સેક્સ એજ્યુકેશન : મહત્વનો શબ્દ 'સેક્સ' નથી 'એજ્યુકેશન' છે!

- સ્પેક્ટ્રોમીટર-જય વસાવડા

- બાળકો મોટા થઈને એટલું તો જાણવા માંગશે કે પોતે આ જગતમાં કેવી રીતે આવ્યા? ત્યારે વિકૃતિ વધે નહિ એવા સહજ જવાબ કેમ આપીશું?

'આજે અમારે સેક્સનું લેક્ચર હતું!'

'એમ? એમાં શું હતું?'

'પહેલા એક સંતે સમજાવ્યું કે અમારે શા માટે ન કરવું જોઈએ. પછી એક ડોક્ટરે કહ્યું કે કેવી રીતે ન કરવું જોઈએ. પછી પ્રિન્સિપાલે જણાવ્યું કે ક્યાં ન કરવું જોઈએ!'

જેને આ વાત વાંચીને અચરજ, ક્રોધ, સૂગ, શરમ, મૂલ્યહીનતા ઈત્યાદિત ભાવ આવ્યા હોય કે 'હાય... હાય... છી... છી...'ની લાગણી થઈ હોય, એ રીડરરાજ્જાઓ અને રીડરરાણીઓ સીધા સફરજનની જેમ કોઈ વૃક્ષની ડાળી ઉપર પેદા થયા હશે!

ખરેખર આ ઉપર લખી એવી ફીલીંગ્સ સેક્સ અંગે 'ખાનગી મર્યાદા'નો ભાવ રાખવામાં થવી જોઈએ. આપણે 'કાગળ કેમ બને? કેરીના આંબા કેવી માટીમાં થાય?' જેવા કુતૂહલને 'જનરલ નોલેજ' કહીને બિરદાવીએ છીએ. 'ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ કોણ હતા?' ને બાળક સ્કૂલી ક્વીઝમાં સાચો જવાબ આપે તો તાળીઓથી વધાવીએ છીએ. ગાંધીજીના જીવનચરિત્રથી લઈને રામાયણના ભજનો સુધીનું 'જ્ઞાન' પ્રાપ્ત કરવાને મહાન કાર્ય કહીએ છીએ પણ આપણે પોતે ધરતી પર કેવી રીતે આવ્યા એની વાત આવે તો નાકનું ટીચકું ચડાવીને ભાગી છૂટીએ છીએ! અહો આશ્ચર્યમ્?! ચોવીસે કલાક વ્યક્તિ માત્ર સાથે જન્મથી જ જોડાયેલી બાબત અંગે જાણવાનું કે વિચારવાનું 'પાપ' લાગે, એનાથી મોટો શ્રાપ ભારત માટે કયો હોય?

ટનબંધ સર્વેક્ષણો, ઢગલાબંધ નિષ્ણાત કેળવણીકારો-તબીબો-મનોચિકિત્સકોના પુરાવા સહિતના સ્પષ્ટ અભિપ્રાયો, સુપ્રીમ કોર્ટ અને સરકારની સૈદ્ધાંતિક સંમતિ, જગતભરના અનુભવોનો સંદર્ભ, ગુનાખોરીની બદલાતી વ્યાખ્યા અને ટેકનોલોજીના વધતા વ્યાપ છતાં પણ હજુ આપણે ત્યાં 'સેક્સ એજ્યુકેશન' ઉર્ફે 'જાતીય શિક્ષણ'ની વાત આવે, એટલે પગ નીચે કિંગ કોબ્રા વીંટળાયો હોય, એમ બધા ભડકીને ઠેકડા લગાવે છે! 'આ બહુ સેન્સેટિવ ઈસ્યૂ છે, એની જાહેર ચર્ચા ન કરાય!' કહીને કહેવાતા ભણેલા ભદ્રલોક પણ એની ચર્ચા જ ટાળી દે છે. કેમ જાણે ભૂકંપનું નામ ન લેવાથી આંચકા આવતા બંધ થઈ જાય! ગમ અને ગમ્મત, બેઉ પેદા કરતી વાત તો એ છે કે,... 'આપણા અભ્યાસક્રમમાં (કે જીવનમાં) સેક્સ એજ્યુકેશન (કે સેક્સ) હોવું જોઈએ કે નહિ?' - આ પ્રશ્નનો જવાબ આપણી જનતા ગંભીરતાપૂર્વક ક્યારેક એવા લોકો પાસે માંગે છે, જેમનો આ વિષયમાં (કમ સે કમ, સત્તાવાર રીતે) અનુભવ સદંતર શૂન્ય છે! યાને બાળબ્રહ્મચારી ધર્મિક નેતાઓ! ધારો કે, સાંસારિક અનુભવમાંથી પસાર થયેલા હોય તો પણ આમાંથી ૯૯.૯૯%ના સેક્સ અંગેના વિચારો, અભિગમ જ સાવ એકાંગી, નકારાત્મક અને પૂરતી સ્વસ્થતા વિનાના બાલિશ છે! એ ધાર્મિક લોકો લાલ આંખ કરે કે તરત ગુજરાત સરકારની આ અંગે લીલી થયેલી ઝંડી બગલમાં દબાઈ જાય છે! જીવનને ૨૧મી સદીનો ૨૫% ભાગ પૂરો થયા પછી પણ વાયબ્રન્ટ કરવું હોય તો સેક્સ એજ્યુકેશન અંગે આવી આભડછેટ શા માટે?

આમ તો, 'સેક્સ એજ્યુકેશન' શબ્દ જ ભૂતભડકામણો લાગે એવા લેખકો-ચિંતકો-શિક્ષકો અંહીં 'એક ઢૂંઢો, હજાર મિલતે હૈ!...' એ બધા એમ માને છે કે વર્ગખંડોમાં પોતે ખાનગીમાં જોઈ લે છે, એવી ટ્રિપલ એક્સ બ્લુ ફિલ્મો બતાવવાની હશે! (પોર્ન જોવાનો જાતઅનુભવ ન હોય, તો આટલો 'સ્ટ્રોંગ' ગુસ્સો કેવી રીતે આવે, સાહેબો?) એમને ખાતર તજજ્ઞાોએ 'જાતીય શિક્ષણ'નું નામ બદલાવી 'તારૂણ્ય શિક્ષણ' યાને 'એડોલસન્સ એજ્યુકેશન' કર્યું. પણ જેમના દિમાગની નસેનસમાં સેક્સ ભરાઈ ગયું હોય, એને એનું વળગણ છૂટે?

વાસ્તવમાં 'સેક્સ એજ્યુકેશન' છેતરામણો શબ્દ છે. સાચી રીતે એ 'સેકસ્યુઆલિટી'નું શિક્ષણ છે. અને મહત્વની વાત છે  : એજ્યુકેશન. કોઈ વિતરાગી જન મૃત્યુ ઉપર શિક્ષણ આપે, ત્યારે શિક્ષણના નામે શું પ્રબુદ્ધ મુમુક્ષુઓની હત્યા કરે છે? શિક્ષણ તો ફિઝિક્સ-કેમિસ્ટ્રીનું પણ અપાય છે - જેનાથી ઓપનહેઈમરનો એટમ બોમ્બ બને છે. એટલે શું બધા ક્લાસરૂમમાંથી બહાર નીકળીને ત્રાસવાદી બને છે? ફોર ધેટ મેટર, એની રચના સરેઆમ શીખવાડાતી નથી. રામાયણનું શિક્ષણ અપાય ત્યારે રાવણનો પણ ભારપૂર્વક ઉલ્લેખ થાય જ છે. જો શિક્ષણ મજબૂત હોય તો ભાવક રાવણથી પ્રભાવિત થતો નથી. (એનું નામ સ્તો એજ્યુકેશન!)

ટ્રેજેડી તો એ છે કે ગોખણપટ્ટીની આપણી શિક્ષણપ્રથામાં જીવનજરૂરી કેટલીયે બાબતોને સ્પર્શવામાં જ નથી આવી. ભયંકર માર્ગ અકસ્માતો થતા હોવા છતાં કેટલી સ્કૂલો ડ્રાઈવિંગ શીખવાડે છે? રેલ્વે રિઝર્ર્વેશન કે સોય-દોરાનો ઉપયોગ શીખવાડે છે? જે સિલેબસમાં હોય, એવી કવિતાઓ કે નાગરિકશાસ્ત્ર પણ રસથી ભણાવાતું નથી, એટલે શિક્ષિત માણસ વઘુ સંવેદનશીલ કે શિસ્તબદ્ધ પણ થતો નથી. ગુજરાતી ભાષાની પણ તાલીમ બાર ધોરણ સુધી સતત ભણવા છતાં આવે છે? આંકડાઓ જોઈ લો ગુજરાતીમાં જ નાપાસ થનારના !

એ જ રીતે, સેક્સ એજ્યુકેશનના મુદ્દે સ્ટુડન્ટસને થોડો સમય બાજુ પર રાખી, શિક્ષકોનો વિચાર કરવાની જરૂર છે. કેટલાય શિક્ષક-અઘ્યાપક તો ખુદ જ મનોવિકૃત હોય છે. ખાનગીમાં 'નોનવેજ' જોક કે ઈશારાબાજીની 'મસ્તી કી પાઠશાલા' ચલાવતા હોય છે. બીજા અસંખ્ય વળી એમના વિદ્યાર્થીઓ જેટલા જ ભોટ, અણસમજુ કે અધકચરા આ મુદ્દે હોય છે! રિઝન સિમ્પલ છે. આ બધા કંઈ ઉડતી રકાબીમાંથી ધરતી પર પડયા નથી. એ બધા જે એજ્યુકેશન સિસ્ટમમાં ભણીને આવ્યા છે, એમાં સેકસ્યુઆલિટીનું સ્વસ્થ શિક્ષણ નહોતું. પછી એમની સમજદારીમાં આ વિષયમાં ફક્ત 'સ્વચ્છતા'ના કોરાકટ્ટ માર્કસ જ હોય ને! પ્રગતિશીલ કૌટુંબિક વાતાવરણ, વ્યક્તિગત જીજ્ઞાસા કે બહુશ્રુત જ્ઞાનસંપાદનને લીધે બહુ ઓછા શિક્ષકો (એમાં અઘ્યાપકો ગણી જ લેવાના) જાતીયતાના શિક્ષણનું 'સેફ ડ્રાઈવિંગ' ક્લાસરૂમમાં કરી શકે તેમ છે. ચોઈસ બે છે : પહેલા ટીચર્સ ટ્રેેઈનિંગનો સ્પેશ્યલ એક્સપર્ટસ દ્વારા પ્રોગ્રામ રાખો... કાં બહારના સ્પેશ્યાલિસ્ટસને જ આ સબ્જેક્ટ સ્ટુડન્ટ સહિત સોંપી દો!

સદ્નસીબે વાત્સ્યાયનની ભૂમિ (જી હા, કામસૂત્રના રચયિતા ઋષિ ગુજરાતી હતા!) ગુજરાતમાં આ મામલે ઉત્તમ સાહિત્યકાર હોય (જેથી સારા કોમ્યુનિકેટર હોય) એવા સેકસોલોજિસ્ટ ડોક્ટર્સ બીજા કોઈ પણ રાજ્ય કરતા ક્વોલિટી અને ક્વોન્ટીટીમાં વધુ છે. થોડા ઉમદા કેળવણીકારો, સંશોધકો અને લેખકો પણ છે. ખાટલે મોટી ખોડ બે છે  : એક તો સેક્સ એજ્યુકેશન સમજવાની માનસિકતા નથી. બીજું, વડીલો પણ સેક્સના મામલે એક જ વૃત્તિ ચુંબન-આલિંગનથી વધુ તીવ્રતાથી રાખે છે : દંભ! બાકી, આમ તક મળે તો વિજાતીય વ્યક્તિને 'પટાવવા'માં બધા ઓનલાઈન પણ પાવરધા થઈને ફરે છે! એક સમયે આપણાં પુસ્તકાલયો ઉભરાતા મોબાઈલના અભાવે ત્યારે એમાં જરાક માદક ફોટા હોય કે સેક્સના સવાલ જવાબ હોય કે વર્ણન હોય એવા પાના તરત ફાટીને કોઈની ઘેર પહોંચી જતા. 

અચાનક કંઈ આપણી આસપાસ 'સેક્સપ્લોઝન' નથી થયું. વસતિ અને મીડિયાની શક્તિ વધતા આ ઘટનાક્રમ ચોંકાવનારો લાગે... પણ 'અન્ડર ધ કાર્પેટ' સેક્સ ક્રાઈમ, વિકૃતિ આ બધુ જ ચાલતું હતું. નવી પેઢીએ માત્ર બેડરૂમની બારીઓ પરના પડદા હટાવ્યા છે, એટલું જ! અડધી સદી પહેલાં પણ ચિત્ર-વિચિત્ર દવાઓ અને ફૂટપાથિયા કિતાબો હતી જ. જે લોકો ધાર્મિક પવિત્રતાના નામે સેક્સ એજ્યુકેશનને પશ્ચિમી સંસ્કૃતિનું પતનકારી આક્રમણ માને છે, એમને 'બેવકૂફ વિભૂષણ'નો ખિતાબ મળવો જોઈએ. કારણ કે, ભારતમાં તો મંદિરો જેમ પ્રાચીન એમ એની દીવાલો પર મૈથુનશિલ્પો અને ચિત્રોની સંખ્યા વધારે ! જો બાળકને આપણે બોલતા શીખે, ત્યાં શિવમંદિરે લઇ જઇએ તો પછી સેક્સ એજ્યુકેશનમાં શાનો છોછ ? વિશ્વભરમાં ભારતીય સંસ્કૃતિ એકમાત્ર એવી સંસ્કૃતિ છે, જ્યાં સરાજાહેર લિંગપૂજાને, કામઉર્જાને પવિત્ર અને પૂજાપાત્ર માનવામાં આવી છે. શિવમંદિરનું લિંગ અને થાળું એ નર-નારીના પ્રજનન અંગોનું દેખીતું પ્રતીક છે, અને અર્ધનારી નટેશ્વર શિવ પુરુષ-પ્રકૃતિના સંગમરૂપ સર્વાધિક શક્તિશાળી પરમ ચૈતન્ય છે. આ સનાતન માન્યતાનો સ્વીકાર કરનાર સમાજ કેવી રીતે માત્ર એનેટોમી (શરીર રચના)ની ચર્ચામાં જ કૂદાકૂદ અને ભસાભસ કરવા - લાગે છે? ઘણા શ્રઘ્ધાળુઓ કહેશે 'એ તો તમે જોતા હશો આવું બઘું, અમને શિવપૂજામાં આવું કશું નથી થતું.' યહી તો બાત હૈ. મંદિરમાં નજર સામે લિંગ-યોનિ હોવા છતાં ચિત્તમાં ભક્તિ હોય તો ત્યારે સેક્સના વિચાર આવતા નથી... અને દીવાલ પરના પોસ્ટરમાં જરાક ખભો કે ઘૂંટણ ઉઘાડો દેખાય તો ઘોડાપૂર શરૂ થઈ જાય છે. મનને સેક્સ અંગે સ્વસ્થતા બાબતે 'પ્રોગ્રામ્ડ' કરવાનું એટલે જ અનિવાર્ય છે. માટે સ્તો એનું શિક્ષણ હોવું જોઈએ! એજ્યુકેશન ફોર રિલેશન, એજ્યુકેશન ફોર કન્ટ્રોલ... નોટ જસ્ટ સેક્સ.

'આવું કશું હતું નહીં, તો ય દુનિયા ચાલતી હતી ને, એ તો કુદરત બધુ શીખવાડી દે!'વાળી દલીલ પણ સાવ જ વાહિયાત છે. એમ તો આજે ભણવામાં આવે છે, એ કેટલાય પાઠનું અસ્તિત્વ જ નહોતું, ત્યારે પણ દુનિયા ધમધોકાર જ ચાલતી હતી! એટલે શું, તમામ શાળા-કોલેજો બંધ કરવી? દુનિયા તો સંસદ, પોલિસ, માઈક્રોફોન, છાપાં, અરે, રાંધેલા ખોરાક વિના પણ ટનાટન ચાલતી હતી. ફગાવી દો આ તમામને! 'આપણા વડીલો ક્યાં તાલીમ લેવા જતા હતા?' એવો પ્રલાપ કરનારને મોં પર જ કહી દેવાનું કે 'એટલે સ્તો એ નોનસ્ટોપ આઠ-દસ સંતાનો પેદા કરતાં જતા હતા, અને એકથી વધુુ સંબંધો ન રાખે એ માટે એમને ઉપદેશ આપવો પડતો!'

સેક્સ એજ્યુકેશન કંઈ સેકસ્યુઅલ ઈન્ટરકોર્સનું ડેમોન્સ્ટ્રેેશન નથી. એ તો પ્રકૃતિના આવેગો 'બ્લુ લગુન'ના કિશોર નાયક-નાયિકાઓની જેમ શીખવી દેશે. એ બદલાતા સમયમાં ઉભા થયેલા એઈડ્સ જેવા રોગો, વધતા જતા બળાત્કારો અને ચાઈલ્ડ અબ્યુઝ અને બદલાતી જતી જીવનશૈલીના ફેરફારોમાં અટવાતી સેક્સ્યુઆલિટીને સંભાળવાનું શિક્ષણ છે. એની જરૂર 'રેવ પાર્ટી'માં જતા આધુનિક તરૂણોને જ છે, એવું નથી. આધુનિકતાના ઓછાયાથી સંપૂર્ણ દૂર ગામોમાં ૧૩-૧૪ વર્ષની બાળકી પોતાની મરજીથી માતા બની જાય એ સમાચારો આવે છે! અને સેક્સ એક્ટની વાત તો જવા દો, કેટલી સ્ત્રીઓને પોતાના માસિક સ્ત્રાવ અંગે સાચી વૈજ્ઞાનિક સમજ છે? પિરિયડ્સ પેઇન કે હાઇજીન અંગે પુરુષો પણ સરખું જાણે તો સંવેદનશીલ બનશે ને! કેટલા પુરુષને હોર્મોનના ફેરફારો અંગેની પૂરી જાણકારી છે? સંસારભરના સજીવોમાં માત્ર માણસને જ અન્ય પશુપંખીની જેમ નિશ્ચિત ઋતુકાળ નથી. વળી, વૈચારિક રીતે માણસે જેમ કપડાં, ઘર અને કૂકર બનાવ્યા એમ જ જીવનનો આનંદ વધુુ સારી રીતે માણવા ગર્ભનિરોધકો પણ બનાવ્યા. આસનો, રમતો, પ્રસાધનો વગેરે પણ શોઘ્યા. પણ બાળક ગર્ભમાં કેવી રીતે આકાર લે છે એની આપણાં જન્મની વૈજ્ઞાનિક સમજ ન ભણવી હોય અને આખા જગતનું બીજું જ્ઞાન લઈ લેવાનું ગોખીને !અરે કલાઈટોરસ કે વજ્રોેલી મુદ્રા અંગે પૂરી ખબર નથી. એ પણ જ્યાં કામસૂત્રના રચયિતા આજે પણ મહર્ષિ ગણાય છે એવા અનંગરાગના, સદાય જાહેર મૈથુનશિલ્પ કંડારતા અને ચુંબનના શોધક એવા પૃથ્વીના એકમાત્ર એવા આપણાં ભારત દેશમાં ! 

હવે મનુષ્યમાં સેક્સ કેવળ પ્રજનન માટે નથી. ઈટ ઈઝ ફોર ફન. માટે આ સઘળા પરિબળો અને હવે મોબાઈલ કે વેબ કન્ટેન્ટને લીધે એકદમ ઈઝી પોર્નોગ્રાફીની વચ્ચે જવાબદાર અને સંતુલિત બનતા શીખવું/શીખવાડવું પડે. નવાઈની વાત એ છે કે રેઢિયાળ જૂની ગુજરાતી ફિલ્મોમાં અને નવા નાટકોમાં ડબલ મિનીંગ  ભદ્દી કોમેડી અને ગંદા ચેનચાળાને ચૂપચાપ સ્વીકારી લેતો (અને સમય જતા એના સર્જકોને 'મહાન પ્રદાન' માટે સન્માનતો) સમાજ, સતત સેક્સ સર્ફિંગ ને જોક્સના ટેક્સટિંગ કરતો રહેતો અને જરાક 'ઊઘાડાં' ફિલ્મી દ્રશ્યો દેખાય તો ખિખીયાટા સીટીઓ વગાડતો, વારંવાર મનચલા બની છેડતીઓ કરતો કરપ્શનથી ક્રાઈમ સુધી વલ્ગર એવો આ સમાજ, ઈન્ટરનેટથી મેગેઝીન સુધી બધે સેક્સની ગમે તે ગપ્પા આવતી વાત આવે એ સ્વીકારશે, પણ એની પઘ્ધતિસરની સમજ નહીં સ્વીકારે!

સેક્સ કે બોડી પાર્ટસની સમજણથી જો શેતાન થવાતું હોત તો દરેક ડોક્ટર રાક્ષસ જેવા અને દરેક ફિલ્મસ્ટારના છોકરાં ફિલ્મી તેજ સપ્ર કે શક્તિકપૂરના પાત્રો  જેવા હોત. વાસ્તવમાં અહીં નિઠારી સ્ટાઈલમાં બાળકોનું જાતીય શોષણ કે છેડછાડ થાય છે, અને બાપડા અબૂધોને એની ખબર નથી! ૨૦૦ વર્ષ પહેલાંની આઝાદીની ચળવળો અંગે ભણનારાઓને લાખ્ખો વર્ષ જૂની પોતાની જ સર્જનક્રિયા જાણવાનો હક નથી! પછી એમના રેફરન્સીઝ મોટે ભાગે (એમના જેવા જ મુગ્ધ કે અર્ધદગ્ધ) દોસ્તો કે ટીવીમૂવી બૂક્સ હોય છે. ઉંમર મુજબના તારૂણ્યના આવેગો કોઈ મહાત્માઓ નહિ, પણ સ્વયમ્ કુદરત નક્કી કરે છે. એટલે જ ઘણીવાર દસમા ધોરણ સુધી એકદમ તેજસ્વી લાગતા શાંત વિદ્યાર્થીઓ પછીના અભ્યાસમાં અચાનક જ ઠોઠ કે ચિડિયા થઈ જાય છે. મા-બાપ બહાર ટયુશન રખાવે છે, કારણો આંતરીક હોય છે. એક સિમ્પલ લોજીક લો. રીડરબિરાદર, તમને ખુદને સેક્સ અંગેની સભાનતા કે કાચીપાકી ભૂખ કે જેવીતેવી સમજ ક્યારે મળી હતી? કાનૂની પુખ્તતાની ૧૮ વર્ષની ઉંમરે? જવાબ હંમેશા આથી ઘણો વહેલો જ હશે. બસ્સો ટકાની સ્યોરિટી છે! એ ભણાવવાથી કોઈ સેક્સ માણવાનું નથી, અને ન ભણાવવાથી અટકતું હોત તો અત્યારના પ્રોબ્લેમ્સ જ ન હોત.

શિક્ષણની પ્રક્રિયા આસપાસના જીવનની બહેતર સમજ આપી, બુદ્ધિને ખીલવી અને રસના વિષયોમાં નવીન સંશોધન કરવા પ્રેરવાની છે. જરાક, હવાઈ આદર્શોના ભાષણો કરવાને બદલે પોતાની જાતને સાવ મોકળી રાખી શાળા-કોલેજના વિદ્યાર્થી-વિદ્યાર્થીનીઓને મુક્તપણે સવાલો પૂછવા દો. આપણે માનીએ છીએ એટલા એ બુદ્ધુ નથી. સંકોચને કારણે બધુ પ્રગટ કરતાં નથી. બાકી, વાસ્તવિકતામાં ફાસ્ટ જનરેશન એવી છે કે કોઈ વ્યક્તિ માત્ર સંબંધની શુદ્ધતા ખાતર એવું કહે કે 'મારી વર્જીનિટી માત્ર પ્રિયજન માટે છે' - તો આજકાલના બચ્ચાંલોગ એને આદરપાત્ર માનવાને બદલે હાંસીપાત્ર ગણે છે! એક્સપિરિયન્સ બોલતા હૈ! અને હા, એમ કંઈ બધી સાંભળેલી વાતોના તરત બેજવાબદાર પ્રેક્ટિકલ કરવા જેવા આ લોકો મૂરખ નથી! અને એવી મૂર્ખાઈ દૂર કરે, એનું નામ જ સાચું શિક્ષણ!

એની વે, સબ્જેક્ટ સેક્સ નથી, એનું એજ્યુકેશન છે. એક રસ્તો ટકોરાબંધ યુવક-યુવતીઓને જ ઘડીને એમની મારફતે પીઅર ટ્રેઈનિંગનો છે. બીજો પેરન્ટસ કાઉન્સેલિંગનો છે. ત્રીજો પેરેલલ વર્કશોપ્સનો છે. જો સેક્સ માણવાનો જ હોય તો એ ઉત્તમોત્તમ કળાત્મક રીતે કેમ માણી શકાય, એ શીખવાડવું એ પણ ભવ્ય ભારતીય પરંપરા છે! કામકલા ૬૪ કલાઓમાંની એક છે અને એનું રીતસર શિક્ષણ અપાતું હતું આપણે ત્યાં ! સેક્સની સુગ રૂઢિચુસ્ત મિશનરીઓમાં હશે, શૃંગારપ્રેમી ભારતના સનાતન ધર્મગ્રંથોમાં નથી! તમામમાં એના વર્ણનો છે, ઉદાહરણો છે. પંચતંત્રથી ભગવદગીતા સુધી કામદેવનું અનંગ સામ્રાજ્ય છે. શિવ પાર્વતીના મિલનનું કુમારસંભવ રચનાર કાલિદાસ કવિકુલગુરુ છે. પોતાના ઉદભવની કથા અહીં સ્વયં વેદવ્યાસ લખે છે. વિચિત્રતા એ છે કે જૂની આઈપીસીની કલમ ૨૯૨, ૨૯૩, ૩૭૭ અને ૩૯૪ મુજબ (નવાનો અભ્યાસ બાકી છે) વર્ગખંડમાં કોન્ડોમ બતાવો કે માહિતી માટે ઓરલ સેક્સ, એનલ સેક્સની વાત કરો તો પણ ધરપકડ વહોરી લેવી પડે! એવામાં પુખ્ત દંપતીઓને પણ જેની સૂઝ નથી એ ફોરપ્લેની વાત કેમ કરવી? પણ આ જ ભારતીય બંધારણ 'રાઈટ ટુ ઈન્ફોર્મેશન' અને 'રાઈટ ટુ હેલ્થ' આપે છે. અર્થાત્?, તારૂણ્ય શિક્ષણ આપણો મૂળભૂત અધિકાર છે!

ફિમેલ ઓર્ગેઝમ વિશેે કે ફોર પ્લે ઘણા પુરુષો કે સ્ત્રીઓ ખુદ જાણતા નથી. લગ્નજીવન આ કારણથી ભાંગી પડે છે, પણ એ કારણો કદી જાહેરમાં ચર્ચાતા નથી અપરાધ માટે છાપે ચડેલા બનાવટી સેક્સ ક્લિનિક ચલાવતા ક્રિમિનલ ડોક્ટર્સ પાસે લોકો જાય છે. ભળતી જાહેરાતો વાંચી લિંગ કે સ્તનની સાઈઝ વધારવા માટે ખાનગીમાં છેતરાય છે. જેની ખરેખર સમજ હોય તો આવશ્યકતા નથી. ગર્ભનિરોધકોની સરખી સમજ ને ઉપયોગના અભાવે વસતિમાં આપણે નંબર વન છીએ !

પણ સાંવેગિક-વૈજ્ઞાનિક બાબતોમાં ધાર્મિક-અંગત માન્યતાઓના ગંદા પૂર્વગ્રહો ભેળવતા દિમાગોમાં મળ આંતરડાને બદલે મગજમાં જામી જતો હોય છે!

રીડરબિરાદર, આ જ શીર્ષક સાથે આ બોલ્ડ ગણાતા વિષય પર લેખ લખેલો. આ જ ફ્રીડમની બાબતે ખુમારી ધરાવતા ગુજરાત સમાચારમાં. સાલ ૨૦૦૭. ત્યારે સરકારે કોશિશ કરેલી એડોલસન્સ એજ્યુકેશનનો અભ્યાસક્રમ બનાવવાની. પણ જાતે રમવું નહિ ને બીજાને રમવા દેવા પણ નહિ એવા અમુક ધર્મગુરુઓના આકરા વિરોધને લીધે બેકફૂટ પર આવી વાત પડતી મુકાયેલી. ત્યારથી આજ સુધીમાં સ્માર્ટફોન ને સોશ્યલ મીડિયાનું આખું વિશ્વ આવી ગયું જેણે આપણી દુનિયા બદલાવી નાખી, પણ છતાં સેકસ એજ્યુકેશનના મામલે આપણો અભિગમ રહ્યો કે હમ નહીં સુધરેંગે! ઉલટું આગળને બદલે વધુ પાછળ જઈ રહ્યા છીએ. એટલે અપગ્રેડ કરીને વિઝન ખોલવા રિવિઝન કર્યું.

કારણ કે ઓહ માય ગોડ ટુ જોઈને થયું કે આ બનાવવા કે ભજવવાવાળાએ કારકિર્દીની શરૂઆત કરી એ પહેલેથી આ બધું ને આથી વધુ આપણે લખ્યું છે ! સજીધજીને અરીસામાં પ્રતિબિંબ જોવા જેટલો આનંદ આવે ! અતિ અગત્યના વિષય પર બનેલી સરસ ફિલ્મ. હા, લાગણીદુભાઉ લોકલાગણીની મૂરખ માગણીમાં કેન્સર જેવા થયેલા સેન્સર બોર્ડે આડેધડ કરેલા ક્ટ્સ, શિવ તરીકે શોભતા અક્ષયકુમારનું પરાણે બદલીને અધકચરું કરેલું પાત્રાલેખન અને બેબાક ને વેધક એવા ઓએમજી પાર્ટ વન ( પરેશ રાવલ, ઉમેશ શુક્લ)ની સરખામણીએ સાચવી સાચવીને રજૂ કરી હોઈને એટલા ચોટદાર  સંવાદો ને મજબૂત પટકથાના અભાવે હજુ વધુ ઉત્તમોત્તમ બનતા રહી ગઈ.

છેલ્લા દસકામાં બદલાઈને તાલિબાનની નકલ જેવા થયેલા ધાર્મિક બાબતે ઉદાર અને સર્જનાત્મક  બાબતે રસિક એવા સનાતન વારસાથી ઉલટા માહોલને લીધે સુપ્રીમ કોર્ટને કેટલાક ઉલ્લુલલ્લુ ગાંઠતા નથી, છતાં હિંમત અને કન્વિક્શનથી અભ્યાસને સરળ બનાવી ગળે ઘૂંટડો ઉતારી દેતી અફલાતૂન ફિલ્મ બનાવી છે. એમાં પંકજ ત્રિપાઠી અને પવન મલ્હોત્રાની જોરદાર જમાવટ કરતી જુગલબંધી ને સોલિડ સબ્જેકટ મેટર. બોલિવુડ બોયકોટિયાઓના કકળાટ છતાં ધમાકેદાર બ્લોકબસ્ટર ગદ્દર ટુ સાથે પણ હાઉસફૂલ ફેમિલી ઓડિયન્સ મેળવતી ઓએમજી ટુ મસ્ટ સી છે. અફસોસ એટલો જ કે જે ટીનએજરને મુગ્ધાવસ્થાની મૂંઝવણ મિત્રો ને વીડિયોને લીધે ગૂંચવાય છે, એમને કારણ વગરના એ સર્ટિફિકેટને લીધે તરત જોવા નહિ મળે ને સાચું સાયન્ટીફિક નોલેજ નહિ મળે. 

કેવી કરુણતા. શ્રાવણમાં વાંચજો કુમારસંભવ કાલિદાસનું. મગજ ગિરવે ના પડયું હોય જડતાને તો વિચારજો કે છાંદોગ્ય ઉપનિષદ ને સૌંદર્યલહરીના દેશમાં, ખજુરાહો અને કોણાર્કના રાષ્ટ્રમાં, જગતમાં પહેલી વખત કામશાસ્ત્રના અભ્યાસનો આરંભ કરનાર શિવલિંગપૂજક ભારતવર્ષમાં આજે ડરતા ડરતા એવી વાત કરવા એક ફિલ્મ બનાવવી પડે છે ! ફિલ્મ અચૂક જોવા જેવી છે, અમલ કરવા જેવી છે. શાળાઓ તો શું કરે, શિક્ષણનીતિમાં ગુજરાત પાસે સૌથી વધુ છે એવા તજજ્ઞા સેક્સોલોજિસ્ટસને સાથે રાખી ક્રાંતિ કરવા જેવી છે તો થોડી ભ્રાંતિ તૂટે ને શાંતિ આવે !

ફાસ્ટ ફોરવર્ડ

'પેટની ભૂખ અને વાસનાની ક્ષુધા : બેઉ જન્મથી જ જીવતા જીવ જોડે જડાયેલી. છતાં પેટની ભૂખતરસનાં રહસ્યો ઉકેલવા દુનિયા બધી મચી પડી છે, ને વાસનાની જ્વાલાઓ સામે થોડાકે જ જોયું છે. વાસનાની આ ક્ષુધા-જ્વાલા : તિરસ્કાર એને મિટાવશે નહીં :  અવગણના એના પ્રસરતા દાવાનળાને રોકી શકશે નહીં. ભૂખમરાનું જગત આ વાસના-જગતની સરખામણીમાં નાનું નથી શું? બેઉ જગતોનો જોડે વિચાર થયો નથી, થતો નથી. આખા જગતને અન્ન પૂરું પડશે તે દિવસેય, જો વાસના ભૂખી હશે તો અન્નને ભરખી જશે.'

(ઝવેરચંદ મેઘાણી, નિરંજન, ૧૯૩૬)