ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો સંઘર્ષ લંબાશે તો રાજકોષીય ખાધ વધી જશે

અમદાવાદ : પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી છાવણીઓ પરના હુમલા પછી જો ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો સંઘર્ષ વધુ વધશે, તો ભારતની રાજકોષીય ખાધ દબાણમાં આવી શકે છે. અર્થશાસ્ત્રીઓએ ચેતવણી આપી હતી કે જો તણાવ ચાલુ રહેશે તો વધુ દબાણની શક્યતા છે. પરંતુ તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જો પરિસ્થિતિ નિયંત્રણમાં રહેશે, તો મેક્રોઇકોનોમિક અસર મર્યાદિત રહેવાની શક્યતા છે.

અર્થશાસ્ત્રીઓએ જણાવ્યું હતું કે, રાજકોષીય દ્રષ્ટિકોણથી, મૂડી ખર્ચમાં ઘટાડો કરી શકાય છે અને નાણાંનું અન્યત્ર રોકાણ કરી શકાય છે. પરંતુ ઊંચી રાજકોષીય ખાધ રાજકોષીય સમજદારી પર કોઈ ખાસ અસર કરશે નહીં.

સરકારે નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૬ માં રાજકોષીય ખાધને કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP)ના ૪.૪ ટકા સુધી ઘટાડવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો છે. આ નાણાકીય વર્ષ ૨૫ માટે સુધારેલા રાજકોષીય ખાધના ૪.૮ ટકાના લક્ષ્યાંક કરતા ઓછું છે. ઉપરાંત, નાણાકીય વર્ષ ૨૦૩૧ સુધીમાં દેવા-જીડીપી ગુણોત્તરને ૫૦ ટકા સુધી ઘટાડવાનું લક્ષ્ય રાખવામાં આવ્યું છે, જેમાં બંને બાજુ એક ટકાનો તફાવત રહેશે. અર્થશાસ્ત્રીઓ માને છે કે જો પરિસ્થિતિ નિયંત્રણમાં રહેશે તો અર્થતંત્ર પર કોઈ મોટી અસર થશે નહીં.

છેલ્લા ૧૦ વર્ષોમાં ભારતમાં ઘૂસણખોરીની અનિચ્છનીય ઘટનાઓ બની છે અને તેનો જવાબ પણ આપવામાં આવ્યો છે. જ્યાં સુધી આવી ઘટનાઓ નિયંત્રણમાં રહેશે, ત્યાં સુધી તેમની ખાસ અસર થવાની નથી.

મૂડીઝ રેટિંગ્સે જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાન સાથેના તણાવની ભારતની આર્થિક પ્રવૃત્તિ પર કોઈ મોટી અસર થવાની શક્યતા નથી. પરંતુ સંરક્ષણ પર વધુ પડતો ખર્ચ રાજકોષીય એકત્રીકરણને અસર કરી શકે છે અને રાજકોષીય એકત્રીકરણને ધીમું કરી શકે છે. મૂડીઝ રેટિંગ્સે આગાહી કરી હતી કે સમયાંતરે અથડામણો થશે પરંતુ તે સંપૂર્ણ લશ્કરી સંઘર્ષ તરફ દોરી જશે નહીં.

અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે આગામી થોડા દિવસોમાં વિકાસ પર નજર રાખવાની જરૂર છે અને જો તણાવ વધશે તો તેની અસર ખાનગી મૂડી ખર્ચ પર પણ પડી શકે છે. વધારાના ખર્ચથી જીડીપીમાં વધારો થઈ શકે છે. પરંતુ આ રાજકોષીય ખાધ માટે સારું રહેશે નહીં.રાજકોષીય ખાધ ઉપરાંત, નિષ્ણાતોએ કૃત્રિમ અછત ઊભી કરવા સામે પણ ચેતવણી આપી છે.