પ્રિયંકા ગોસ્વામીએ જિમ્નાસ્ટીક છોડીને એથ્લેટિક્સમાં ઝંપલાવ્યું ને ઈતિહાસ રચાયો

- ભારતીય એથ્લિટની આંતરરાષ્ટ્રીય વોક રેસ ચેમ્પિયનશિપમાં સુવર્ણચંદ્રક જીતવાની સિદ્ધિ

- Sports ફન્ડા-રામકૃષ્ણ પંડિત

- 29 વર્ષની પ્રિયંકાએ કોમનવેલ્થ ગેમ્સ અને એશિયન એથ્લેટિક્સની વોક રેસમાં  સિલ્વર મેડલ જીત્યો હતો 

ક્યારેક નાનકડા લાભ કે ફાયદા માટે લીધેલો નિર્ણય આગળ જતાં જિંદગીને નવીન અને અણધારી સિદ્ધિના શીખરે પહોંચાડી દે છે. કઠોર પરિશ્રમનો તો કોઈ વિકલ્પ નથી અને તેના જ સહારે ગમે તે દિશામાં સાતત્ય સાથે આગેકૂચ કરવામાં આવે તો તેના ફળ સમયાંતરે મળતા જ રહે છે. તેની સાથે સર્જાતો ઈતિહાસ વ્યક્તિને ઈતિહાસના ગૌરવમય સ્વર્ણિમ પ્રકરણ તરીકે અમીટ સ્થાન પણ અપાવી દે છે. આ જ કારણે કોઈ પણ ક્ષેત્રમાં પરિશ્રમ અને સાતત્યનો મહિમા છે. તેનું જીવંત ઉદાહરણ ભારતની ૨૯ વર્ષની એથ્લીટ પ્રિયંકા ગોસ્વામી છે. 

ભારતની ૨૯ વર્ષની એથ્લીટ પ્રિયંકા ગોસ્વામીએ ખુબ જ ઓછી જાણીતી વોક રેસની સ્પર્ધામાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે આગવી ઓળખ ઉભી કરી છે. ટોકિયો અને ત્યાર બાદ પેરિસમાં યોજાયેલા ઓલિમ્પિકમાં પણ તેણે રાષ્ટ્રીય ટીમ તરીકે પ્રભાવશાળી દેખાવ કરવાની સિદ્ધિ તો હાંસલ કરી જ છે, સાથે સાથે કોમનવેલ્થ ગેમ્સ ૨૦૨૨માં ૧૦૦૦૦ મીટરની વોક રેસમાં તેની રજત સિદ્ધિ ભારતીય એથ્લેટિક્સમાં અનન્ય છે. પ્રિયંકા અગાઉ કોઈ ભારતની મહિલા એથ્લીટ વૈશ્વિક સ્તરના બહુરાષ્ટ્રીય રમતોત્સવમાં ક્યારેય રજત ચંદ્રક હાંસલ કરી શકી નથી.

યુરોપમાં એથ્લેટિક્સની વોક રેસ સ્પર્ધા અંગે જબરજસ્ત જાગૃૃતિ છે, પણ ભારતમાં હજુ આ રમતને વિકાસની યાત્રાનો એક લાંબો પડાવ પાર કરવાનો છે. જોકે, પ્રિયંકા જેવી ખેલાડીઓની સિદ્ધિને કારણે ભારતમાં વોક રેસની રમતને પણ ધીરે ધીરે ઓળખ મળી રહી છે. કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં મળેલી રજત સફળતા બાદ પ્રિયંકાએ ૨૦૨૩માં થાઈલેન્ડના બેંગકોકમાં યોજાયેલી એશિયન એથ્લેટિક્સ ચેમ્પિયનશિપમાં પણ મહિલાઓની ૧૦૦૦૦ મીટરની વોકરેસમાં રજત સિદ્ધિ મેળવતા ભારતીય એથ્લેટિક્સમાં નવો કીર્તિમાન સ્થાપિત કર્યો હતો. 

ભારતમાં મર્યાદિત સુવિધાઓ અને તાલીમની વ્યવસ્થા વચ્ચે સખત મહેનત કરીને આગળ વધતી રહેલી પ્રિયંકાએ આખરે જુન-૨૦૨૫માં યુરોપના ઓસ્ટ્રીયામાં યોજાયેલી વોક રેસની સ્પર્ધામાં પ્રિયંકાએ ૧૦ કિલોમીટરની સ્પર્ધામાં ૪૭ મિનિટ અને ૫૪ સેકન્ડમાં જ પુરી કરી દિધીને સુવર્ણચંદ્રક હાંસલ કર્યો હતો, જે તેનો આંતરરાષ્ટ્રીય એથ્લેટિક્સની કોઈ પણ સ્પર્ધામાં મેળવેલો સૌપ્રથમ સુવર્ણચંદ્રક હતો. વરસોની મહેનત અને ઓલિમ્પિક સહિતની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધામાં ભાગ લેવાના અનુભવને પરિણામે વધુ પરિપક્વ બનેલી પ્રિયંકાના ટ્રેક પરના દેખાવમાં ઘણો સુધારો આવ્યો છે અને તેનો પ્રભાવ હવે જોવા મળી રહ્યો છે.

વિશ્વ એથ્લેટિક્સમાં તિરંગાને લહેરાવી રહેલી પ્રિયંકાનો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના મુઝફ્ફરનગરના અત્યંત સાધારણ પરિવારમાં થયો હતો. પ્રિયંકાના પિતા મદનપાલ ઉત્તર પ્રદેશના વાહનવ્યવહાર નિગમમાં બસ ડ્રાઈવરનું કામ કરતાં. જ્યારે તેની માતા અનિતા ભારતીય રેલવેમાં નોકરી કરતાં. નોકરિયાત પરિવારની મર્યાદિત આવકમાં પ્રિયંકાનો ઉછેર થયો. ગોસ્વામી પરિવારમાં પ્રિયંકાને બે ભાઈ પણ છે. પરિવારના ગુજરાન માટે મદનપાલ અને અનિતા રાત-દિવસ મહેનત કરતાં. જોકે, મોટા થતાં બાળકોના અભ્યાસ અને અન્ય ખર્ચા કાઢવા તેમના માટે અત્યંત મુશ્કેલ હતા.  

પ્રિયંકા શાળામાં અભ્યાસ દરમિયાન જિમ્નાસ્ટીકની રમતમાં જોડાઈ હતી અને તેના કારણે તેની ફિટનેસમાં જબરજસ્ત સુધારો થતો. તેનું બાળપણ મોટાભાગે મેરઠમાં વિત્યું અને મેરઠ એ ભારતમાં રમત ગમતના સાધનોનું એક મોટું ઉત્પાદક છે. પ્રિયંકાની શાળામાં સમયાંતરે એથ્લેટિક્સની વિવિધ સ્પર્ધાઓ થતી, જેમાં વિજેતા બનનારા ખેલાડીઓે બેગ ભેટમાં અપાતી. જિમ્નાસ્ટીકનું પ્રચલન ઓછું હતુુ એટલે તેની સ્પર્ધા થતી નહતી. નાનકડી પ્રિયંકાને ઈનામમાં મળતા બેગનુ ભારે આકર્ષણ રહેતું. આ કારણે તેણે કેટલીક સ્પર્ધાઓમાં પણ ભાગ લીધો, પણ તેનો ક્યાંય નંબર આવ્યો નહતો. જ્યારે ઘણા ખેલાડીઓ તો બે-ત્રણ બેગ મળતાં, તેના તરફ પ્રિયંકા થોડા ઇર્ષ્યાના ભાવથી જોઈ રહેતી. 

આખરે એક દિવસ એથ્લેટિક્સ સ્પર્ધાની વોક રેસની ઈવેન્ટમાં માત્ર બે જ છોકરીઓ ભાગ લઈ રહી હતી. આ સમયે પ્રિયંકાને તક મળી ગઈ અને તેણે વોક રેસ સ્પર્ધામાં ભાગ લીધો અને ત્રીજું સ્થાન મેળવતા કાંસ્ય ચંદ્રક હાંસલ કર્યો અને ઈનામમાં બેગ જીત્યું. માત્ર બેગના ઈનામની લાલચમાં અચાનક તેના પગ રેસિંગ ટ્રેકની વોક ઈવેન્ટ તરફ વળી ગયા અને પછી તો આ જ તેના જીવનનો મુખ્ય ધ્યેય બની રહ્યો. 

જિલ્લાથી લઈને રાજ્ય કક્ષાએ ત્યાંથી આગળ વધીને રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેને સફળતાના શિખરો સુધી દોરી ગયો. પ્રિયંંકા આજે પણ નિખાલસતાથી કબૂલે છે કે, જ્યારે મેં વોક રેસ શરુ કરી, ત્યારે મને લાગ્યું હતુ કે, આ રેસની સ્પર્ધામાં ખેલાડીને ૨-૩ કિલોમીટર ચાલવાનું હશે, પણ ત્યાર પછી મને ખબર પડી કે, આ તો ૧૦, ૨૦ ને ૩૫ કિલોમીટરની વિરાટ સ્પર્ધાઓ છે. જોકે, ધીરજપૂૂર્વકની મહેનત અને ટકી રહેવાનો જુસ્સો આ રમતમાં સફળતા અપાવવા માટે પુરતો છે.

વોક રેસ અને દોડની સ્પર્ધા વચ્ચે  સૂક્ષ્મ ભેદરેખા હોય છે. વોક રેસના નિયમો કડક હોય છે અને રેસ દરમિયાન જજીસની નજર દરેક હરિફ પર હોય છે. જો કોઈ જજને લાગે કે ખેલાડીને એક પણ ડગલું દોડ લગાવી છે, તો તેના સમયમાં એક મિનિટ કે બે મિનિટ વધારી દેવામાં આવે છે, જેને પોઈન્ટ પેનલ્ટી કહેવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરની વોક રેસની સ્પર્ધામાં વિજેતા બની ચૂકેલી પ્રિયંકાએ ૨૦૨૧ની રાષ્ટ્રીય ઓપન વોક રેસ ચેમ્પિયનશિપમાં ૨૦ કિલોમીટરની સ્પર્ધા એક કલાક અને ૨૮ મિનિટ તેમજ ૪૫ સેકન્ડમાં પુરી કરીને નવો રાષ્ટ્રીય રેકોર્ડ સર્જવાની સાથે ૨૦૨૧માં યોજાયેલા ટોકિયો ઓલિમ્પિકમાં પ્રવેશ મેળવી લીધો હતો. અલબત્ત, આ દરમિયાન જ તેના પિતાને નોકરીમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા અને તેમણે ટેકસી ચલાવવાનું શરુ કર્યું. જોકે પ્રિયંકાને રેલવેમાં જુનિયર ક્લાર્કની નોકરી મળી ગઈ અને તેનાથી પરિવારને આર્થિક સ્તરે રાહત થઈ. 

ટોકિયોના અનભવ બાદ ૨૦૨૨ના કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં તેણે રજત ચંદ્રક જીત્યો હતો અને તે જ વર્ષે યોજાયેલી એશિયન ગેમ્સમાં તે ટોચની આઠ ખેલાડીઓમાં રહેવામાં સફળ રહી હતી. આ પછી ૨૦૨૩માં એથ્લેટિક્સની એશિયન ચેમ્પિયનશિપમાં રજત ચંદ્રક હાંસલ કર્યો હતો. તેણે આ જ વર્ષે પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં પણ ક્વોલિફાય થવામાં સફળતા મેળવી હતી. જોકે પેરિસમાં તેનો દેખાવ સાધારણ રહ્યો હતો. 

હવે ઓસ્ટ્રીયામાં મેળવેલી સફળતાના પગલે પ્રિયંકાએ ફરી આશાઓને જીવંત બનાવી દીધી છે અને તે આગામી સમયમાં વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપમાં તેમજ એશિયન ગેમ્સમાં વધુ સારો દેખાવ કરવા માટે તૈયારી કરી રહી છે.