વાર્તા : પ્રેમની જીત

- બાર-બાર વર્ષોનો આટલો લાંબો સમયગાળો વીતી જવા છતાં એને જ્યારે જ્યારે આજની માફક રોહિતની યાદ આવતી ત્યારે ત્યારે એના મનમાં એ જ ગડમથલ ચાલતી કે ક્યાં ભૂલ થઈ ગઈ? ભૂલ એની હતી કે રોહિતની? ઘણી વાર એને વિચાર કર્યા પછી પસ્તાવો પણ થતો કે જો પોતે ધીરજપૂર્વક ચૂપચાપ રોહિતનું વર્તન સહી લીધું હોત, 

- તને પોતાને પણ એટલો ખ્યાલ તો અવશ્ય હશે જ કે કોઈપણ સ્ત્રી કે પુરુષને પોતાના પ્રથમ પ્રેમ સાથે જેટલી આત્મીયતા બંધાયેલી હોય એટલી આત્મીયતા ગમે તેટલો પ્રયત્ન કરે તો પણ અન્ય કોઈ પુરુષ કે સ્ત્રી સાથે બંધાઈ શકતી જ નથી  એટલે જ આજે તને શોધતો શોધતો આવી પહોંચ્યો..' 

- એક સ્ત્રી માટે એનો પ્રથમ પ્રેમ જ સાચો પ્રેમ હોય છે, રોહિત. બીજાં લગ્નનો અર્થ તો એક સમાધાન જ હોય છે.'રોહિતે એનો હાથ પકડીને એને પાસે બેસાડી. પછી પ્રેમથી એનો હાથ પસવારતાં બોલ્યો, 'અત્યારસુધીમાં જે કંઈ બન્યું, તે ભૂલી જા રોહિણી. સૌરભને મળવા હું તરત પાછો ફરીશ. તે પછી આપણે બંને સાથે મળીને ભવિષ્યની યોજના ઘડીશું..'

આજે ફરી એક જોરદાર ઝાપટું પડયું હતું. ચારે તરફ કાદવ અને પાણીનાં ખાબોચિયાં ભરાઈ ગયાં હતાં. નાટકનું રિહર્સલ પતાવીને રોહિણી જાતે જ કાર ચલાવતી પાછી ફરી રહી હતી. જો કે હજી ઝરમર વર્ષા તો વરસી જ રહી હતી. તે ખૂબ સાચવીને ડ્રાઇવિંગ કરી રહી હતી. મેઘલી રાતનું વાતાવરણ અને પોતાના અંતરની સ્થિતિ એને લગભગ એકસરખાં જ લાગતાં હતાં. એના અંતરમાં પણ આજે અસાહજિક અને અસામાન્ય ભાવનાની ઘટા ઘેરાયેલી હતી. રોહિણી છેલ્લાં કેટલાંય વર્ષોથી ટી.વી. સીરિયલોની મુખ્ય અભિનેત્રી હતી. જો કે હીરોઈનની ભૂમિકા અદા કરતાં કરતાં હવે એને લાગવા માંડયું હતું કે ચહેરાની આભામાં અને સૌંદર્યમાં આવેલી ઓટને કારણે હવે હેવી મેકઅપ કરવા છતાં એ હીરોઈનની ભૂમિકા કરવા લાયક રહી ન હતી.

ઢળતી યુવાનીમાં એક તરફ એના અંતરમાં કંઈક ખટકતું હતું, એક તિરાડ વધારે ને વધારે પહોળી થતી જતી હતી અને ઘોર નિરાશા છવાતી જતી હતી  ત્યારે   બીજી તરફ હવે એને રોહિત વધુ ને વધુ યાદ આવતો હતો. કદાચ એનું કારણ એ હોઈ શકે કે રોહિત સાથેનો એના જીવનનો પ્રથમ પ્રણય હતો અને જીવનની વસંતના ટાણે જ તેણે રોહિણીના જીવનમાં પદાર્પણ કર્યું હતું. આજે એ અનેક પ્રયત્નો કરે, મનફાવે એટલો હેવી મેકઅપ કરે છતાં પણ એ વીતેલી વસંત ફરી પાછી તો નહીં જ ફરે. અત્યંત થાકેલી હોવા છતાં જ્યારે પણ આયના સમક્ષ ઊભી રહીને તે પોતાનું પ્રતિબિંબ નિહાળતી ત્યારે એના અંતરમાંથી નિસાશો સરી જતો. એને થતું હવે એની મોહક કાયા પર ચરબીના થર જામવા લાગ્યા હતા. યુવાની હવે ઝડપથી પાછી વળવાની તૈયારી કરી રહી હતી.

એ નિરાશાની એવી ખાઈમાં ઊંડે ઊતરતી જતી હતી કે તેમાંથી બહાર જ નીકળાય એમ નહોતું. એક રાતે એને મોડે સુધી ઊંઘ ન આવી અને એ પાસાં ઘસતી રહી ત્યારે રોહિતની સ્મૃતિઓ એને ઘેરી વળી. આખરે પાછલી રાતે જ્યારે એની આંખ મળી ત્યારે પણ એનાં શમણાંમાં રોહિત જ હતો. પોતાના ધગધગતા કપાળ પર રોહિતની હથેળીનો મૃદુ સ્પર્શ થતાં એની કાયા હળવી ઝણઝણાટી અનુભવી રહી હતી. કોણ જાણે ક્યાં સુધી એ રોહિતની હથેળીને પોતાની આંખો પર દાબી રાખી રડતી રહી. પછી મહામહેનતે એ રડતાં રડતાં જ બોલી હતી, 'હવે મને મૂકીને ક્યાંય જશો નહીં રોહિત.. બાર-બાર વર્ષ વીતી ગયાં.. તમે.. તમે આટલા બધા નિષ્ઠુર કેવી રીતે બની શકો મારી સાથે!'

એટલામાં જ નીચેથી ફેરિયાએ છાપું ફેંક્યું. તે પડવાનો અવાજ સાંભળી એ ભ્રમની દુનિયામાંથી અચાનક ઝબકીને ઊભી થઈ ગઈ. પાંચ મિનિટ સુધી  તો એ દિગ્મૂઢ બની બેસી જ રહી. પોતે ક્યાં હતી અને શું જોઈ રહી હતી, કોની સાથે વાત કરી રહી હતી, તે કંઈ એને સમજાયું જ નહીં. થોડી વાર પછી સહેજ સ્વસ્થ થતાં એને ખ્યાલ આવ્યો કે એ પોતાના જ ઘરમાં હતી. એ જ ઘરમાં, જ્યાં એણે વર્ષો પહેલાં રોહિત સાથે લગ્ન પછી દામ્પત્યજીવનની શરૂઆત કરી હતી. હવે તો એ જ્યાં જતી ત્યાં જાણે સૂનકાર ફેલાયેલો લાગતો હતો.

રોહિણીએ બારીની બહાર નજર કરી તો હજી પણ વરસાદ રાતની માફક જ વરસતો હતો. ચારે તરફ ઉદાસીનતા, નીરસતા વરતાતી હતી. રોહિણીને વિચાર આવ્યો, 'જીવનમાં એક વાર જો માનસિક ખુશી હાથમાંથી સરી જાય પછી તેની શોધ મૃગજળ પાછળ દોટ મૂકવા સમાન છે.' આ સાથે જ એની નજર સામે એ શ્ય તરવરી ઊઠયું, જ્યારે રોહિત એના જીવનમાંથી કાયમ માટે ચાલ્યો ગયો હતો.

રાતભર રોહિણીએ એની રાહ જોઈ હતી કે કદાચ રોહિતનો ક્રોધ શમી જાય અને એ પોતાનો નહીં તો નાનકડાં  સોનુના જીવનનો વિચાર કરીને પણ ઘેર પાછો આવે, પરંતુ રોહિત ન આવ્યો તે ન જ આવ્યો. એ તો માત્ર ઘર અને શહેરથી જ નહીં, આ દેશથી પણ કાયમ માટે દૂર ચાલ્યો ગયો હતો.

બાર-બાર વર્ષોનો આટલો લાંબો સમયગાળો વીતી જવા છતાં એને જ્યારે જ્યારે આજની માફક રોહિતની યાદ આવતી ત્યારે ત્યારે એના મનમાં એ જ ગડમથલ ચાલતી કે આખરે ક્યાં ભૂલ થઈ ગઈ? ભૂલ એની હતી કે રોહિતની? ઘણી વાર એને વિચાર કર્યા પછી પસ્તાવો પણ થતો કે જો પોતે ધીરજપૂર્વક ચૂપચાપ રોહિતનું વર્તન સહી લીધું હોત, એના વર્તનને જાણવાનો - સમજવાનો પ્રયત્ન કર્યો હોત, તો કદાચ એ તેને છોડીને ન ગયો હોત અને એણે જાતે બાંધેલા એકદંડિયા મહેલમાં રહીને એને કંટાળો આવે છે, એવું ન બની ગયું હોત.

રોહિણી રોજ સવારે બરાબર આઠના ટકોરે રોહિતને ગરમાગરમ ચાનો કપ આપતી. રામુકાકાને નાસ્તો તૈયાર કરવાની સૂચના આપી, પછી રોહિત ઑફિસે જાય તે પહેલાં એનાં કપડાં, રૂમાલ, મોંજાં, બૂટ અને બ્રીફકેસ તૈયાર કરવાનું કામ કરતી. આ દરમિયાન પતિપત્ની વચ્ચે હસીમજાક, નાની નાની બોલાચાલી વગેરે ચાલતી, જેના લીધે ઘરનું વાતાવરણ હળવાશભર્યું અને તાજગીસભર રહેતું. નાસ્તો કરતી વખતે બંને એકબીજાને કંઈ ને કંઈ ખવડાવવા- પીવડાવવાની જિદ કરતાં. રોહિત માટે ટિફિન તૈયાર કરી એને ઑફિસે વિદાય કર્યા પછી જ રોહિણીની જવાબદારીઓની શરૂઆત થતી.

નાનકડાં સોનુને નવડાવી, એના કપડાં બદલાવતી. પછી તેને દૂધ પીવડાવી, રામુકાકાને સોંપી એ કૉલેજ જતી. કૉલેજથી પાછી ફરતાં એ રોહિતને મનપસંદ તથા અન્ય જરૂરી વસ્તુઓની યાદી વાંચી જતી. પછી એ બધી ખરીદી કરીને ઘેર આવતી. રોહિતની પ્રત્યેક જરૂરિયાત અને પસંદગી એ ક્યારેય ભૂલતી નહીં.

રોહિણી ઘેર આવીને બારણું ખોલે કે તરત જ નાનકડો સોનુ પા-પા પગલી ભરતો ઝડપથી એના તરફ દોડી આવતો. એ બધી વસ્તુઓ ત્યાં જ મૂકી સોનુને તેડી લઈ હેતની હેલી વરસાવી દેતી. એના ધૂળવાળા હાથ-પગ અને ગંદાં કપડાં જોઈને રામુકાકાને ઠપકો આપતી કે એ સોનુને બરાબર સાચવતા ન હતા અને એને ધૂળમાં રમવા દેતા હતા. સોનુના બરાબર હાથ-મોં ધોવડાવી, દૂધ પીવડાવી એને ઊંઘાડી દેતી અને રોહિત ઘેર આવે તે પહેલાં પોતે પણ સ્નાન કરી આખા દિવસનો થાક ઉતારી, તાજગી અનુભવતી. રોહિત ન આવે ત્યાંસુધીમાં એ બેડરૂમ વ્યવસ્થિત કરતી, પથારીની ચાદર બદલતી અને પછી કોઈક ગીત ગણગણતી રાત્રિના ભોજન માટેની ટેબલ પર તૈયારી કરતી. ઘરમાં સોનુએ રમતમાં આડીઅવળી કરી નાખેલી વસ્તુઓને વ્યવસ્થિત ગોઠવતી.

એ દિવસો દરમિયાન રોહિત સાંજે છ વાગતાં જ ઑફિસેથી આવી જતો. એ ઘેર આવી ચા-નાસ્તો કરતો, ત્યાંસુધી રોહિણી સોનુ સાથે ગમ્મત કરતી. ત્યારપછી રોહિત સોનુને રમાડતો, એને હસાવતો અને પોતે પણ મુક્ત મને હસતો. રોહિણી પોતાના નાનકડા પરિવારની ખુશી પર વારી જતી. આમ, દિવસો ક્યાં પસાર થતાં ગયાં, તેની કોઈનેય ખબર ન પડી. રોહિતને પ્રમોશન મળતાં ધીરે ધીરે એ રાત્રે મોડો ઘેર આવવા લાગ્યો. તે ક્યારેક તો મધરાતે, ને ક્યારેક રાતના બે-અઢીના સુમારે આવતો. આ માટેનાં રોહિણીને કારણ જણાવવાની વાત તો દૂર રહી, રોહિણી ક્યારેક પૂછે તોપણ એ ગુસ્સે થઈ જતો. રોહિણીને સમજાતું નહોતું કે રોહિત આવું વર્તન કેમ કરતો હશે. આખરે એણે રોહિતને પૂછવાનું જ છોડી દીધું. હવે રોહિત પરથી ધીમે ધીમે એનો વિશ્વાસ ઘટતો જતો હતો.

શંકાના ઘેરા ઓછાયાને પરિણામે બંનેનાં જીવનમાં હવે પરિવર્તન આવવા લાગ્યું. તેમની વચ્ચે થતી મજાકમશ્કરી, મસ્તીભરી લડાઈ, ક્યાંય લુપ્ત થઈ ગઈ. બંને પોતપોતાના મનના કોચલામાં કેદ થવા લાગ્યાં. બંને વચ્ચે જાણે એક અદીઠ દીવાલ ચણાતી ગઈ. 

આવું કેટલા દિવસ સુધી ચાલે? રોહિણી કંઈ અભણ નહોતી. એના પોતાના કેટલાંક શોખ ને કેટલાંક કુદરતે બક્ષેલા ગુણ હતા. શા માટે પોતે જીવનને અંતહીન પ્રતીક્ષાનો અંધકારભર્યો પથ બનવા દે? આમ વિચારીને રોહિણીએ સાંજના સમયે ડ્રામા સ્કૂલમાં જવાનું શરૂ કર્યું અને પછી.. પછી તો જાણે એની દુનિયા સાવ જ બદલાઈ ગઈ. એ અભિનયમાં આગળ ને આગળ વધતી ગઈ. હવે રોહિત, સોનુ અને ઘર તરફની એની ઉપેક્ષા વધતી ગઈ. સોનુની સંભાળ માટે આયાની વ્યવસ્થા કરી દેવામાં આવી. રોહિતને તો એ જાણીજોઈને પોતાનું મહત્ત્વ સમજાવવા ઇચ્છતી હતી, પરંતુ આજે? આજે હવે પોતાના એ વર્તન વિશે વિચારે ત્યારે એને લાગતું કે એ વખતનું એનું વર્તન ખરેખર અજુગતું હતું, જેના પરિણામે  એ પોતે દુ:ખી થતી રહી છે. આટલાં બધાં વર્ષો પછી પણ એના મન પર રોહિતની છાપ હજી અમિટ છે.

ઘણી વાર રોહિણી નાટકોમાંથી મોડી રાતે પાછી આવતી ત્યાંસુધીમાં રોહિત ક્યારનોય ઘેર આવી જતો હતો. હવે રોહિણીને ખ્યાલ આવતો હતો કે પતિની મોડા ઘેર આવવાની જે ટેવને લીધે એ પરેશાની અનુભવતી હતી, તે નર્યો ભ્રમ હતો. માણસ ઘરની બહાર પગ મૂક્યા પછી જ્યારે કામમાં પ્રવૃત્ત થઈ જાય ત્યારે એનું ધ્યાન ઘર કરતાં કામ પ્રત્યે વધારે રહેતું હોય છે. ક્યારેક રોહિત એના તરફ પ્રશ્નસૂચક ષ્ટિએ જોતો ત્યારે એના અંતરને એક અજાણ્યો અપરાધભાવ ઘેરી વળતો. જો કે હવે તો પતિને પરેશાન કરવા અપનાવેલા અભિનયના માર્ગને છોડવાનું પણ મુશ્કેલ હતું.

હવે એને સારી રીતે સમજાઈ ગયું હતું કે રોહિતે પોતાના દામ્પત્યજીવનને સહજ બનાવી રાખવા શક્ય એટલા પ્રયત્ન કર્યા હતા. એ ઑફિસેથી એવી આશાએ સીધો ઘેર આવવા લાગ્યો હતો કે કદાચ રોહિણી પણ ડ્રામા સ્કૂલમાં જવાની પોતાની જિદ છોડી દે. રોહિત રોજ એવી અપેક્ષાએ ઘેર આવતો કે આજે રોહિણી એને ઘેર એકલો મૂકીને નાટક માટે નહીં જાય. એને આજે પણ સારી રીતે યાદ છે કે રોહિતે અનેક વાર એને મનાવતાં કહ્યું હતું, 'રોહિણી, આજે નાટકમાં ન જા. પ્લીઝ, ન જાય. આપણે સાથે ક્યાંક બહાર ફરવા જઈએ.. કેટલા સમયથી સાથે નીકળ્યાં નથી.' કહેતાં રોહિતે એને આલિંગનમાં જકડવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો.

રોહિણીએ ત્યારે એક જ ઝાટકે દૂર ખસી જતાં કહ્યું હતું, 'ના, મારે આજે બહુ જ અગત્યનું રિહર્સલ કરવાનું હોવાથી વહેલા પહોંચવાનું છે. સૉરી, આજે ક્યાંય બહાર નહીં જઈ શકાય.'

આજે રોહિણીને પસ્તાવો થતો હતો કે એ દિવસે રોહિતે એને મનાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો ત્યારે એ માની ગઈ હોત તો ચોક્કસ રોહિતે એ રાતે ગુસ્સે ભરાઈને ઘર ન છોડયું હોત.

એ રીતે રોહિણી મોડેથી ઘેર આવી ત્યારે રોહિત ઊંઘી શક્યો નહોતો અથવા કદાચ જાણીજોઈને એ જાગતો હતો. રોહિણીના વર્તને એના અંતરમાં રહેલા પુરુષના  અહ્મને પડકાર ફેંક્યો હતો. રોહિત જાણે એની રાહ જોઈને નહોતો બેઠો પણ એક જ ઝાટકે તમામ બંધનોને  તોડી નાખવાની રાહ જોતો બેઠો હતો.

રોહિણીએ ઘરમાં પગ મૂક્યો, તે સાથે જ રોહિતે કહી દીધું હતું , 'તારે આજે નિર્ણય કરવાનો છે, કાં તો મને છોડી દે અથવા તો અભિનયને છોડી દે.'

એ વખતે રોહિણીને પોતે પ્રસિદ્ધિની ટોચે હોવાનું અભિમાન હતું. એ બિલકુલ સમજવા- વિચાર્યા વિના બોલી ગઈ હતી કે  'અભિનય મારી કારકિર્દી છે, સૉરી રોહિત, એ હું છોડી નહીં શકું.' બસ.. રોહિત એ જ ક્ષણે, અડધી રાતે ઘર છોડીને ચાલ્યો ગયો હતો. એ દિવસથી રોહિણી જીવનની અનેક વિટંબણા  સામે ઝૂઝતી રોહિતની યાદમાં દિવસો પસાર કર્યે જતી હતી.

ક્યારેક એકલી હોય ત્યારે એ પોતાની ડાયરી લખવા બેસતી, તો તેમાં રોહિત પ્રત્યેની કંઈ કેટલીય ફરિયાદોનું લખાણ લખી નાખતી. પોતે ભૂલ કરી છે, એ જાણતી હોવા છતાં આટલો ગુસ્સો શા માટે કે અડધી રાતે ઘર છોડીને જતો રહ્યો અને આટલાં વર્ષો એકલાં પસાર કર્યાં!  એ પોતાના વિશે કંઈ કહીને પણ નહોતો ગયો કે એના જણાવેલા સરનામે પહોંચી રોહિણી પોતાના વર્તન બદલ માફી માગી શકે. એ હજી સુધી આ ઘરમાં માત્ર એક જ કારણસર રહેતી હતી કે કદાચ રોહિત પાછો ફરે, તો રોહિણીને શોધવામાં એને મુશ્કેલી ન પડે. કોણ જાણે કેમ, પણ એનું મન કહેતું હતું કે રોહિત આવશે, એક દિવસ એ ચોક્કસ પાછો ફરશે અને ત્યારે એ રોહિતને પોતાની ડાયરીનું તમામ લખાણ વાંચી સંભળાવશે એટલું જ નહીં, એના વિયોગમાં પોતાના મન પર કેવી વીતી હતી તે પણ કહેશે.

રોહિતે રોપેલા ગુલમહોરના છોડનું એક ખૂબ જતન કરતી હતી. આજે એ ગુલમહોરનો છોડ વૃક્ષ બની ગયો હતો. પવનના સપાટા સાથે એનાં લાલચટક ફૂલ ખરવાથી આંગણામાં જાણે લાલ જાજમ બિછાવાઈ જતી. નાનકડો સોનુ પણ હવે સોનુમાંથી સૌરભ બની ગયો હતો. તેર વર્ષનો સૌરભ અદ્દલ પિતા જેવો જ લાગતો હતો. રોહિણીને થતું હતું કે સૌરભ યુવાન થશે  ત્યારે ચોક્કસ એનાં શમણાં સાકાર થશે.

રવિવારની સાંજે સૌરભ અઠવાડિયાની રજા પછી હોસ્ટેલ પાછો ગયો ત્યારે રોહિણી માટે એક દિવસ એક યુગ જેવડો થઈ પડયો. ઘરમાં ઝીણું-મોટું કામ કરી એ પોતાનું મન ખુશ રાખવાનો નિષ્ફળ પ્રયત્ન કરતી રહી. અચાનક એક સાંજે ડોરબેલ રણકી ઊઠી. એ કામ કરતી કરતી ઊઠીને બારણું ખોલવા ગઈ. બારણું ખોલ્યું ને જોયું તો સામે રોહિત ઊભો હતો.. રોહિત! એને પોતાની આંખો પર વિશ્વાસ ન બેઠો.. પોતે કોઈ સપનું તો જોતી નથી ને? ના, ખરેખર સામે રોહિત જ ઊભો હતો છતાં એ મૂક્ બની એને જોતી જ રહી. વર્ષો પછી અચાનક કોઈને આમ પોતાની સમક્ષ જોઈને કોઈ શું કહે? શું સમજે?

અનાયાસ જ રોહિણી કંઈ સમજયાવિચાર્યા વિના બોલી ગઈ, 'રોહિત! તમે? આમ  અચાનક? અગાઉથી જણાવ્યા વિના કેવી રીતે આવી પહોંચ્યા?.. અને આટલા દિવસો પછી..'

બીજી જ પળે એને પોતાની વાત બદલ પોતાની ઉપર જ ખીજ ચડી કે હજી તો રોહિત આવ્યો ત્યાં જ પોતે પૂછે છે કે જણાવ્યા વિના કેવી રીતે આવ્યા? એણે જણાવવાની જરૂર હતી ખરી?

રોહિતે સસ્મિત પૂછ્યું હતું, 'અંદર આવવાનું પણ નહીં કહે? હું તારા માટે એટલો પારકો અને અજાણ્યો છું?'

રોહિણી બારણાં વચ્ચેથી બાજુ પર ખસી ગઈ. કોણ જાણે કેમ પણ પોતે કંઈ બોલી શકતી નથી એવું એને લાગતું હતું. જે રોહિતની રાહ જોવામાં એ હંમેશાં વ્યાકુળ રહેતી હતી, તેને આજે નજરની સામે ઊભેલો જોઈ અજુગતું કેમ લાગતું હતું? શું વીતી ગયેલાં વર્ષો મનમાં ઔપચારિકતાની ભાવના જન્માવી દેતાં હશે?

રોહિતે અંદર આવી સોફા પર બેસતાં કહ્યું, 'બેસો ને, તમે પણ ક્યારનાં ઊભાં છો..'

એના માનભર્યા સંબોધનથી રોહિણીને સહેજ સંકોચ થયો. એના માટે 'તમે' શબ્દપ્રયોગ કેટલો ઔપચારિક હતો!

થોડી વાર માટે નીરવતા છવાઈ ગઈ. બહાર ઝરમર ઝરમર વરસાદ વરસતો હતો. વૃક્ષનાં પાંદડાંનો મીઠો તડતડ ધ્વનિ સંભળાતો રહ્યો હતો.

રોહિતે મૌન તોડતાં કહ્યું, 'એક કૉન્ફરન્સમાં હાજરી આપવા અહીં આવ્યો હતો, પણ તને મળ્યા વિના પાછા જવાનું મન ન થયું. મારી પાસે તારું સરનામું તો હતું નહીં અને તું ઘેર જ મળી જઈશ એવી આશા પણ નહોતી. આમ છતાં મને થયું કે લાવ ને કોશિશ કરી જોવામાં શો વાંધો છે?'

રોહિણી ચૂપચાપ રોહિતને નિહાળતી રહી.

'તારાથી છૂટો પડયા પછી હું લંડન જતો રહ્યો હતો. જે કંપનીમાં નોકરી કરતો હતો ત્યાંના માલિકે મારી મહેનતથી ખુશ થઈને મને  ત્યાં એક વર્ષની ટ્રેનિંગ લેવા મોકલ્યો હતો..'

'ત્યાંથી પાછા આવ્યા પછી ક્યાં રહેતા હતા?' રોહિણીએ ફરિયાદભરી ષ્ટિ રોહિત તરફ કરી.

'મેં એ જ કંપનીમાં એક વર્ષ સુધી નોકરી કરી છતાં તને મળવા ન આવ્યો..'

રોહિણી નીચું જોઈને બોલી, 'રોહિત, તમારો ગુસ્સો વાજબી હતો તે હું સ્વીકારું છું, પરંતુ આટલો લાંબો સમય તો ન ચાલે ને?'

'ના, તારી વાત ખોટી છે. તારા માટે મારા મનમાં ગુસ્સો લાંબા સમય સુધી ટકે જ નહીં. વાસ્તવમાં, લંડનમાં હું એક યુવતીના લફરામાં ફસાઈ ગયો હોવાથી ત્યાંથી પાછા આવવાનું મારા માટે અશક્ય હતું માટે રાજીનામું આપીને લંડન પાછા જવું પડયું.'

'તો.. તમે.. એની સાથે લગ્ન કરી લીધાં?' રોહિણીએ લથડતા સ્વરે પૂછ્યું.

રોહિતને હકારમાં માથું નમાવતો જોઈ રોહિણીને પગ નીચેથી જમીન સરકતી લાગી.

એના ચહેરા પરના હાવભાવ પલટાયેલા જોઈ રોહિતે અફસોસભર્યા સ્વરે કહ્યું, 'તું આટલી પરેશાન કેમ થાય છે, રોહિણી? તને પોતાને પણ એટલો ખ્યાલ તો અવશ્ય હશે જ કે કોઈપણ સ્ત્રી કે પુરુષને પોતાના પ્રથમ પ્રેમ સાથે જેટલી આત્મીયતા બંધાયેલી હોય એટલી આત્મીયતા ગમે તેટલો પ્રયત્ન કરે તો પણ અન્ય કોઈ પુરુષ કે સ્ત્રી સાથે બંધાઈ શકતી જ નથી  એટલે જ આજે તને શોધતો શોધતો આવી પહોંચ્યો..'

'અને તમારી પેલી બીજી સ્ત્રી.. એનું શું થશે?'

'એની સાથે તો મેં કેટલાંય સમય પહેલાં છૂટાછેડા લઈ લીધા છે. તારે ખાતરી કરવી હોય, તો પેપર્સ બતાવું?'

'ના, એની કંઈ જરૂર નથી, પરંતુ તમે મારી પાસેથી તો છૂટાછેડા જ નહોતા લીધા ને? તોપછી એની સાથે લગ્ન કેવી રીતે કર્યાં? તમને એટલી તો ખબર છે ને કે બીજાં લગ્ન કરવા માટે પ્રથમ પત્ની પાસેથી કાયદેસર છૂટાછેડા લેવાના હોય છે..'

'હા, એ ષ્ટિએ હું તારો ગુનેગાર છું, તું ધારે તો મારી વિરુદ્ધ કેસ કરી શકે છે. હવે તો હું તારો કેદી છું. તું ઇચ્છે, તો સજા ફરમાવી શકે છે.' રોહિતે ગુનેગારની માફક દયામણા સ્વરે જણાવ્યું.

રોહિણી અચાનક વિષયાંતર કરતાં બોલી, 'વરસાદ અટકી ગયો લાગે છે. ચાલો ને, બહાર ચક્કર લગાવી આવીએ. મન હળવું  થશે.. હજી તો રાતના નવ જ વાગ્યા છે.'

'એ રાતે મેં પણ તારી સમક્ષ આ જ પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, યાદ છે?'

'હા, હું કશું જ ભૂલી નથી, એટલે જ ફરવા જવાનું કહું છું.'

બંને બહાર આવ્યાં. વરંડા પાસે ગુલમહોરના વૃક્ષ પર નજર પડતાં રોહિતે આશ્ચર્યથી પૂછ્યું, 'રોહિણી! આપણો સોનુ દેખાતો નથી? એ ક્યાં ગયો?'

'વાહ! આટલી વાતો કર્યા પછી છેક હમણાં દીકરો યાદ આવ્યો? એ હોસ્ટેલમાં રહે છે. અદલ તમારા જેવો જ દેખાય છે. જોતા જ  રહી જશો.. તમને શી વાત કરું? મને કંઈ કેટલી વાર એણે પૂછ્યું છે કે  મમ્મી, બધા છોકરાઓના પપ્પા પોતપોતાના છોકરાને મળવા આવે છે, મારા પપ્પા કેમ નથી આવતા?'

'તું એને શો જવાબ આપતી?'

'હું માંડ માંડ એને ફોસલાવી શકી હતી. પપ્પા ક્યાંક દૂર દૂર ગયા છે. ક્યારે આવશે? પણ કહીને નથી ગયા. ધીમે ધીમે એને મનાવતા વાત નિરર્થક લાગવા માંડી, એટલે હવે  થોડો  સમજણો થયા પછી તમારા  વિશે પૂછવાનું એણે બંધ કરી દીધું છે.'

રોહિત નિસાશો નાખતાં બોલ્યો,

'આજકાલનાં બાળકો વિના કહ્યે જ સમજાય જાય છે કે મમ્મી-પપ્પા વચ્ચે ચોક્કસ કંઈ અણબનાવ થયો હશે..'

'આપણા સૌરભને પિતાના પ્રેમથી વર્ષો સુધી વંચિત રહેવું  પડશે, એવી તો ક્યારેય કલ્પના સુદ્ધાં નહોતી કરી.'

વાતો કરતાં કરતાં બંને મુખ્ય રોડ પર આવી ગયાં. થોડે જ દૂર પાનનો ગલ્લો જોઈ રોહિત ઊભો રહી ગયો. એણે રોહિણીને પૂછ્યું, 'પાન ખાઈશ?'

એ થીમેથી બોલી, 'પહેલાં તમારા માટે સિગારેટ તો લઈ લો.'

'તને હજી બધું જ યાદ છે?'

'મારા માટે લગ્નની પછીનાં એ ત્રણ વર્ષ જ આનંદના અમૂલ્ય ભંડાર સમાન હતા એકેય ક્ષણ હું ભૂલું ખરી?'

ઠંડી, મદહોશ કરતી હવા આવતી હતી. વાતાવરણ પણ ખુશનુમા હતું. ચાલતાં ચાલતાં વાતમાં ને વાતમાં બંને સ્ટ્રીટ લાઈટ પાસે આવી પહોંચ્યાં હતાં. રોહિત એક નજર રોહિણીના ચહેરા પર નાખતાં બોલ્યો, 'આ બધો તારો ભ્રમ છે. તું આજે પણ મારા માટે પહેલાં જેટલી જ સુંદર છે.'

રોહિણી ચૂપ રહી. ચાલતાં ચાલતાં બંને ઘેર પાછાં ફર્યાં, એટલામાં એને વિચાર આવ્યો કે ચા અથવા કૉફી તો બનાવી જ નહીં.

એ રસોડામાં જઈ ચા બનાવી લાવી. રોહિતને ચાનો કપ આપતાં પૂછ્યું, 'અહીં ક્યાં રોકાયા છો? જમીને જવાના છો કે..'

'ના, તારે ખોટી તકલીફ ઉઠાવવાની જરૂર નથી. સર્કિટ હાઉસમાં ઊતર્યો છું. નોકરે રસોઈ  બનાવી નાખી હશે..' ચા પીધા પછી રોહિતે સિગારેટ સળગાવી. બે-ત્રણ કશ ખેંચ્યા પછી કેટલાય સમયથી પોતાના મનની સુષુપ્ત જિજ્ઞાાસા શાંત કરવા પૂછ્યું, 'કેટલું સૂમસામ ઘર લાગે છે! તું એ દિવસથી સાવ એકલી જ રહે છે? તને ક્યારેય કોઈ પુરુષના સાથની જરૂર ન પડી?'

રોહિતના પ્રશ્નથી રોહિણીને પગથી માથા સુધી જાણે ઝાળ દઝાડી ગઈ. કેટલી સરળતાથી રોહિતે પ્રશ્ન કર્યો હતો? જાણે અત્યારસુધી એણે જે કંઈ સહન કર્યું, તેનું કોઈ મહત્ત્વ જ ન હોય. એને થોડી વાર સુધી તો કંઈ સમજાયું નહીં કે શું કહે. એ વ્યથિત મને ઊભી થઈને રૂમમાં અમસ્તી જ આમતેમ આંટા મારવા લાગી. થોડી વાર પછી એ ગર્વપૂર્વક પોતાના દરેક શબ્દ પર ભાર મૂકતી બોલી, 'જરૂર તો પડી હતી, રોહિત અને જરૂર કેમ ન પડે? તમે મને ભરયુવાનીમાં છોડીને ચાલ્યા ગયા હતા. એ તો ઠીક, ચાલ્યા ગયા પછી તમે ક્યાં છો, શું કરો છો, એની કોઈ જ ખબર પણ નહોતી આપી, ન તો તમે મને તમારા પાછા ફરવા અંગેની જાણ કરી હતી. મને એકલી જાણી અનેક પુરુષોએ મારા તરફ હાથ લંબાવ્યો હતો. હું કોઈનો પણ હાથ પકડી શકી હોત, પરંતુ મારી એક લાચારી હતી કે હું એમાંથી કોઈપણ પુરુષને મારા સોનુના પિતાનું સ્થાન આપી  શકું  એમ નહોતી. એ સ્થાન માત્ર તમારું જ છે, એની મને ખબર હતી.. હું તો તમારા પ્રેમબંધનમાં એવી બંધાયેલી હતી કે તમારાથી દૂર રહેતી હોવા છતાં પ્રત્યેક ક્ષણ તમારી સાથે જીવતી રહી. એક સ્ત્રી માટે એનો પ્રથમ પ્રેમ જ સાચો પ્રેમ હોય છે, રોહિત. બીજાં લગ્નનો અર્થ તો એક સમાધાન જ હોય છે.'

રોહિતે એનો હાથ પકડીને એને પાસે બેસાડી. પછી પ્રેમથી એનો હાથ પસવારતાં બોલ્યો, 'અત્યારસુધીમાં જે કંઈ બન્યું, તે ભૂલી જા રોહિણી. સૌરભને મળવા હું તરત પાછો ફરીશ. તે પછી આપણે બંને સાથે મળીને ભવિષ્યની યોજના ઘડીશું..'

રોહિત જવા માટે ઊભો થયો. રોહિણી બારણાં સુધી એને વિદાય આપવા ગઈ. ઘરમાં આવ્યા પછી એને લાગ્યું કે જાણે એના જીવનમાં જે ખાલીપો જામી ગયો હતો, તે વિલીન થવા લાગ્યો હતો. આખરે તો એના પ્રથમ  પ્રેમની જ જીત થઈ હતી.