લુબ્રીકેટિંગ ગ્રીસ અને કટિંગ ઓઇલ વિશે માહિતી

- ઔદ્યોગિક માર્ગદર્શન : ધીરૂ પારેખ

- લુબ્રીકેટિંગ ગ્રીસનો ઉપયોગ જુદા જુદા પ્રકારની ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં વર્ષોથી થતો આવ્યો છે. ત્યારે હાલની મોર્ડન ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં ઉંચા પ્રકારના ગ્રીસનો ઉપયોગ થઇ રહ્યો છે. જેમાં સોડિયમ, કેલ્શિયમ અને લિથીયમ ગ્રીસનો ઉપયોગ બહોળા પ્રમાણમાં થઇ રહ્યો છે.

આપણા ભારતમાં મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓ આવ્યા પછીથી આ પ્રોડક્ટસોમાં સારો એવો સુધારો થયો છે. અને સ્ટાર્ન્ડ પ્રોડક્ટસો બજારમાં મળતી થઈ છે. તેમ તેનો વપરાશ પણ વધતો ગયો છે.

મોર્ડન પ્રકારના ગ્રીસ એનવીરોનમેન્ટલ પધ્ધતિ પ્રમાણેના બનાવવામાં આવી રહ્યાં છે. જે રસ્ટ, વોટર, વ્યુમિડીટી અને ડસ્ટની સામે પૂરેપૂરુ પ્રોટેકશન આપે છે. આ પ્રકારના ગ્રીસ સેમી-સોલિડ અથવા સોલિડ-ફ્લ્યુડ પ્રકારના હોય છે. ગ્રીસ ત્રણ કમ્પોનેટ પ્રકારના હોય છે (૧) ફલ્યુડ કમ્પોનેટ (૨) થીકનર (૩) એડિટીવ અથવા સિન્થેટિક કમ્પોનેટથી બનેલા હોય છે.

ફ્લ્યુડ કમ્પોનેટ લગભગ મિનરલ બેઇઝ અથવા સિન્થેટિક ફ્લ્યુડમાંથી બનાવવામાં આવે છે. થીકનર પ્રકારના ગ્રીસ સોપ અથવા નોન-સોપના હોય છે. જેમાં કોમ્પલેક સોપ સાથે પોલિયુરિયા ઓરગેનિક ક્લે અથવા ફ્યુમ્ડ સિલીકા વડે થીકસર ગ્રીસ બનાવવામાં આવે છે. એડિટીવ કમ્પોનેટ ગ્રીસમાં મોડીફાઈ ફીલર નાખવામાં આવે છે. સોપ બેઇઝ થીકનર ગ્રીસમાં લોંગ સેઇન કાર્બોકસિલીક એસિડના રીએકશનથી બનાવવામાં આવે છે. જેમા ૨૫ ટકા સોપ, ૭૦ ટકા મિનરલ ઓઇલ અને ૫ ટકા એડિટીવ નાખવામાં આવે છે. સોડિયમ અને કેલ્શિયમ પ્રકારના ગ્રીસ નાની ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં વધારે પડતા વપરાય છે.

લિથીયમ ગ્રીસ : લિથીયમ ગ્રીસનો વપરાશ હેવી ડયૂટી અને લોંગ લાઇફ બેરિંગ એપ્લીકેશન તરીકે કરવામાં આવે છે. કારણ કે લિથીયમ ગ્રીસનું પરફોમસ ઘણું જ ઉચું હોય છે જેથી પૂરા વર્લ્ડમાં લિથીયમ ગ્રીસનું ઉત્પાદન ખૂબ જ મોટા પ્રમાણમાં થાય છે. હવે ભારતમાં પણ

લિથિયમ ગ્રીસ બનાવવા માટેના કી-ઇનગ્રેડીએન્ટ ઃ બેઇઝ ઓઇલ, લિથીયમ હાઈડ્રોકસાઇડ, એસિડ ઓઇલ, મિથાઇલ ઇસ્ટર જેવા રસાયણને ૧૫૦. સે.ગ્રેડ તાપમાને રીએકશન આપવામાં આવે છે. જેથી આ રસાયણ ડી-હાઈડ્રેડ બને છે. ત્યારબાદ તેમાં પાણીનો ઉમેરો કરી ૨૦૦ સે.ગ્રેડ તાપમાને રીએકશન આપવામાં આવે છે. છેલ્લે તેને ઠંડુ પાડવામાં આવે છે. ત્યારબાદ ગ્રાઇન્ડીંગ કરી પેકીંગ કરવામાં આવે છે. જેથી તે વેચાણ માટે યોગ્ય બને છે.

પોલિ યુરિયા ગ્રીસ બનાવવા માટેના કી-ઇનગ્રેડીએન્ટ ઃ ફેટી કોમ્પ્લેક્સ સોપ બેઇઝ, ક્લે થીકનર, ડાય આઈસોેટ, મોનો ઇથેનોલ એમાઇન, ડાય ઇથેનોલ એમાઇન, આલકાઇલ યુરિયા, આરાઇલ યુરિયા,નો ઉપયોગ કરી પોલિયુરિયા ગ્રીસ બનાવી શકાય છે.

સૌ પ્રથમ પોલિયુરિયાને પલ્વરાઇઝ કરી બેઇઝ ઓઈલ સાથે મેળવવામાં આવે છે. તેમજ ઓક્સીડેન્ટ એજન્ટ અને એન્ટીવેર માટે ફોસફરસ તથા રસ્ટ ઇનહેબીટર તરીકે સોડિયમ નાઇટ્રેટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જેથી પોલિયુરીયા ગ્રીસ બને છે.

કટિંગ ઓઇલ

આપણા દેશમાં નાના મોટા લોખંડના ઘણા કારખાનાઓ છે જે લોકો લેથ મશીન ચલાવી મશીન પાર્ટસ બનાવતા હોય છે. જેથી એ લોકોને કટિંગ ઓઇલની જરૂરત રહેતી હોય છે. જ્યારે પણ લોખંડને આકાર અથવા ડાય બનાવવાની હોય, ત્યારે લોખંડના ટૂકડાને લેથ મશીન પર લેવામાં આવે છે. લેથ મશીન સાથે જોડેલ લોખંડની તીક્ષ્ણ ધારથી લોખંડને ઘર્ષણ આપવામાં આવે છે. જેથી લોખંડનો ટૂકડો ઘસાતો જાય છે.

આ રીતે લોખંડે-લોખંડ ઘસવાથી ગરમીને કારણે લેથ મશીન સાથે જોડાયેલ તીક્ષ્ણ બ્લેડને નુકસાન ન પહોંચે અને આસાનીથી સેફ મેળવી શકાય તે માટે કટિંગ ઓઇલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. કટિંગ ઓઇલ ઇમલશન બેઝ હોય છે. જે પાણીમાં મળવાથી સફેદ બને છે. અને આ સફેદ પાણીનો લોખંડના કારખાનેદારો ઉપયોગ કરે છે.

કટિંગ ઓઇલ બનાવવા માટેના કી-ઇનગ્રેડીએન્ટ : ઓલિક એસિડ, સ્પીન્ડલ ઓઇલ ફીનોલ, ટ્રાય ઇથેનોલ એમાઇન, ઇમલસીફાયર, મિથાઇલ અને પ્રોપાઇલ પેરાબીન વડે કટિંગ ઓઇલ બનાવી શકાય છે.

લાઈસન્સ : ધ લાઇસન્સસ અન્ડર ધ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એક્ટ એન્ડ ક્લીયરન્સ ફોર્મ પોલ્યુસન કન્ટ્રોલ બોર્ડ ઇઝ એ મસ્ટ