આયુધ પૂજા ક્યારે? દશેરા પહેલા આ દિવસે શા માટે થાય છે શસ્ત્ર પૂજન, જાણો તેનું મહત્વ

Image:Twitter 

નવી દિલ્હી,તા. 16 ઓક્ટોબર 2023, સોમવાર 

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, અશ્વિન શુક્લ પક્ષની નવમી તારીખ એટલે કે, શારદીય નવરાત્રીના છેલ્લા દિવસે, ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં ઘણી પ્રકારની પરંપરાઓ કરવામાં આવે છે. આમાંથી એક આયુધ પૂજા છે જેનું હિન્દુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે સાધનો અને શસ્ત્રોની પૂજા કરવાથી વિજયનું વરદાન મળે છે. આયુધ પૂજા એક લોકપ્રિય તહેવાર છે જે મુખ્યત્વે દક્ષિણ ભારતમાં કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં ઉજવવામાં આવે છે.

આયુધ પૂજાનો સંબંધ મા દુર્ગા સાથે છે. તે નવરાત્રિમાં ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, દશેરા પહેલા આયુધ પૂજામાં શસ્ત્ર, સાધન અને સાધનની પૂજા કરવાથી દરેક કાર્યમાં સફળતા મળે છે. 

આયુધ પૂજાની તારીખ, મુહૂર્ત અને મહત્વ જાણો 

આયુધ પૂજા 2023 તારીખ

આયુધ પૂજા 23 ઓક્ટોબર 2023ના રોજ છે. 

આયુધ પૂજા 2023 મુહૂર્ત

અશ્વિન શુક્લ નવમી તારીખ શરૂ થાય છે - 22 ઓક્ટોબર 2023, સાંજે 07:58 કલાકે

અશ્વિન શુક્લ નવમી તારીખ સમાપ્ત થાય છે - 23 ઓક્ટોબર 2023, સાંજે 05:44 કલાકે

આયુધ પૂજા મુહૂર્ત - 01.58 pm - 04.43 pm

આયુધ પૂજા શું છે? આયુધ પૂજાનો અર્થ

‘આયુધ પૂજા’ એ દિવસ છે જેમાં આપણે શસ્ત્રોની પૂજા કરીએ છીએ અને તેમના માટે કૃતજ્ઞ છીએ. આ દિવસે ક્ષત્રિયો તેમના શસ્ત્રોની પૂજા કરે છે, કારીગરો તેમના સાધનોની પૂજા કરે છે, કલા સાથે સંકળાયેલા લોકો તેમના સાધનોની પૂજા કરે છે. દક્ષિણ ભારતમાં આ દિવસે સરસ્વતી પૂજા કરવામાં આવે છે.

આયુધ પૂજાનું મહત્વ

પ્રાચીન સમયમાં ક્ષત્રિયો યુદ્ધમાં જવા માટે દશેરાનો દિવસ પસંદ કરતા હતા, જેથી તેઓને વિજયનું વરદાન મળે. આ ઉપરાંત પ્રાચીન કાળમાં બ્રાહ્મણો પણ દશેરાના દિવસે જ્ઞાન મેળવવા માટે ઘરની બહાર નીકળતા હતા અને વેપારી વર્ગ પણ દશેરાના દિવસે પોતાનો ધંધો શરૂ કરવાનું સારું માનતો હતો. આ જ કારણ છે કે, દશેરા પહેલા આયુધ પૂજા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

આયુધ પૂજાનો તહેવાર કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?

આ દિવસે, તમામ સાધનોને સારી રીતે સાફ કરીને પૂજા કરવામાં આવે છે. કેટલાક ભક્તો દેવીના આશીર્વાદ મેળવવા માટે તેમની વિજયી સિદ્ધિઓ એટલે કે, તેમના સાધનો દેવીની સામે મૂકે છે. શાસ્ત્ર પૂજાના દિવસે નાની-નાની વસ્તુઓ જેવી કે પીન, છરી, કાતર, સંગીતનાં સાધનો, હસ્તકલાથી લઈને મોટાં યંત્રો, વાહનો, બસો વગેરેની પૂજા કરવામાં આવે છે.

આયુધ પૂજાનો ઇતિહાસ

તમામ દેવતાઓએ મહિષાસુરને હરાવવા માટે પોતાના શસ્ત્રો દેવી દુર્ગાને પ્રદાન કર્યા હતા. મહિષાસુર જેવા શક્તિશાળી રાક્ષસને હરાવવા માટે દેવતાઓએ તેમની તમામ શક્તિઓને એક સાથે લાવવાની હતી. માતા દુર્ગા તેના દસ હાથ સાથે પ્રગટ થયા. તેના દરેક હાથમાં હથિયાર હતા. મહિષાસુર અને દેવી વચ્ચે નવ દિવસ સુધી યુદ્ધ ચાલ્યું હતુ. દસમા દિવસે માતા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો. તમામ શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવાનો હેતુ સિદ્ધ થયા પછી, તેમનું સન્માન કરવાનો સમય હતો. તેણે દેવતાઓ પાસે પણ પાછા ફરવું પડ્યું. આથી તમામ શસ્ત્રો સાફ કર્યા બાદ તેમની પૂજા કરવામાં આવી અને પછી પરત ફર્યા. તેની યાદમાં આયુધ પૂજા કરવામાં આવે છે.

શાસ્ત્ર પૂજાની સાચી પદ્ધતિ (શાસ્ત્ર પૂજા વિધિ)

• આયુધ પૂજાના દિવસે સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો.
• હવે શુભ સમય પહેલા શસ્ત્ર પૂજનની તૈયારી કરો.
• પૂજા પહેલા શસ્ત્રોને સારી રીતે સાફ કરો. પછી તેમના પર ગંગા જળ છાંટવું.
• આ પછી મહાકાલી સ્તોત્રનો પાઠ કરો.
• હવે તમારા શસ્ત્રો પર કુમકુમ અને હળદરનું તિલક લગાવો. ફૂલો અર્પણ કરો.
• હવે શસ્ત્રને ધૂપ બતાવીને મીઠાઈ ચઢાવો અને બધા કાર્યોની સફળતા માટે કામના કરો.