વાંસળીવાળો ઊંદર .

એક જમાનામાં વાંસળીવાળો છોકરાંઓને તથા ઉંદરોને લઇ જતો હતો હવે ઊલટ

ગામના લોકોને થયું કે ઉંદર ડૂબી ગયા હતા. છોકરાંય ડૂબી જશે. જેમ ગામ ઉંદર વગરનું થયું હતું, તેમ જ છોકરાં વગરનું થઇ જશે

વાંસળીવાળો માનતો હતો કે બધાં ઊંદર ગયા, પાણીમાં ડૂબી ગયા.

પણ ઊંદરો હોંશિયાર હોય છે હાં. ગણપતિદાદાએ અમથા એને વાહન બનાવી દીધાં હશે ?

એટલે કંઇક ઉંદર ડૂબી ગયા, એ વાત ખરી. પણ બધાં નહિ હોં !

તેમાંનો એક ઉંદર બચી ગયો. ચાલાક અને ચતુર હતો એ. આમેય ઊંદરો ચબરાક જ હોય છે. આસાનીથી કદી હાથમાં આવતાં નથી.

બચેલા ઉંદરે કાન બંધ કરી દીધા. વાંસળી સાંભળે તો વાંસળી જાદુ કરે ને !

બસ એ ઉંદર જાદુથી પર થઇ ગયો. તે પાછો ગામમાં દાખલ થઇ ગયો. નગરવાસી બની ગયો.

પેલા વાંસળીવાળાને ખબર નહિ કે એક ઉંદર બાકી છે. તેને તો એમ કે ગયા. બધા ઉંદર ગયા.

ગામમાં આવીને કહે : ઉંદર ગયા. હવે લાવો પૈસા. એક ઊંદરના એક રૂપિયા મુજબ દશ હજાર ઊંદરના દશહજાર રૂપિયા, ચાલો લાવો.

દશહજાર રૂપિયા ?

ગામનો મૂખી કંઇ આપે ?

તે કહે : જા. જા. ઉંદર જ મારી દીધાં છે ને ? ગામનું કામ કરી દીધું, એમાં શું ? જોઇએ તો સો રૂપિયા લે, એ ય વધારે છે.

વાંસળીવાળો કહે : નહિ. લઇશ તો દશ હજાર જ લઈશ. નહિ તો એક પાઈ નહિ લઉં.

વાત વધી ગઈ. વાંસળીવાળો દશ હજારથી ઓછું લેવા તૈયાર ન હતો. ગામના લોકો એકસોથી વધારે આપવા રાજી ન હતા.

વાંસળીવાળો ચૂપ રહી ગયો. પછી તેણે વાંસળી ઉપાડી. વગાડી. વગાડતો વગાડતો ચાલતો થઇ ગયો.

આ વખતે ગામમાંથી છોકરાં પાછળ જતાં થઇ ગયા. એક બે નહિ, દશ વીસ નહિ, સેંકડો હજારો છોકરાં.

અગાઉ જેમ ઉંદરો જતા હતા તેમ હવે છોકરાં જતાં થઇ ગયા, વાંસળીનો જાદુ હતો. છોકરાઓ રહી જ શક્તા ન હતા. અગાઉ વાંસળીવાળો ઉંદરોને નદીમાં લઇ ગયો હતો. હવે છોકરાંઓને લઇ જતો હતો.

ગામના લોકોને થયું કે ઉંદર ડૂબી ગયા હતા. છોકરાંય ડૂબી જશે. જેમ ગામ ઉંદર વગરનું થયું હતું, તેમ જ છોકરાં વગરનું થઇ જશે.

તેમણે વાંસળીવાળાને પૈસા આપી દીધા. પૂરા દશ હજાર રૂપિયા આપી દીધા.

વાંસળીવાળો રાજી થઇ ગયો.

તે હાશ કરીને. બેઠો વાંસળી બાજુએ મૂકી, અને રૂપિયા ગણતો થઇ ગયો.

રૂપિયા ગણવામાં તે એવો ગૂંથાઈ ગયો કે ખબર જ ન પડી. સમયનું ભાન ભૂલાઈ ગયું.

એવામાં તેને વાંસળી સંભળાઈ. તેણે મૂકી દીધાં રૂપિયા બાજુએ. તે ઉભો થયો. વાંસળીના સૂરમાં તે ખેંચાતો થઇ ગયો. તે રહી જ શક્તો ન હતો. વાંસળીની પાછળ પાછળ તે જતો હતો.

પણ તે એકલો ન હતો. ગામના માણસો કૂદી કૂદીને આવતા હતા. બધું મૂકી મૂકીને આવતા હતા. અરે દોડી દોડીને આવતા હતા.

કોઈ બારીમાંથી આવતું, કોઈ બારણેથી, કોઈ છાપરેથી, કોઈ કૂવેથી, કોઈ ખેતરેથી, કોઈ ચીમનીમાંથી... કોઈ હળ છોડીને, કોઈ ઘંટી છોડીને, કોઈ દુકાન છોડીને, કોઈ મકાન છોડીને...

બધાં દોડતાં થઇ ગયા. વાંસળીના સૂરની પાછળ પાછળ ખેંચાતા થઇ ગયા. એમાં સહુથી આગળ ખુદ વાંસળીવાળો હતો. તે ય ખેંચાતો હતો.

તો કહો જોઇએ, ભલા કોણ વગાડતું હતું એ વાંસળી ? કોણ ગામના લોકોને લઇ જતું હતું ગામની બહાર ?

ભૂલી ગયા પેલા ઉંદરડાને ? જે બચી ગયો હતો ?

હા, તેણે જ વાંસળી લઇ લીધી. વાંસળીવાળો રૂપિયા ગણતો રહી ગયો. ઉંદરે વાંસળી સેરવી લીધી. આગળ જઇને વગાડવી શરૂ કરી.

એ વાંસળીના જાદુની તેને ખબર પડી ગઈ હતી. વાંસળીના સૂરમાં જો ઉંદર ખેંચાય, છોકરાંઓ ખેંચાય, તો પછી બીજાઓ શેના બાકી રહે ?

આગળ ઊંદરભાઈ વાંસળી વગાડતા હતા. પાછળ હતાં માણસો, નાના મોટા માણસો, અભણ અને ભણેલાં માણસો, ભાન ભૂલેલાં માણસો.

એય ને મોટું સરઘસ હતું, માણસોનું સરઘસ બધાંની આગળ હતો ઊંદર. વાંસળીવાળો ઊંદર. અને માણસો ખેંચાતા હતા. ઘસડાતા હતા, ઢસડાતા હતા.

આ માણસોનું એવું. આગળ વાંસળી કોણ વગાડે છે તે જોવું જ નહિ. વાંસળી વાગી કે મૂકો દોટ. કંઇક વાંસળીવાળા આમ ટોળાંને ખેંચતા ગયા છે. ખેંચે જાય છે.

પાછો ઉંદર હોશિયાર હતો. તે એકલો વાંસળી વગાડતો ન હતો. તેણે ચાંચડોની ચિચિયારીનો સાથ લીધો. માખીઓનું ગૂનગૂન ગૂંથી લીધું. મછરાંઓનું મૂનમૂન સમાવી લીધું.

એક નવી જાતનું સમૂહ સંગીત હતું. ઊંદર તો મોટો સંગીતકાર બની ગયો હતો.

તે તો બસ આગળ જતો હતો, જતો હતો. શું નાળા ને શું ગટર ? શું ગંદવાડ ને શું ગંદકી ? શું ખાડાને શું ખાળકૂવા ? શું ઢગ અને શું ઢગલા ? શું માંદા પશુઓ અને શું મરેલા ? શું હોજ અને શું હાજત ? સુધરાઇને એ બધાં ખાડાઓ, ભુવાઓ તૈયાર જ રાખ્યા હતા.

બસ વાંસળીઓ ઊંદર તો જાય છે અને જાય છે. તેની વાંસળી વાગે છે. અને વાગે છે. લોકો પાછળ જાય છે. અને ખેંચાય છે.

ઉંદરે તો વાંસળી પડાવી લીધી વાંસળી વાળા પાસેથી, પણ ઊંદર પાસેથી વાંસળી કોણ પડાવશે ?

કોણ હિંમત કરશે ?

કદાચ વાંસળી વગાડી વગાડી ઉંદર થાકશે. તો થોડે થોડે સમયે એ વગાડશે. પણ વગાડશે જરૂર.

એને વાંસળી વગાડતાં આવડી ગઈ છે. એને ચાંચડ માંકડ માખી મછરાનો સાથ મળી ગયો છે.

એક ઊંદર ચાલાક હતો. ઉંદરોની જાતને બચાવી લીધી. કોઈ એક માણસ ચાલક નીકળશે ?

અને નહિ તો ઊંદરની વાંસળી વાગી કે માણસો ખેંચાયા જ સમજો ઘસડાયા જ સમજો !  ઢસડાયા જ સમજો !!!

- હરીશ નાયક