એક મજાની વાર્તા : પાંચ ડગલાં

પાંજરામાં પૂરાયેલાં પક્ષીઓને એકસાથે છોડવામાં આવે ત્યારે પાંજરાની નાની બખોલમાંથી નીકળવા કેવી પડાપડી કરે, એવો જ કલબલાટ ઓફીસનો સમય પૂરો થતાં જ ઓફિસમાં હતો.  બધં ઘરભેગા થવા ઉતાવળાં બન્યાં હતાં.  કાગળો, ફાઈલોની પછી ક્યારેય જરૂર ન પડવાની હોય તેમ ખાનામાં જેમતેમ  ઠોસીને, એકબીજાને બૂમ પાડતાં દરવાજા તરફ ધસી જતાં હતાં.

 'ઘરે તારા બૈરી- છોકરાં રાહ નથી જોતાં? રાતે અહીં જ રહેવાનો લાગે છે.' જ્યારે બાજુના ટેબલવાળો મનીષ ઉદયને ધબ્બો મારતો ગયો ત્યારે તે ચોંક્યો. 

કોમ્પ્યુટરમાં ખૂંપેલા એન્જિનિયર ઉદયને ખબર ન પડી ક્યારે છ વાગી ગયાં !

આજની સવારનાં પ્રોજેક્ટ મેનેજરના પહેલા જ ઈમેલે તેને વધારે સતર્ક બનાવી દીધે.  'મિસ્ટર ઉદય, કોઈ પણ હિસાબે આ અઠવાડિયામાં પ્રોજેક્ટ પતી જવો જોઈએ અને હા, માર્કેટીંગ પણ તમારે જ કરવાનું છે. એના માટે સરસ પ્રેઝન્ટેશન પણ સમયસર તૈયાર હોવું જરૂરી છે.દ 

આ પ્રોજેક્ટની સફળતા સાથે ઉદયના પ્રમોશન અને ઈન્ક્રીમેન્ટ જોડાયેલાં છે એટલે તેના માટે ખૂબ અગત્યનો છે,  એ ઉદય બરાબર જાણે છે.

ઉદયને હજી થોડીવાર કામ કરવું હતું પણ ઓફિસમાં વારે સમય રોકાવાની છૂટ ન હતી, એટલે તેણે કમને કોમ્પ્યુટર બંધ કર્યું. કાલે ઓફીસે આવીને શું કરવું, તે ડાયરીમાં નોંધી ખુરશી પરથી ઉભો થયો.

'મળતા પાંચ આંકડાના પગારમાં ટાંટિયા ભેગા થતાં નથી. ઘર અને ગાડીની લોન ચાલે છે.  દર મહિને ઘરખર્ચ વધતો જ જાય છે. તેમાં વળી હેમાની યુરોપ ટુરની જીદ!  હે ભગવાન..' જેવો નવરો પડે કે તરત ટપકી પડતાં આ વિચારો તેનો પીછો છોડતાં નથી. ઉદયે એક હાથે ફાંસીના ફંદા સમી ટાઈ છોડતા ગાડીનો દરવાજો ખોલ્યો અને બીજા હાથે રૂમાલથી પરસેવો લૂછયો. 

તેને યાદ આવ્યું કે ઘરે તો જમવાનું નહીં જ હોય એટલે રેસ્ટોરન્ટમાંથી શાક-પુરીનું પાર્સલ  લઈ લીધું.  ગાડી સ્ટાર્ટ કરી ત્યાં જ અનુભવ્યું કે માથું બહુ ભારે થઈ ગયું છે. કેટલાયે દિવસથી તાણના લીધે ઊંઘ ડોકીયું કરીને ભાગી જો જાય છે.ફરી ગાડીમાંથી ઉતરીને મેડિકલ સ્ટોરમાંથી દવા લઈને તે ઘર તરફ વળ્યો.

ગાડી પાર્ક કરી, તેના પગ ઉતાવળે ઘરનાં દરવાજા તરફ વળ્યાં. હાથ ડોર બેલ પર જઈ અટકી ગયો. મોં પર પરાણે સ્મિત આવી ગયું 'દરવાજો ખોલનાર કોણ છે?'

તે બહારથી લાવેલું જમવાનું ડીશમાં કાઢીને બેઠો તો ખરો પણ ભાવ્યું નહીં એટલે ડસ્ટબીનમાં આખું પાર્સલ ઠોંસી ડ્રોઈંગ રૂમમાં આવી ગયો. સોફા પર બેસતાં જ જાણે સ્વીચ દબાવી ગઈ હોય એમ મગજમાં ફિલ્મની રીલની જેમ વિચારોની હારમાળા ફરતા ફરતા ગૂંચળું બની ગઈ.

'મોંઘુદાટ  ફનચર,  ટીવી, ફ્રીજ, વોશિંગમશીન  બધું કેટલું  હોંશથી લેવડાવ્યું હેમાએ ! તેનો એવો આગ્રહ કે ઘરમાં બધી વસ્તુઓ સ્ટાન્ડર્ડ જ હોવી જોઈએ, બાળકોને મોંઘી સ્કૂલમાં જ ભણાવવા જોઈએ.  કાશ, હેમાની ઇચ્છાઓ વધતી જાય એમ પગાર પણ વધતો જાય!

'હેમાએ લેવડાવેલુ લાખ રૂપિયાનું પેઇન્ટિંગ  દીવાનખંડની ભીંત પર કેવું શોભે છે ! પણ એના માટે ઓફીસમાંથી એડવાન્સ લેતાં નાકે દમ આવ્યો હતો.દ 

ઉદયે બારીકાઈથી આખી ભીંત પર નજર ફેરવી. ભીંત પરનો નાસમજ ભેજ પેઇન્ટિંગને નુકસાન પહોંચાડતો, તેને અડવાની તૈયારી કરતો હતો.  પેન્ટિગના એક ખૂણે રંગ ઝાંખો  થયેલો પણ દેખાયો.  

હા, એ વાત પણ સાચી, હેમાના  પ્રેમમાં કોઈ ખોટ નથી. તેના આવ્યા વગર તો જમતી પણ  નથી. તો પછી ...

ઘરની દીવાલો પર હેમાએ લેવડાવેલાં પેઇન્ટિંગનું ઝરણું જાણે કુદરતીરૂપે વહેવા લાગ્યું અને પોતે એની વાંછટથી ભીંજાતો હોય તેવો અહેસાસ ઉદયને થયો. 

ઉદય બહુ ઝડપથી તેના જીવનમાં સર્જાયેલા વંટોળમાં ઢસડાયે જતો હતો.

'બસ, હવે શું રહ્યું છે આ જીવનમાં? પત્નીની હરએક ઇચ્છા પૂરી કરી. બસ એક યુરોપ ટુર... અત્યારે પાંચ લાખ એકીસામટા કાઢી શકાય એમ નથી. કંપનીમાં નોકરી કાયમી નથી એટલે ટુર માટે લોન નહીં મળી શકે.  કેવી રીતે સમજાવુ હેમાને?  માનતી જ  નથી. લાડકા દીકરાને લઈને  ત્રણ મહિનાથી પિયર  જઈને બેસી ગઈ છે. પાછાં ફરવાનું નામ જ નથી લેતી.  

'આ એકલતા અને તેમાં વળી કામનો અસહ્ય ભાર  જરાયે જંપવા નથી દેતા.'

ઉદય વિચારોના વમળમાંથી બહાર આવવાની જગ્યાએ અંદર ને અંદર  ફસાયે જતો હતો. તેવામાં નકારાત્મક બળનો અચાનક આંચકો લાગ્યો, તે તરત ઉભો થયો. ખાનું ખોલી મેડિકલ સ્ટોરમાંથી લાવેલી શીશી કાઢીને હથેળીમાં ગોળીનો ઢગલો કરી દીધો.

 એટલામાં મોબાઈલ રણક્યો. સ્ક્રીન પર નજર ગઈ. અરે, આ તો લાડકી ભત્રીજી! વાત કરવી કે નહીં? મૂંઝવણમાં બીજા હાથે ફોન ઉપાડાઈ જ ગયો.

 'કાકા, જયશ્રીકૃષ્ણ. મજામાં?  આજે અહીં વાવાઝોડાને લીધે લાઈટ નથી?. કંઈ કામ સૂઝતું નથી, બહુ કંટાળો આવે છે,  એટલે મને થયું કે લાવ તમારી સાથે ઘડીક વાત કરી લઉં.'

'હા, બેટા મજામાં. સારું થયું તે ફોન કર્યો.' દીકરીને શું કહેવું તે સમજાયું નહીં એટલે સર્વસામાન્ય જવાબ આપી દીધે.

'આજે અંધારામાં ફાનસ શોધતી હતી ને કાકા મને તમારી યાદ આવી ગઈ. તમને યાદ છે  આવી જ એક રાતે  બહુ વરસાદ પડતા લાઈટ બધ થઈ ગઈ હતી, તે.??..' દીકરી ઉત્સાહથી સોનેરી ભૂતકાળમાં લઇ જઈ રહી હતી.

ઉદયના મુખેથી ઉત્સાહથી શબ્દો સરી  પડયાં, 'હા બેટા, કેમ ભૂલાય ! તોફાની એ વરસાદી સાંજે  તારી કાગળની હોડી પાણીના વહેણમાં ખોવાઈ ગઈ હતી. તે હોડીને શોધવા માટે તું કેવી જીદ પકડીને બેઠી હતી ! સાંજ અને રાત વચ્ચે બહુ અંતર ન રહ્યું. એ  અમાસની રાતને તારાઓની રોશનીનો પણ સહારો ન હતો કારણકે કાળા ભમ્મર વાદળોએ તારાનો ચળાઈને આવતો પ્રકાશ બંધ કરી દીધો હતો. પણ તારી જીદ એટલે...'

'સાચી વાત કાકા, જીદને કારણે   સામેના માણસને કેટલો ગુસ્સો આવે તે મને આજે સમજાયું. બોલો, આજે  ટીનુને શિરો ખાવો હતો તો અંધારામાં પણ મારી પાસે જીદ કરીને બનાવડાવ્યો જ! અંધારામાં ઘીની ટોયલી ઢોળાઈ ગઈ. સાફ કરતાં નાકે દમ આવ્યો.' ભત્રીજી કાકાની વાતમાં ભળી ગઈ.

 'હમમ. તારી વાત કોઈએ ન માની  એટલે તે મારી સામે    ધા નાંખી. હું તારી વાત કેમ ટાળી શકું?'મગજની ગરમી હાથમાં ઉતરતી હોય તેમ ઉદયના હાથમાં પરસેવો વળી ગયો, ગોળીઓ ઢીલી થવા માંડી. 

 'મેં તને સમજાવવા કોશિશ કરી જોઈ કે અંધારામાં હોડી શોધવી મુશ્કેલ થશે, અત્યારે તો હોડી તણાતી ક્યાંયે નીકળી ગઈ હશે. આપણ ે બીજી બનાવી લઈએ. ત્યારે  તું  દોડતી જઈને નાનકડું ફાનસ લઈને આવી.  જાણે આશાનો ટોપલો  ભરીને મારી સામે ઉભી રહી ગઈ.'  'ફાનસનું અજવાળું તો માંડ એક હાથ સુધી પહોંચે છે. આ નાના ફાનસના અજવાળે તારી હોડી કેવી રીતે શોધીશું?  મારા પ્રશ્નનો જવાબ તે જે રીતે આપ્યો હતો એ યાદ કરતાં અત્યારે પણ હસવું આવી જાય છે.', બોલતા ઉદયના ચહેરાના ભાવ બદલાયા.

'કાકા જુઓ, પાંચ ડગલાં સુધી ઝાંખુંઝાંખું તો દેખાય છે. એ પાંચ ડગલાં ચાલીશું એટલે બીજાં પાચ ડગલાં જેટલું દેખાશે! એમ કરતાંકરતાં આપણે  હોડીને શોધી નાખીશું!' જૂની વાતને આજની ચર્ચા સાથે જોડતી ભત્રીજીએ ફરી એ જ શબ્દો વહાવ્યાં. પછી હાસ્યની છોળો એવી ઉછળી કે ઉદયના દિલને ખૂણે ભીનો ઉમળકાનો છંટકાવ થઈ ગયો.  ને જાણે એ આખેઆખો પલળી ગયો !

'ઝાડની ઓથે સંતાયેલી, એકદમ પલળેલી, રોટલી જેવી થઇ ગયેલી હોડી આપણને મળી હતી ખરી. મારી તો હોડી માટેની જીદ પણ મહેનત તો કાકા તમારી જ હ. હું હંમેશા મારી ટીનુને આ પ્રસંગ યાદ કરીને કહું છું કે મહેનતનો દુનિયામાં કોઈ વિકલ્પ નથી.' બોલતાં ભત્રીજી ગળગળી થઈ ગઈ. 

 'ચાલો કાકા, લાઈટ  આવી ગઈ.  તમારી સાથે જૂની વાતને યાદ કરતાં જાણે મને તો ટોનિક મળી ગયું. હવે ટીનુને લેશન કરાવવું પડશે.  કાકીને મારા પ્રણામ કહેજો. જયશ્રીકૃષ્ણ કાકા. આવજો.'કહી ભત્રીજીએ ફોન મૂક્યો.

ઉદયને ગૂંચળું ઉકેલવાનો છેડો મળી ગયો હોય એવું લાગ્યું. 

આ પ્રોજેક્ટ સફળ થાય એટલે પ્રમોશન પાકું છે. પ્રમોશન થઈ જાય એટલે ઇન્ક્રીમેન્ટ મળવાનું જ છે.  બસ એક મહિનાની કાંટાળી મહેનતની સફર કાપવાની છે. પછી...

ત્યાં જ મોબાઈલ ટહુક્યો. 'કાલે હું આવું છું. ટીફિનની ના પાડી દેજો.' 

ઉદયને સૂકીભઠ્ઠ ઘરની દિવાલોમાં ભેજનો અહેસાસ થયો. હથેળીમાં સમાયેલી પેલી બિચારી ગોળીઓ શરમાઈને એ ભેજમાં ઓગળતી, મસળાઈને ભોંયભેગી  થઈ ગઈ. ફરી પાછી ક્યારેક સામે ન આવવાનાં ઈરાદે સ્તો !

લેખક - વંદના વાણી