SME કંપનીઓનું મુખ્ય બોર્ડમાં સ્થળાંતર ધીમું પડયું

અમદાવાદ : નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (એસએમઈ)ના શેર સ્ટોક એક્સચેન્જના મુખ્ય પ્લેટફોર્મ સુધી પહોંચવાની સફર ધીમી પડી ગઈ છે. મુખ્ય બજાર સુધી પહોંચવા માટેના નિયમો કડક થવાને કારણે, ૨૦૨૪ અને ૨૦૨૫માં આવા સ્થળાંતરના કિસ્સાઓમાં મોટો ઘટાડો થયો છે. 

ડિસેમ્બર ૨૦૨૪ માં સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) એ તેની બોર્ડ મીટિંગમાં એસએમઈ  કંપનીઓના શેર મુખ્ય બોર્ડમાં ટ્રાન્સફર કરવાના નિયમોમાં ફેરફાર કર્યા હતા, ત્યારબાદ સ્ટોક એક્સચેન્જે પાત્રતા માપદંડોને કડક બનાવ્યા હતા. આના કારણે, મુખ્ય બજારમાં જવાની ગતિ ધીમી પડી ગઈ.

આ સુધારેલી વ્યવસ્થા માર્ચ ૨૦૨૫માં સૂચિત કરવામાં આવી હતી. આનાથી એસએમઈ  પ્લેટફોર્મ પર લિસ્ટેડ કંપનીઓનો સ્ટોક એક્સચેન્જના મુખ્ય બોર્ડ સુધી પહોંચવાનો માર્ગ વધુ ધીમો પડી શકે છે.

વધુમાં, એસએમઈ  લિસ્ટિંગ અને મેઇનબોર્ડ પર આવવા વચ્ચેનું અંતર પણ વધ્યું છે. ૨૦૧૯માં એસએમઈ સ્ટોકને મેઈનબોર્ડ સુધી પહોંચવાનો સરેરાશ સમય બે વર્ષથી ઓછો હતો, પરંતુ ૨૦૨૪માં તે હવે લગભગ પાંચ વર્ષ સુધી પહોંચી ગયો છે. આનું કારણ મુખ્યત્વે એક નિયમ છે જેમાં મેઈનબોર્ડ પર જતા પહેલા ઓછામાં ઓછા ત્રણ વર્ષ માટે એસએમઈ પ્લેટફોર્મ પર લિસ્ટિંગ જરૂરી છે.

ગયા મહિને, નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ એ આ માટે પાત્રતા માપદંડોને વધુ કડક બનાવ્યા હતા. આવી કંપનીઓ માટે હવે ફરજિયાત છે કે તેઓએ પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા ૧૦૦ કરોડ રૂપિયાની આવક મેળવી હોય. વધુમાં, તેણે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા બે વર્ષમાં સકારાત્મક કાર્યકારી નફો મેળવ્યો હોવો જોઈએ. વધુમાં, ઉચ્ચ પ્રમોટર શેરહોલ્ડિંગ પણ ફરજિયાત છે.

નવેમ્બર ૨૦૨૪ ના તેના કન્સલ્ટેશન પેપરમાં, સેબીએ એસએમઈ  લિસ્ટિંગ પછી તરત જ પ્રમોટર શેરહોલ્ડિંગમાં ઘટાડા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને લોક-ઇન શરતોને તબક્કાવાર દૂર કરવાની મંજૂરી આપી હતી. તેમણે વધતા જતા ગેરવર્તણૂકના જોખમો વચ્ચે મજબૂત કોર્પોરેટ ગવર્નન્સની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. આ જોખમોમાં મુખ્યત્વે ભંડોળનો દુરુપયોગ અને લિસ્ટિંગ પછી પ્રમોટરોનું બહાર નીકળવાનો સમાવેશ થાય છે.

૨૦૨૫માં, ફક્ત એક જ કંપની એસએમઈ પ્લેટફોર્મથી મુખ્ય પ્લેટફોર્મ પર જઈ શકી

ચાલુ કેલેન્ડર વર્ષમાં, ફક્ત એક જ કંપની એસએમઈ પ્લેટફોર્મથી મુખ્ય પ્લેટફોર્મ પર જઈ શકી છે, જ્યારે ૨૦૨૪માં આ સંખ્યા ૧૨ હતી. ૨૦૨૦ અને ૨૦૨૨ની વચ્ચે, સરેરાશ સંખ્યા વાર્ષિક ૫૦ની આસપાસ રહી છે. આમ અગાઉના વર્ષોની સરખામણીમાં, આ સંખ્યામાં મોટો ઘટાડો થયો છે. તાજેતરમાં પેમેન્ટ સર્વિસ પ્રોવાઈડર નેટવર્ક પીપલ સર્વિસીસ ટેકનોલોજી કંપનીએ એનએસઈ ઈમર્જ પ્લેટફોર્મ પરથી એનએસઈ અને બીએસઈના મેઈન બોર્ડ પર માઈગ્રેશન કર્યું છે.