નવી દિલ્હી, તા.02 ડિસેમ્બર-2022, શુક્રવાર

ભારતની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, વિશ્વના સૌથી મોટા રિફાઇનિંગ કોમ્પ્લેક્સના ઓપરેટર રશિયન રિફાઇન્ડ ઇંધણની ખરીદી કરી રહી છે, જેમાં નેપ્થાની દુર્લભ ખરીદીનો સમાવેશ થાય છે, કેટલાક પશ્ચિમી ખરીદદારોએ રશિયન આયાત બંધ કર્યા પછી રેફિનિટીવના વેપાર પ્રવાહના ડેટા દર્શાવે છે.

યુક્રેન પરના તેના આક્રમણ પર રશિયા સામે પશ્ચિમી પ્રતિબંધોને કારણે રશિયન ક્રૂડ અને રિફાઈન્ડ ઉત્પાદનો માટે દુર્લભ વેપાર માર્ગો ઉભરી આવ્યા છે જે મુખ્યત્વે યુરોપિયન દેશોને વેચવામાં આવતા હતા.

ભારતે સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબરમાં આશરે 410,000 ટન નેપ્થાની આયાત કરી હતી, જેનો ઉપયોગ પેટ્રોકેમિકલ્સ બનાવવા માટે થાય છે, રેફિનિટીવ ડેટા દર્શાવે છે. આ આંકડામાંથી, રિલાયન્સને બે મહિના દરમિયાન ઉસ્ટ-લુગા, તુઆપ્સ અને નોવોરોસિસ્કના રશિયન બંદરો પરથી લગભગ 150,000 ટન પ્રાપ્ત થયા હતા, ડેટા દર્શાવે છે.

ખાનગી રિફાઇનરે 2020 અને 2021માં રશિયન નેપ્થાની ખરીદી કરી ન હતી. તેની રશિયન નેપ્થાની વાર્ષિક આયાત 2019 થી ચાર વર્ષમાં માત્ર એક પાર્સલ સુધી મર્યાદિત હતી, ડેટા દર્શાવે છે કે પનામેક્સ કેરિયર ઓકાયરો લગભગ 59,000 ટન રશિયન નેપ્થા સાથે ભારત તરફ જઈ રહ્યું છે. "યુરોપિયન દેશોએ રશિયાને બંધ કરી દીધું હોવાથી, તેઓએ તેમના નેપ્થા માટે આઉટલેટ્સ શોધવાની જરૂર છે," ભારતમાં સ્થિત એક વેપારીએ રશિયન કંપનીઓનો ઉલ્લેખ કરતા જણાવ્યું હતું.

રશિયન નેપ્થા ભારત જેવા દેશોમાં ઓછા પ્રીમિયમ પર વેચાઈ રહી છે, એમ બે એશિયન નેપ્થા વેપારીઓએ જણાવ્યું હતું. રિલાયન્સ, તેના બે પ્લાન્ટ એકસાથે દરરોજ 1.4 મિલિયન બેરલ તેલની પ્રક્રિયા કરવા સક્ષમ છે, મોસ્કો દ્વારા યુક્રેનમાં ફેબ્રુઆરીની લશ્કરી કાર્યવાહી પછી રશિયન તેલના મુખ્ય ખરીદદાર તરીકે ઉભરી આવ્યા છે. તે રિફાઇનિંગ માર્જિનને વધારવા માટે પશ્ચિમ ભારતીય રાજ્ય ગુજરાતની બે રિફાઇનરીઓમાં કોકર્સ પર પ્રક્રિયા કરવા માટે ઇરાક અને રશિયા સહિતના દેશોમાંથી સીધા ચાલતું ઇંધણ તેલ પણ ખરીદે છે. રિલાયન્સની રશિયામાંથી ઈંધણ તેલની આયાત એપ્રિલમાં આ નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતથી રેકોર્ડ 3 મિલિયન ટન થઈ ગઈ છે, જેની સામે સમગ્ર 2021/22 માટે લગભગ 1.6 મિલિયન હતી, રિલાયન્સને ડિસેમ્બરમાં લગભગ 409,000 ટન ઇંધણ તેલ મળવાની અપેક્ષા છે.