જમીન ખરીદ-વેચાણનો 117 વર્ષ જૂનો કાયદો બદલાશે! કેન્દ્ર સરકાર લાવશે મહત્ત્વપૂર્ણ બિલ
Updated: May 28th, 2025
GS TEAM
Online Property and Land Registry Rules 2025: આ ડિજિટલ યુગમાં હવે મિલકત નોંધણી ઘરે બેઠા પણ કરી શકાશે. કેન્દ્ર સરકાર આ માટે કાયદો બનાવવાની તૈયાર કરી રહી છે. સરકારે એક નવું બિલ તૈયાર કર્યું છે, જેમાં મિલકતની ઓનલાઈન નોંધણીની સુવિધા શરૂ કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. આ બિલ 117 વર્ષ જૂના નોંધણી કાયદાનું સ્થાન લેશે. આ નવા કાયદામાં એગ્રીમેન્ટ ટુ સેલ, પાવર ઓફ એટર્ની, વેચાણ પ્રમાણપત્ર અને સમાન ગીરો જેવા દસ્તાવેજોની નોંધણી ફરજિયાત રહેશે.
ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલય હેઠળના જમીન સંસાધન વિભાગે જાહેર ટિપ્પણીઓ માટે આ ડ્રાફ્ટ બહાર પાડ્યો છે. ઘણા રાજ્યોએ ઓનલાઈન નોંધણીને મંજૂરી આપવા માટે આ કાયદામાં ફેરફાર કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. નોંધણી કાયદો દેશભરમાં લાગુ હોવા છતાં રાજ્ય અને કેન્દ્ર સાથે મળીને તેમાં ફેરફાર કરી શકે છે.
આધાર-આધારિત થશે ઓનલાઈન નોંધણી અને ડિજિટલ રેકોર્ડ
સરકાર આ બિલ દ્વારા ઇલેક્ટ્રોનિક નોંધણી પ્રમાણપત્રો અને રેકોર્ડ ડિજિટલ રીતે રાખવાની સિસ્ટમ દાખલ કરવા માંગે છે. જેમાં દસ્તાવેજો ઓનલાઈન સબમિટ કરવા અને સ્વીકારવાની સુવિધા પણ હશે.
આ ઉપરાંત, છેતરપિંડી અટકાવવા માટે આધાર-આધારિત ચકાસણી સિસ્ટમનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે, જેમાં વ્યક્તિની સંમતિ જરૂરી રહેશે. જે લોકો તેમની આધાર માહિતી શેર કરવા માંગતા નથી તેમના માટે અન્ય વિકલ્પો પણ રહેશે.
સરકારે એવું પણ સૂચન કર્યું છે કે નોંધણી પ્રક્રિયાને સુધારવા માટે, તેને અન્ય રેકોર્ડ-કીપિંગ એજન્સીઓ સાથે જોડવી જોઈએ, જેથી માહિતીની આપ-લે સરળતાથી થઈ શકે.
કાયદામાં ફેરફારની જરૂર
જમીન સંસાધન વિભાગે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, 'તાજેતરના વર્ષોમાં ટેકનોલોજીનો વધતો ઉપયોગ, બદલાતા સામાજિક-આર્થિક વ્યવહાર અને નોંધાયેલા દસ્તાવેજો પર વધતી જતી નિર્ભરતાએ આધુનિક અને ભવિષ્યવાદી નોંધણી પ્રણાલીની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે.' વિભાગે ડ્રાફ્ટ પર સામાન્ય લોકો પાસેથી પણ ટિપ્પણીઓ માંગી છે.
જમીન ખરીદ-વેચાણના નવા કાયદાથી શું ફાયદો થશે?
- આ નવા કાયદા દ્વારા, મિલકત નોંધણીની પ્રક્રિયાને વધુ પારદર્શક, ઝડપી અને સુરક્ષિત બનાવી શકાશે.
- ઓનલાઈન નોંધણી અને ડિજિટલ રેકોર્ડ સમય અને મહેનત બચાવશે.
- આધાર ચકાસણી અને અન્ય વિકલ્પો છેતરપિંડીની શક્યતા ઘટાડશે.
- અન્ય એજન્સીઓ સાથે માહિતી શેર કરવાથી પ્રક્રિયા વધુ કાર્યક્ષમ બનશે.
- આ બિલ મિલકત સંબંધિત વ્યવહારોને સરળ અને વિશ્વસનીય બનાવશે.
