- નવું માળખું ડિસ્ક્લોઝર્સમાં સુધારો કરશે અને બેન્કિંગ સિસ્ટમમાં વધુ સ્થિરતા લાવશે

ના ણાકીય સ્થિરતા માટે સ્થિર બેંકિંગ સિસ્ટમ આવશ્યક છે. આવી સ્થિતિમાં, તે જરૂરી છે કે બેંકો યોગ્ય રીતે નિયંત્રિત થાય અને તેઓ બિનજરૂરી જોખમ ન લે. બેંકિંગ સેક્ટરમાં ક્રેડિટની ગુણવત્તા અને બેડ લોનનું સ્તર ઘણીવાર લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરે છે. રેગ્યુલેટર માટે રોકાણના પોર્ટફોલિયો પર ચાંપતી નજર રાખવી મહત્વપૂર્ણ છે. રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાએ તાજેતરમાં બેન્કિંગ સેક્ટર માટે રોકાણના સુધારેલા ધોરણો જારી કર્યા છે. એ નોંધવું યોગ્ય છે કે યુ.એસ.માં તાજેતરની બેંકિંગ મુશ્કેલીઓ અમુક અંશે અપૂરતા રોકાણ નિયમનનું પરિણામ હતું. સિલિકોન વેલી જેવી બેંકોમાં, સંપત્તિ અને જવાબદારી બંને મોરચે એકાગ્રતા ખૂબ ઊંચી હતી. જો કે ભારતીય બેંકો સામે આવો કોઈ ખતરો નથી, અનુભવ અને પુરાવાના આધારે નિયમનકારી માળખામાં સુધારાઓ નિયમનકારી માળખાને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરશે.

જ્યાં સુધી રોકાણ મૂલ્યાંકન પર હાલની નિયમનકારી માર્ગદર્શિકાનો સંબંધ છે, તે મોટાભાગે ઓક્ટોબર ૨૦૦૦માં જારી કરાયેલ માળખા પર આધારિત છે. નવા ધોરણો રિઝર્વ બેંકે ૨૦૨૨માં બહાર પાડેલા ચર્ચાપત્ર પર આધારિત છે. બેન્કિંગ રેગ્યુલેટરના જણાવ્યા અનુસાર, સુધારેલું માળખું વૈશ્વિક ધોરણો અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ સાથે સુસંગત છે. બેંકો પાસે સ્પષ્ટ રીતે ચિહ્નિત ટ્રેડિંગ બુક હશે. નવા ધોરણો હાલના રોકાણ પુસ્તકમાંથી હોલ્ડ ટુ મેચ્યોરિટી ઘટકને પણ દૂર કરશે અને ડિસ્ક્લોઝરને પણ વધારશે. આ માળખું આગામી નાણાકીય વર્ષથી અસરકારક રહેશે અને તે બેંક બોર્ડ પર વધુ જવાબદારી મૂકે છે. તે માટે બેંકોએ એક વ્યાપક રોકાણ નીતિ અપનાવવાની જરૂર છે જે બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સ દ્વારા યોગ્ય રીતે મંજૂર કરવામાં આવે છે.

વિગતોના સંદર્ભમાં, બેંકોએ સમગ્ર રોકાણ પોર્ટફોલિયોને ત્રણ શ્રેણીઓમાં વર્ગીકૃત કરવું પડશે - હોલ્ડ ટુ મેચ્યોરિટી, વેચાણ માટે ઉપલબ્ધ અને નફા અને નુકસાન દ્વારા વાજબી મૂલ્ય. જો કે, આમાં સંયુક્ત સાહસો અને પેટાકંપનીઓમાં કરાયેલા રોકાણનો સમાવેશ થશે નહીં.  હોલ્ડ ટુ મેચ્યોરિટી કેટેગરીની મર્યાદા દૂર કરવાથી બેંકોને તેમના રોકાણ પુસ્તકની રચના કરવાની સ્વતંત્રતા મળશે. તેનાથી કોર્પોરેટ બોન્ડની માંગમાં વધારો થશે. આ સિવાય આવકમાં સ્થિરતા રહેશે. જો કે, બેંકોએ તેમના પુસ્તકોનું કાળજીપૂર્વક પુનર્ગઠન કરવું પડશે કારણ કે, ઉદાહરણ તરીકે, તેઓ સિક્યોરિટીઝને હોલ્ડ ટુ મેચ્યોરિટીની અંદર અને બહાર સરળતાથી ખસેડી શકશે નહીં. 

પુનઃવર્ગીકરણ માટે માત્ર બોર્ડની મંજૂરી જ નહીં પરંતુ રિઝર્વ બેંકની પૂર્વ મંજૂરીની પણ જરૂર પડશે, જે માત્ર દુર્લભ સંજોગોમાં જ આપવામાં આવશે. કોઈપણ નાણાકીય વર્ષમાં હોલ્ડ ટુ મેચ્યોરિટી  શ્રેણીમાંથી વેચાયેલી સિક્યોરિટીઝ પોર્ટફોલિયોના પ્રારંભિક મૂલ્યના ૫ ટકાથી વધુ ન હોવી જોઈએ. આનાથી આગળના કોઈપણ વેચાણ માટે રિઝર્વ બેંકની મંજૂરીની જરૂર પડશે.

જ્યારે સિક્યોરિટીઝને એક કેટેગરીમાંથી બીજી કેટેગરીમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે ત્યારે ઓડિટમાં ઊભી થનારી પરિસ્થિતિ માટે ફ્રેમવર્ક વિગતવાર નિયમો પણ પ્રદાન કરે છે. કયા પ્રકારની સિક્યોરિટીઝને કઈ શ્રેણીમાં રાખવી અને તેનું મૂલ્ય કેવી રીતે નક્કી કરવામાં આવશે તે અંગેના સ્પષ્ટ નિયમો પણ છે.

બેન્કોએ પણ રોકાણની વધઘટ માટે અનામત બનાવવાની જરૂર છે. જ્યારે આ બીજા સ્તરની મૂડીમાં સમાવેશ માટે પાત્ર હશે, તે બેંકિંગ સિસ્ટમની નુકશાન સહન ક્ષમતામાં પણ વધારો કરશે. એકંદરે અપેક્ષા એ છે કે નવું માળખું ડિસ્ક્લોઝર્સમાં સુધારો કરશે અને બેન્કિંગ સિસ્ટમમાં વધુ સ્થિરતા લાવશે.