વડોદરા : ગુગલ આજે જેમના ફોટો સાથે ડૂડલ બનાવીને શ્રધ્ધાંજલિ આપે છે તે ભારતના પ્રથમ મહિલા કુસ્તીબાજ હમીદા બાનું છે.એક સમયે વિશ્વભરના અખબારોની હેડલાઇન બનનાર હમીદા બાનુની જીંદગીના આખરી દિવસો ગુમનામીમાં વિત્યા હતા. હમીદાનો વડોદરા સાથે શુ સંબંધ છે તે પણ જાણો. 

અલીગઢની એમેઝોન તરીકે ઓળખાતી હમીદા બાનુનો જન્મ સન ૧૯૧૦ની આસપાસ ઉત્તર પ્રદેશના અલીગઢ નજીક આવેલા મીર્ઝાપુરમાં કુસ્તીબાજોના પરિવારમાં થયો હતો. હમીદાએ એવા સમયે કુસ્તીમાં પ્રવેશ કર્યો જ્યારે ભારતમાં એથ્લેટિક્સમાં મહિલાઓની ભાગીદારી શૂન્ય હતી.મહિલાઓ ખેલકુદમાં ભાગ લે તેનો સમાજમાં વિરોધ થતો હતો.પરંતુ હમીદાએ તમામ પરંપરાઓ તોડીને પોતાના પ્રબળ આત્મવિશ્વાસથી કુસ્તી જેવા પુરૃષ પ્રભાવિત ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તેણે ૧૯૪૦ થી ૧૯૫૦ દરમિયાન એક દશકામાં કુશ્તીના ૩૦૦ મુકાબલાઓ જીતી લીધા હતા. હમીદાએ મુંબઇ ખાતે એક મુકાબલામાં રશિયન મહિલા કુસ્તીબાજ વેરા ચિસ્ટિલિનને બે મિનિટથી ઓછા સમયમાં ધૂળ ચાટતી કરી દીધી હતી.

 હમીદાબાનુ સામે હાર્યા બાદ બાબા પહેલવાને નિવૃત્તિ જાહેર કરી દીધી હતી

હમીદા બાનુ

કુસ્તીના કોચ સલમાન પહેલવાને હમીદાને એટલી ફટકારી કે તેનો પગ ભાંગી ગયો

મુંબઈમાં રશિયન કુસ્તીબાજ મહિલા  ચિસ્ટિલિનને હરાવ્યા પછી,હમીદાની ઇચ્છા યુરોપમાં જઇને કુસ્તીબાજોને હરાવવાની હતી. પરંતુ આ વાત હમીદાના કુસ્તી ઉસ્તાદ (કોચ) સલમાન પહેલાનને પસંદ નહતી. હમીદાને યુરોપ જતી રોકવા માટે સલમાને હમીદાને લાકડીથી એટલે ફટકારી કે હમીદાના પગમાં ફ્રેક્ચર થઇ ગયુ હતું.  તે પછીથી સાજી થઈ ગઈ,પરંતુ લાઠી વગર તે વર્ષો સુધી બરાબર ચાલી શકતી ન હતી.આ ઘટના બાદ હમીદા કુસ્તી જગતમાંથી અલોપ થઇ ગઇ.જીવનના છેલ્લા દીવસોમાં હમીદા મુંબઇમાં દુધ વેચીને અને તેના મકાનને ભાડે આપીને થતી આવકમાંથી ગુજરાન ચલાવતી હતી. છેલ્લે તો પરિસ્થિતિ એવી હતી કે ફુટપાથ ઉપર નાસ્તો વેચીને ગુજરાન ચલાવવુ પડતુ હતું. વર્ષ ૧૯૮૬માં હમીદા આ જગતને અલવીદા કહીને જતી રહી.

પ ફુટ ૩ ઇંચ ઊંચાઇ અને ૧૦૮ કિલો વજન ધરાવતી હમીદાનો રોજનો ખોરાક

- ૬ ઇંડા

- ૨ બ્રેડના મોટા પેકેટ

- ૨ પ્લેટ બિરિયાની

- ૩ લીટર સુપ

- ૨ લીટર ફ્રુટ જ્યુસ

- ૧ ચિકન

- ૧ કિલો મટન

- ૫૦૦ ગ્રામ માખણ

- ૨૦૦ ગ્રામ બદામ