિતા માટે છે કે જેઓ તેમના સંતાનો પર 'અનડુઝ' અને 'ડુઝ' ની બેડીઓમાં જકડી દે છે. ટીવી ના જોવાય, મિત્રો સાથે ફરવા બહુ ના જવાય, ખોરાક પણ અમુક ખવાય વગેરે બંધનો વિદ્યાર્થીઓનો તનાવ વધારે છે. લગભગ ઘણી માતાઓ તો આ જીવનનો છેલ્લો પડાવ હોય તેમ આખું ભયાનક વાતાવરણ ઊભું  કરી દે છે. તેમને માટે પણ જીયાકુમારીનો ખાસ સંદેશ છે કે,  દસમા બારમા ધોરણની સફળતા એ અભાવનું પરિણામ નથી પરંતુ શિક્ષણ પ્રત્યેના ભાવનું પરિણામ છે.'

જીયાકુમારી અને તેના માતા-પિતાને ખૂબ ખુબ અભિનંદન.