વિદેશમાં મોકલવામાં આવતી રકમ પર RBIની નજર, LRS યોજનાની સમીક્ષા

અમદાવાદ : લિબરલાઇઝ્ડ રેમિટન્સ સ્કીમ (LRS)ના માળખાની સમીક્ષા કરવાની ભારતીય રિઝર્વ બેંકની પહેલ તેને મેક્રોઇકોનોમિક અને ભૂ-રાજકીય પરિસ્થિતિઓ સાથે સુસંગત બનાવવા માટે એક નિયમિત કવાયત છે. આ માટે  રિઝર્વ બેંકે એક વ્યાપક માળખું તૈયાર કર્યું છે. ઉપરાંત, નિયમનકાર વાર્ષિક રેમિટન્સ મર્યાદા, સ્વીકાર્ય હેતુઓ, વ્યવહાર પદ્ધતિઓ અને ચલણ વિકલ્પો સહિત વિવિધ પાસાઓની તપાસ કરી રહ્યું છે.

LRS યોજના ૨૦૦૪માં રજૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ, બધા ભારતીય વ્યક્તિઓને કોઈપણ માન્ય ચાલુ અથવા મૂડી ખાતા વ્યવહારો અથવા બંનેના સંયુક્ત વ્યવહાર દ્વારા કોઈપણ ફી વિના નાણાકીય વર્ષમાં ૨૫,૦૦૦ ડોલર મોકલવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. ૨૬ મે ૨૦૧૫ના રોજ આ રકમ ધીમે ધીમે વધારીને ૨,૫૦,૦૦૦ રૂપિયા કરવામાં આવી.

જાણકારોએ જણાવ્યું હતું કે, હાલના ગતિશીલ આર્થિક વાતાવરણ, બદલાતા મૂડી પ્રવાહ અને રોકાણો અને ડિજિટલ સંપત્તિઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્લેટફોર્મ જેવી નવી યુગની વ્યવહાર તકનીકોનો ઉદભવ સ્પષ્ટપણે LRS ફ્રેમવર્ક પર પુનર્વિચારની માંગ કરે છે.

ઉપરાંત, હવે જ્યારે રેમિટન્સ પાન સાથે જોડાયેલા છે, ત્યારે LRSના ઉપયોગને આવકવેરા પાલન સાથે સંરેખિત કરવા માટે વ્યાપક નીતિગત ફેરફારોની જરૂર પડી શકે છે જેથી ખાતરી કરી શકાય કે રેમિટન્સ વ્યક્તિની નાણાકીય પ્રોફાઇલ અને કર સ્થિતિ સાથે સુસંગત છે. આ સમીક્ષા સંવેદનશીલ ક્ષેત્રો અને સંભવિત દુરુપયોગ અંગેની ચિંતાઓને પણ દૂર કરી શકે છે.

તાજેતરના ડેટા અનુસાર, ઉદાર રેમિટન્સ યોજના હેઠળ ભારતમાંથી વિદેશમાં રેમિટન્સ નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫માં વાર્ષિક ધોરણે ૬.૮૫ ટકા ઘટીને ૨૯.૫૬ અબજ ડોલર થયું હતું. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪માં તે ૩૧.૭૩ અબજ ડોલરના સર્વાધિક ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યું હતું.