ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરનો વાર્ષિક વેધર રિપોર્ટ

- આપનાં તો અઢાર વાંકાં-અષ્ટાવક્ર

- ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરની ટીમના બધા જ દેડકાઓ એકી અવાજે બોલ્યે જતા હતાઃ 'ડ્રાઉઉઉઉ... ટ્રાઉઉઉઉઉ... ટર્ટર.. ટર્ટર.. ટર્ટરટર્ટર... '  ચેનલોમાં અનુવાદકો પણ એટલી જ ત્વરાથી ભાષાંતર કરતા હતા

દેડકાસમાજમાં વરસાદની આગાહી માટે સૌથી કુશળ ગણાતા ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર જંગલના હવામાન વિભાગના વડા હતા. આખો દેડકાસમાજ નદી-તળાવ નજીક ફાળવેલાં સરકારી આવાસોમાં રહીને વરસાદ બાબતે ઊંડો અભ્યાસ કરતો. જંગલમાં સરેરાશ વરસાદ કેટલો પડશે? કયા વિસ્તારમાં સૌથી વધારે, કયા વિસ્તારમાં સૌથી ઓછો પડશે? ભયાનક પૂરની શક્યતા કેટલી છે? દુકાળ પડવાની શક્યતા છે કે નહીં? આવા બધા સવાલોના જવાબો દેડકાસમાજને શોધવાના રહેતા. ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરની સીધી દેખરેખ હેઠળ કુશળ, સાહસી, યુવા દેડકાઓ આખાય જંગલમાં ફરી વળતા. બધા જ અહેવાલો એકઠા કરીને ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર એમાં તેમનાં તારણો ઉમેરતા અને એમ વાષક અહેવાલ તૈયાર થતો.

બધા દેડકાઓને આ કામ માટે જંગલની સરકારે હંગામી નોકરીએ રાખ્યા હતા. બેરોજગારોને કાયમી નોકરીએ રાખવાથી જંગલની તિજોરી પર ભાર આવતો. જંગલની તિજોરીમાંથી મોટાભાગની રકમ મહારાજા સિંહ અને તેમના દરબારીઓની સુખ-સુવિધા માટે વપરાતી. કાયમી ભરતી થાય તો સરવાળે સરકારને જ નુકસાન થતું. હંગામી નોકરીની પદ્ધતિ જંગલમાં બંને પક્ષે સ્વીકારી લેવાઈ હતી. દર વર્ષે કોન્ટ્રાક્ટ રિન્યુ થઈ જતો એટલે ફરીથી બધા જ દેડકાઓ ચોમાસા પહેલાં કામે વળગી જતા.

ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર કાયમી કર્મચારી હતા. તેમને જ્યારે વરસાદની આગાહી કરવાની ન હોય ત્યારે તેમની પાસેથી અન્ય બાબતોના ભવિષ્યકથનના અહેવાલો પણ મેળવવામાં આવતા. જેમ કે, મહારાજા સિંહ દરબાર ભરીને બેસવાના હોય તે પહેલાં એ બેઠકનું વાતાવરણ ગરમ રહેશે કે માફકસરનું - તેનો અહેવાલ ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરને આપવાનો રહેતો. આ કામ તેમની સ્કિલ પ્રમાણેનું નથી એ વાત ફ્રોગભાઈ પોતે સમજતા હતા, પણ સરકારના કાયમી કર્મચારી હોવાથી રાજા કહે એમ કરવું પડતું.

અહેવાલ તૈયાર થયો કે ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર રાજા સિંહને બતાવવા ગયા. સિંહે પૂરગ્રસ્ત વિસ્તારોની વિગતોને અહેવાલમાંથી હટાવવાનું સૂચન કર્યું હતું. વળી, જ્યાં વરસાદ સાવ ઓછો પડવાનો હતો એ વિસ્તારોને પણ એમાંથી બાકાત રાખવાની સલાહ આપી હતી. સરેરાશ વરસાદમાં થોડાંક ઈંચ ઉમેરી દેવાનું કહીને મહારાજા સિંહે ફ્રોગભાઈને જણાવ્યુંઃ 'જંગલમાં ચોમાસું ધમાકેદાર રહેશે એવી જાહેરાત કરશો તો જંગલવાસીઓનો ઉત્સાહ જળવાઈ રહેશે.' 

આ સુધારા કરાવવા પાછળનો મહારાજા સિંહનો ઈરાદો ખૂબ જ ઉમદા હતા. રાજાનું માનવું હતું કે ફ્રોગભાઈ જે વિસ્તારો માટે પૂરની આગાહી કરશે એ સાથે જે-તે વિસ્તારના જંગલવાસીઓ સરકાર પાસેથી વિશેષ પેકેજની માગણી કરશે. જ્યાં વરસાદ ઓછો પડવાનો છે ત્યાં અત્યારથી જ પાણીની અછતની ફરિયાદો થવા માંડશે. જંગલવાસીઓ આવી અયોગ્ય રજૂઆતો કરે તે મહારાજાને બહુ પસંદ પડતું નહીં.

મહારાજા સિંહે અહેવાલને લીલી ઝંડી આપી એ સાથે જ તેમની આખી ટીમને લઈને ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર જંગલના મીડિયા સમક્ષ હાજર થયાઃ 'આ વર્ષે જંગલમાં સરેરાશ વરસાદ સારો થશે.' 

આ એક વાક્યથી જ આખાય જંગલમાં ઉત્સવનો માહોલ સર્જાઈ ગયો. સમાચાર ચેનલ 'જંગલ ન્યૂઝ'માં આ કાર્યક્રમ લાઈવ જોનારા પ્રાણી-પંખીઓ તો ડાન્સ કરવાં લાગ્યાં. સોશિયલ મીડિયામાં પણ અહેવાલની ચર્ચા થવા માંડી. 'ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટર', 'રેઈન', 'એન્યુઅલ રિપોર્ટ', 'દેડકાસમાજ' જેવા હેશટેગથી સોશિયલ મીડિયામાં ટ્રેન્ડ બન્યો.

'વિસ્તારો પ્રમાણે ક્યાં, કેટલો વરસાદ થશે તેની વિગતો મારા સાથીઓ આપશે,' ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરે ટીમના અન્ય દેડકાઓ તરફ નજર નાખી. 'ડ્રાઉઉઉઉ...' એક દેડકાએ તેની ભાષામાં જણાવ્યું. 'ટર્ટર... ટર્ટર... ટર્ટરટર્ટર...' બીજા દેડકાંએ પણ અવાજ કાઢયો. આ અહેવાલો દેડકાઓની પરંપરાગત બોલીમાં હતા એટલે જે-તે વિસ્તારના દેડકાઓને જ એ સમજાયા હતા. એ બોલી જાણતા દેડકાઓને અન્ય પ્રાણી-પંખીઓ એનો અર્થ પૂછવા લાગ્યાં હતાં, પણ ત્યાં સુધીમાં તો 'જંગલ ન્યૂઝ'માં અનુવાદકોને બેસાડી દેવાયા હતા. જંગલની સમાચાર ચેનલો એ બાબતે બહુ સતર્ક હતી, જંગલની સરકારનું બજેટ કે એવું કંઈક હોય ત્યારે અનુવાદકો તેમને આવડે એવા અનુવાદો તુરંત કરી દેતા હતા અને જંગલવાસીઓને સમજાવી દેવાતા હતા. થોડી મિનિટો પછી ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરની ટીમના બધા જ દેડકાઓ એકી અવાજે બોલ્યે જતા હતાઃ 'ડ્રાઉઉઉઉ... ટ્રાઉઉઉઉઉ... ટર્ટર.. ટર્ટર.. ટર્ટરટર્ટર... '  ચેનલોમાં અનુવાદકો પણ એટલી જ ત્વરાથી ભાષાંતર કરતા હતા. અડધાએક કલાક સુધી આવું ચાલ્યું. આખરે ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરે ટીમને શાંત થવાનો ઈશારો કર્યો. અને વરસાદનો વાષક અહેવાલ પૂરો થયો હોવાની જાહેરાત કરતા કહ્યુંઃ 'મહારાજ સિંહના સુશાસનમાં જંગલમાં વરસાદ સારો પડશે એમાં કોઈ શંકા નથી. હેપ્પી મોનસૂન!' 

***

વરસાદ બાબતે પોતાને દેડકાઓ કરતા વધુ સારી જાણકારી છે એવું માનતા ઉલ્લુભાઈ ઉડઝૂડિયાએ દાવો કર્યો, 'અહેવાલના અનુવાદોમાં મોટો છબરડો થયો છે. પ્રાદેશિક ભાષામાં જે અહેવાલો અપાયા એનો અર્થ એવો થતો હતો કે ઘણાં સ્થળોએ અતિવૃષ્ટિની ને ઘણા વિસ્તારોમાં દુકાળની શક્યતા છે. આ રહ્યા એના પુરાવા.' એમ કહીને ઉલ્લુભાઈએ અનુવાદની કોપી પણ પોસ્ટમાં મૂકી.

આ દાવા પછી ભારે વિવાદ થયો. સરકાર યોગ્ય રીતે અહેવાલ રજૂ કરતી નથી એવો આરોપ વિપક્ષના નેતાઓએ કર્યો. રાજા સિંહે ફ્રોગભાઈ ફોરકાસ્ટરને બોલાવીને ખુલાસો પૂછ્યો. જવાબમાં ફોરકાસ્ટરે કહ્યું, 'મહારાજ માફ કરજો... સુધાર્યા વગરની કોપી ટીમ પાસે રહી ગઈ હતી!'