રિપેટ્રિએશનને કારણે ચોખ્ખા FDIમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો : RBI

અમદાવાદ : નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫ દરમિયાન ચોખ્ખા વિદેશી સીધા રોકાણ (એફડીઆઈ) માં તીવ્ર ઘટાડો તેમના દેશમાં ભંડોળના રિપેટ્રિએશનને કારણે છે. આ એક પરિપક્વ બજારનો સંકેત છે, જેમાં રોકાણકારો સરળતાથી બજારમાં પ્રવેશી અને બહાર નીકળી શકે છે. રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ નાણાકીય નીતિના નિર્ણયોની જાહેરાત કરતી વખતે આ વાત કહી હતી.

આ મહિનાની શરૂઆતમાં જાહેર કરાયેલા રિઝર્વ બેંકના ડેટા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫ માં ચોખ્ખો એફડીઆઈ પ્રવાહ ઘટીને ૦.૪ બિલિયન ડોલર થયો છે જે પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં ૧૦.૧ બિલિયન ડોલર હતો. કુલ એફડીઆઈ  પ્રવાહ મજબૂત રહ્યો છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫ માં, તે ૧૪ ટકા વધીને ૮૧ બિલિયન ડોલર થયો છે જે એક વર્ષ પહેલા ૭૧.૩ બિલિયન ડોલર હતો.

એ નિર્દેશ કરવો યોગ્ય છે કે એફડીઆઈમાં ઘટાડો, રિપેટ્રિએશનમાં વધારો અને વિદેશમાં ચોખ્ખા વિદેશી સીધા રોકાણમાં વધારાને કારણે થયો છે, જ્યારે કુલ એફડીઆઈ ખરેખર ૧૪ ટકા વધ્યો છે. ઉચ્ચ કુલ એફડીઆઈ સૂચવે છે કે ભારત એક આકર્ષક રોકાણ સ્થળ બનવાનું ચાલુ રાખે છે.

બાહ્ય વાણિજ્યિક ઉધાર અને એનઆરઆઈના થાપણોમાં ચોખ્ખો પ્રવાહ પાછલા નાણાકીય વર્ષ કરતા વધુ રહ્યો છે. ભારતમાં ઈસીબીમાંથી ચોખ્ખો પ્રવાહ FY25 માં વધીને ૧૮.૭ બિલિયન ડોલર થયો છે જે એક વર્ષ પહેલા ૩.૬ બિલિયન ડોલર હતો. એપ્રિલ ૨૦૨૫માં ચોખ્ખો ECB વધીને ૨.૮ બિલિયન ડોલર થયો જે ગયા વર્ષે ૦.૫ બિલિયન ડોલર હતો. 

નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫ માં વિદેશી થાપણો વધીને ૧૬.૨ બિલિયન ડોલર થઈ ગઈ જે એક વર્ષ પહેલા ૧૪.૭ બિલિયન ડોલર હતી. એકંદરે, ભારતનું બાહ્ય ક્ષેત્ર મજબૂત રહ્યું છે અને મુખ્ય બાહ્ય ક્ષેત્રના અસ્થિરતા સૂચકાંકોમાં સુધારો ચાલુ છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫ માં ભારતમાં વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણ ઝડપથી ઘટીને ૧.૭ બિલિયન ડોલર થયું હતું કારણ કે વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારોએ શેરબજારમાં નફો બુક કર્યો હતો.