આદુ જેવી દેખાતી આંબા હળદર અત્યંત ગુણકારી .

અનેક પ્રકારે આદુ જેવી દેખાતી આંબા હળદર અથવા ગલાંગલ અદ્રક પરિવારનું જ  મૂળ છે. એનો ઉપયોગ પ્રાચીન કાળથી આયુર્વેદમાં થતો રહ્યો છે. એમાં આદુ અને હળદરના ગુણોનું મિશ્રણ છે. ચીન, ઈન્ડોનેશિયા, મલેશિયા જેવા દેશોમાં તેને મુખ્ય ભોજનમાં સામેલ કરાય છે.

આ મૂળ પરંપરાગત ચીની ઔષધિઓમાં પણ મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. એશિયાના દેશોમાં આ મૂળને તેના પાચક ગુણ માટે ભોજનમાં સામેલ કરાય છે. આંબા હળદરને સ્પાઈસ ઓફ લાઈફ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. એક મસાલો અને અસંખ્ય આરોગ્ય લાભ ધરાવતી આંબા હળદર રાંધણ તેમજ ઔષધીય ક્ષેત્ર બંનેમાં મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. આ ચમત્કારિક મૂળ અને તેમાં રહેલા સ્વાસ્થ્ય લાભોનો વિવિધ સંશોધકો દ્વારા અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. વિવિધ પ્રકારના કેન્સરની શરૂઆતને રોકવામાં  આંબા હળદરના ગુણને કારણે તેને ઔષધીય વિશ્વમાં એક ઉચ્ચ સ્તરનું મહત્વ મળ્યું છે. નિવારક જડીબુટ્ટી શ્વાસની દુર્ગંધથી લઈને પાચન સંબંધી સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે, તેમજ શારીરિક રસનું સંતુલન જાળવી શકે છે. તેના ગુણો જાણ્યા પછી તેને રોજિંદા ખોરાકમાં સામેલ કર્યા વિના રહેવાશે નહિ.

કેન્સર સામે રક્ષણ

આ ઔષધિનો સૌથી મહત્વનો ગુણ છે કેન્સર સામે લડવાની તેની ક્ષમતા. વિવિધ અભ્યાસો પહેલાથી જ હાથ ધરવામાં આવ્યા છે, અને હજુ પણ વિવિધ પ્રકારના કેન્સર અને ગાંઠોની શરૂઆત સામે લડવા અને અટકાવવાની  આંબા હળદરની ક્ષમતાને ઉજાગર કરવા માટે અભ્યાસ થઈ રહ્યા છે.  આંબા હળદરમાં ગેસ્ટ્રિક કેન્સર, લ્યુકેમિયા, મેલાનોમા, સ્વાદુપિંડનું કેન્સર, કોલોન કેન્સર, સ્તન કેન્સર, લીવર કેન્સર અને કોલાંગિયોકાસનોમા અટકાવવાની ક્ષમતા હોવાનું સાબિત થયું છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોને લીધે, આ જડીબુટ્ટી ફ્રી રેડિકલ અને અન્ય ઝેરી તત્વો દ્વારા ડીએનએને થતા નુકસાનને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ગેલેનિન તરીકે ઓળખાતા ફ્લેવોવોઇડની હાજરી કેન્સરની શરૂઆત અટકાવવામાં કેન્દ્રિય ભૂમિકા ભજવે છે કારણ કે તે એન્ઝાઇમની પ્રવૃત્તિને મોડયુલેટ કરે છે અને જીનોટોક્સિસિટીનો નાશ કરે છે.

રક્ત પરિભ્રમણમાં સુધારો કરે છે

આ ઔષધિમાં શરીરમાં હાજર ઝેરી તત્વોને બહાર કાઢવાની ક્ષમતા હોવાનો દાવો કરવામાં આવે છે. આમ કરવાથી,  આંબા હળદર રક્ત પરિભ્રમણને વધારે છે અને ત્વચાની પેશીઓમાં પોષક તત્વોના પ્રવેશને સહાય કરે છે. તેવી જ રીતે, જડીબુટ્ટીઓમાં રહેલ એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મ હાનિકારક ઝેરને શરીરમાં જમા થતા અટકાવે છે. શરીરમાંથી અનિચ્છનીય ઝેર દૂર થતાં, રુધિરાભિસરણ તંત્રની પ્રવૃત્તિમાં સુધારો થાય છે.

પાચન ક્રિયા સુધારે છે

 આંબા હળદર ડાયેટરી ફાઈબર અને ફાયટોકેમિકલ્સથી ભરપૂર છે જે તમારી પાચનક્રિયાને સુધારવામાં મદદ કરે છે. તે પાચન-સંબંધિત સમસ્યાઓનું સંચાલન કરવામાં મદદ કરે છે, કારણ કે તે લાળ અને પાચન એસિડના સ્ત્રાવને ઘટાડે છે. અલ્સરથી પીડિત વ્યક્તિઓ પાચન-સંબંધિત સમસ્યાઓથી રાહત મેળવવા માટે  આંબા હળદરનો ઉપયોગ કરી શકે છે. તે એનોરેક્સિયા અને પેટના દુખાવાથી રાહત આપવા માટે પણ જાણીતું છે. આ ઉપરાંત, તેમાં વિસ્તૃત બરોળને મટાડવાની ક્ષમતા હોવાનું પણ કહેવાય છે અને જડીબુટ્ટીની તીવ્ર ગંધ ઉબકાની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે.  આંબા હળદરની કામનેટીવ અસર પેટનું ફૂલવું દૂર કરવામાં પણ મદદ કરી શકે છે. જડીબુટ્ટીના અન્ય પાચન સંબંધિત ફાયદા એ છે કે તેનો એન્ટીબેક્ટેરિયલ અસરને કારણે ઝાડા માટે ઉપચાર તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે.

કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર આરોગ્ય સુધારે છે

આયુર્વેદિક દવામાં, જડીબુટ્ટીનો ઉપયોગ હૃદયના રોગો અને રક્તવાહિની તંત્રને લગતા કોઈપણ જોખમો માટે નિવારક પદ્ધતિ તરીકે કરવામાં આવે છે.  આંબા હળદર કાડયાક સંકોચન અને કાડયાક આઉટપુટને ઘટાડીને તમામ મહત્વપૂર્ણ અવયવોને રક્ત પુરવઠો વધારીને હૃદયના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરે છે. તેનો ઉપયોગ સ્ટ્રોક અને હૃદય સંબંધિત અન્ય રોગોના ઈલાજ તરીકે થાય છે.

અસ્થમાને નિયંત્રિત કરે છે

 આંબા હળદર શ્વસનતંત્રને લગતી સમસ્યાઓની સારવાર કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. જડીબુટ્ટીઓની એન્ટિસ્પેસ્મોડિક અસર ગળફામાં ઘટાડો કરવામાં મદદ કરે છે, તેમજ અસ્થમાના સ્તરને ઘટાડવા માટે બ્રોન્કાયોેલ્સને વિસ્તૃત કરે છે. તેવી જ રીતે, જડીબુટ્ટીના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મ અસ્થમા અને તીવ્ર શ્વાસોચ્છવાસની તકલીફ જેવી સ્થિતિઓને નિયંત્રિત કરવા તેમજ મટાડવામાં ફાયદાકારક છે.

બ્લડ લિપિડ અને કોલેસ્ટેરોલમાં ઘટાડો કરે છે

આ અજાયબી ઔષધિમાં રહેલા કેમ્પફેરોલ, ક્વેર્સેટિન અને ગેલેનિન જેવા ફ્લેવોનોઈડ્સ તમારા કોલેસ્ટ્રોલના સ્તર તેમજ લોહીના લિપિડના સ્તરને ઘટાડવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે.  આંબા હળદરના અર્કમાં ફેટી-એસિડ સિન્થેઝ સામે લડવાની ક્ષમતા હોવાનો દાવો કરવામાં આવે છે, જેનાથી કોલેસ્ટ્રોલ તેમજ ટ્રાઇગ્લિસરાઈડનું સ્તર ઘટે છે.

મગજની કામગીરી સુધારે છે

ઔષધિમાં શુદ્ધ એસિટેટની હાજરી મગજના કાર્યને સુધારવા માટે જવાબદાર હોવાનું ભારપૂર્વક જણાવવામાં આવે છે. એટલે કે, ઘટકમાં રક્ષણાત્મક અસરો છે જે વય સંબંધિત મગજની બીમારીની શરૂઆતને મર્યાદિત કરવામાં પણ મદદ કરી શકે છે. જડીબુટ્ટીમાં બળતરા વિરોધી ગુણો મગજના સારા સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપવા માટે પણ જવાબદાર છે.

પ્રતિકાર શક્તિમાં વધારો કરે છે

એન્ટીઑકિસડન્ટ હોવાને કારણે, આ જડીબુટ્ટી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. વિવિધ અભ્યાસોએ જાહેર કર્યું છે કે આ જડીબુટ્ટીમાં જોવા મળતા પોલિસેકરાઇડ અર્ક રેટિક્યુલોએન્ડોથેલિયલ સિસ્ટમ પર અસરને ઉત્તેજીત કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આના પરિણામે બરોળના કોષો અને પેરીટોનિયલ એક્સ્યુડેટ્સની સંખ્યામાં વધારો થાય છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને સુધારવા માટે સીધા જ જવાબદાર છે. કેટલાક અભ્યાસોએ નિર્દેશ કર્યો છે કે આ જડીબુટ્ટી એચઆઈવી વિરોધી તત્વ તરીકે પણ કામ કરે છે.

 આંબા હળદર અને આદુ વચ્ચેનો તફાવત

બંને મૂળ એક જ પરિવારના હોવા છતાં અને બંનેના દેખાવમાં પણ સમાનતા હોવા છતાં બંનેના ગુણધર્મોમાં ભિન્નતા છે.

 આંબા હળદરનો ઉપયોગ કરવાની રીત

- તેના મૂળ કાપીને તેનો ઉકાળો બનાવીને પીવો

-ગલાંગલને સૂકો કરીને તેને વાટીને પાવડર બનાવી શકાય. આ પાવડર ઉકાળા અથવા અન્ય કોઈ વાનગીમા વાપરી શકાય

- સુપમાં ગલાંગલનો ઉપયોગ કરવા તેની છાલ ઉતાર્યા વિના નાખવા

- વાનગીમાં જડીબુટ્ટીના આખા ટુકડા ઉમેરો, પરંતુ તંતુમય મૂળ સખત અને અખાદ્ય હોવાથી પીરસતાં પહેલાં તેને ગાળી લો.

- ઉમેશ ઠક્કર